توصیه به داوطلبان دکتری 1403 که قرار است مصاحبه دهند (نکات طلایی)

افرادی که در کنکور دکتری امسال شرکت کردید اگه احساس می کنید در کنکور عملکرد مطلوبی داشتید از الان به فکر جلسات مصاحبه ها باشید.

۱. در روزهای آینده فایل تجربه مصاحبه‌شوندگان در سال های قبل در گروه منتشر می گردد.

هر داوطلب با توجه به عملکرد خود ۵ دانشگاه را برای مصاحبه انتخاب کند و ضمن مطالعه روش مصاحبه هر دانشگاه، از الان برای مصاحبه ها آماده شود.

۲. در برخی از دانشگاه ها، مقاله و آثار پژوهشی تعیین کننده است در برخی دیگر اشراف و تسلط علمی بنابراین از حالا بایست به این نتیجه برسید که تصمیم به شرکت در مصاحبه‌ کدام دانشگاه ها را دارید و برای هر دانشگاه طرح و برنامه ی خاص آن دانشگاه را داشته باشید.

۳. به نظر من داشتن سه یا چهار مقاله پژوهشی برای مصاحبه کافی است. اگر این تعداد مقاله را دارید به فکر دیگر گزینه ها نظیر کتاب و ... باشید. اگر تعداد کمتری دارید تلاش کنید در این چند ماه مقالات خود را به حد کافی برسانید.

افرادی که اصلا مقاله ندارند نگران نباشند ابتدا به سایت آی اس سی مراجعه کنید و همایشی مرتبط با رشته را انتخاب کنید و در این ایام مقالات کلاسی خود در دوران فوق لیسانس را ادیت کنید و برای همایش های مذکور ارسال کنید. ۴ مقاله برای ۴ همایش؛ دو همایش ملی و دو همایش بین المللی ارسال کنید و دائم پیگیری کنید تا گواهی ارایه مقاله را از همایش دریافت کنید.

همچنین می توانید پایان نامه خود را با اندکی تغییر در عنوان و محتوا به کتاب تبدیل کنید و از امتیاز کتاب هم برخوردار شوید.

۴. تمام عزیزان زمان خود را به دو قسم تقسیم کنند و نیمی از زمان را به تکمیل رزومه پژوهشی و نیم دیگر را به تکمیل اطلاعات علمی متناسب با محتوای مصاحبه هر دانشگاه اختصاص دهند‌.

5. اگر از عزیزان فردی در زبان عربی یا انگلیسی خیلی مسلط هست، برای اخذ مدرک MSRT در این مدت اقدام کند. اگه سطح معمولی یا پایین دارید وارد این فاز نشوید.

6. هرچند پنجاه درصد نمرۀ شما را آزمون کتبی تشکیل می دهد ولی چه بسیار افرادی که با رتبه تک رقمی در مصاحبه ها رد شدند و چه بسیار افرادی با رتبه‌ای نه خیلی خوب که در یک دانشگاه عالی قبول شدند. پس گذشته را فراموش کنید و تلاش طاقت‌فرسا داشته باشید تا خود را برای مصاحبه ها آماده کنید.

منبع: کانال دکتر صدرآبادی

معرفی کتاب روش های تفسیری سید رضا مودب

معرفی کتاب روش های تفسیری دکتر سید رضا مؤدب

مفسران فریقین به خصوص مفسران امامیه از عصر رسالت تا کنون برای فهم معانی و مقاصد آیات قرآن کوشش نموده و هر یک با توجه به مکتب تفسیری خویش، روش و گرایش خاصی را در تفسیر قرآن انتخاب نموده اند. در کتاب درسنامه روش های تفسیری به بررسی روشها و گرایش های تفسیری پرداخته و تلاش شده تا در شانزده درس روش های تفسیری قرآن به قرآن، روایی، عقلی و نیز گرایش های تفسیری ادبی، کلامی، علمی، اجتماعی و عرفانی بررسی شود. در ذیل هریک از دروس به مطالبی از جمله مفهوم شناسی، پیشینه، مبانی، آسیب ها و مهم ترین تفاسیر هر یک از روشها و گرایش های تفسیری اشاره شده و در پایان هر درس نیز چکیده، پرسش، پژوهش و منابع برای مطالعه بیشتر بیان شده که مناسب است دانشجویان گرامی با همکاری استادان محترم در یادگیری مباحث کتاب حاضر به آنها توجه بیشتری داشته باشند.

دیدگاه شیخ طوسی درباره نسخ (علوم قرآن)

دیدگاه شیخ طوسی درباره نسخ (علوم قرآن)

Sheikh Tusi's view on abrogation (Quranic sciences)

یکى از مباحث جدى و اساسى و داراى منزلت خاص در علوم قرآن، تفسیر و اصول فقه، بحث نسخ است. علم ناسخ و منسوخ از دیر زمان مورد توجه عالمان معارف اسلامى، بویژه مفسران و فقهاء بوده است. با این وجود بحث یاد شده یک بحث اختلافى است و سخن نیز در آن به درازا کشیده شده است. گروهى دامن آن را بسیار گسترده ‏اند؛ مانند «ابوبکر نحاس» در کتاب «الناسخ و المنسوخ» که تعداد آیات منسوخ را به 138 رسانیده است.1 و گروهى نیز درست بر عکس عرصه را تنگ گرفته و آن را تنها در آیات معدودى وارد دانسته ‏اند همچون آیت الله خویى که تنها به نسخ یک آیه2 از قرآن معتقد است. و گروهى نیز نسخ را نقص و کاستى شمرده و آن را زیبنده قامت رساى قرآن نشناخته ‏اند، چون ابومسلم محمد بن بحر اصفهانى معتزلى که نقص و کاستى را به معناى باطل گرفته و پر واضح است که باطل هرگز عارض قرآن نمى‏شود. به هر حال نسخ از مباحثى است که دانشمندان اسلامى کتابهاى بسیارى در رابطه با آن تألیف کرده و اکثر مفسران نیز در لابلاى تفسیر خود از آن سخن گفته‏اند. از آنجا که نسخ تنها در آیات احکام روى داده است دانش‏هاى فقه و اصول نیز در این معرکه میدان‏دار و داراى نقشى اساسى هستند. بحث نسخ نزد شیخ طوسى نیز جایگاه ارجمندى داشته به گونه‏اى که هم در کتاب اصولى خود «العدة فى اصول الفقه» و هم در کتاب «التبیان فى تفسیر القرآن» از آن سخن گفته و ابعاد آن را کاویده است.

ادامه نوشته

مفهوم نسخ و شرایط آن در دیدگاه آیت الله خویی

مفهوم نسخ و شرایط آن در دیدگاه آیت الله خویی

محمدرضا شاهرودی - استادیار دانشگاه تهران

رضا قربانی زرین - دانشجوي دکتری دانشگاه تهران

چکیده مقاله:

فقیه، اصولی و مفسر گرانقدر معاصر، آیت الله خویی در کتاب البیان، نظریـاتی جامع درباره ی نسخ ارائه کرده و با استفاده از شروطی برای نسخ اصطلاحی، جز در یک مورد، ادعای نسخ سایر آیات را قابل مناقشه برشمرده اند. با توجه به این که مفهوم نسخ در زمره جعل اصـطلاح نبـوده و دارای آثـار شرعی اسـت؛ توسعه یا تضییق مفهوم آن، تنها در پرتو مبانی و ادله معتبـر، قابـل انجام است. در این مقاله، شروط متعددی که ایشان برای صدق نسخ قائـل شـده انـد، استخراج شده است. سپس 3 مبنای «صدق معنای لغوی»، «کاربردهای روایـی و قرآنی» و «لوازم عقلی کلامی»، بـه عنـوان مبـانی لازم بـرای داوری دربـاره شروط تعیین شده است. در نهایت، «وجود تعارض مستقر» و «هـم زمـان نبـودن تشریع و نسخ حکم»، به عنوان شروط اصلی و در رده بعد، انشاء بودن آیه منسوخ، شروط قابل قبول خواهند بود. با این فرض، بین آراء قرآنی، روایـات و فتاوای فقهی تلائم برقرار خواهد شد؛ نیز باید تصریح کـرد کـه منـسوخ نبـودن برخی آیات، در آثار فقهی این اندیشمند، انعکاس نیافته است......

نتیجه گیری

تمایل معاصران بر زدودن پدیده ی نسخ - در برابر افراط برخی متقدمان - امری قابل تقدیر بوده و خدمتی به ساحت قرآن کریم و جاری دانستن آیات در زمان است؛ اما همواره باید در این راستا مسلم بودن پدیده ی نسخ را در قرآن مد نظر داشت. نسخ در قرآن، جدا از باور عمومی متقدمان به آن، دارای ریشه های روایی است. بنابراین لازم است تا با دقت در شروط نسخ در قرآن و مدلل ساختن آنها از در غلتیدن به دامان افراط یا تفریط پرهیز شود؛ امری که مورد اهتمام ویژه آیت الله خویی قرار داشته و استدلالات مکرر ایشان بر هر یک از شروط بیان شده، بیانگر آن است.

در این مقاله، با دقت در آثار ایشان - به ویژه البيان - شروط نسخ قرآن توسط قرآن» استخراج شده است؛ آن گاه مبانی سه گانه ی اصدق معنای لغوی»، «آیات و روایات در موضوع نسخ» و «لوازم عقلی و کلامی»، به عنوان مبانی مرجع در تشخیص شروط نسخ تبیین شده است. در پرتو این مبانی، به نظر می رسد دو شرط وجود تعارض مستقر میان دو آیه» و «هم زمان نبودن تشریع و نسخ حکماء، شروط اصلی مد نظر ایشان بوده و این شروط، در کنار «انشاء بودن آیه ی منسوخ»، به صورت قطعی، قابل دفاع است؟ اما سایر شروط، می تواند محل تامل قرار گیرد؛ به این ترتیب، هم سو با روایات اهل بیت عليهم السلام، راه بر امکان تصدیق وجود آیات منسوخ در قرآن کریم گشوده می شود." تأمل در مباحث مطرح در البيان، نشان می دهد این مباحث تا حدی نظری بوده و آثار فقهی مؤلف آن، نشانه ی تعامل ایشان با تعدادی از آیات به شکل آیات منسوخ است.

تحقیق درباره ی مصادیق آیات منسوخ در قرآن، موضوع پژوهشی دیگر خواهد بود که توفیق انجام آن را توسط پژوهشگران، از ایزد منان خواستاریم.
 

دانلود مقاله به صورت کامل از لینک زیر

http://ensani.ir/fa/article/download/244961

بررسی موضوع نسخ شرایع گذشته (نسخ احکام موجود در شرایع پیشین)

بررسی موضوع نسخ شرایع گذشته (نسخ احکام موجود در شرایع پیشین)

Examining the issue of abrogation of past religion laws (abrogation of rulings in previous religious laws)

نسخ شرایع گذشته، به معنای نسخ شریعت انبیای سلف تا زمان پیامبر خاتم (ص) توسط شریعت اسلام است.

در این که آیا اسلام، شرایع گذشته را نسخ نموده است یا نه، میان علمای مذاهب اسلامی، به شرح زیر، اختلاف وجود دارد:

1. عده‌ای معتقدند که فقط برخی از احکام شرایع پیشین در اسلام نسخ شده است و بقیه احکام شرایع گذشته در حق ما نافذ است؛

2. گروهی معتقدند شرایع پیشین به طور مطلق منسوخ شده است و نسخ نسبت به همه قوانین کلی و جزئی آنها صادق است و در صورت موافقت حکمی از شرایع سابق با شریعت اسلام، حکم فعلی مماثل حکم پیشین محسوب می‌گردد، نه آن که دلیل بر استمرار حکم سابق باشد؛

3. برخی هم چون غزالی در المستصفی و آمدی در الاحکام فی اصول الاحکام معتقدند که اصل بر منسوخ بودن احکام شرایع سابق است، مگر آن که نصی بر بقای آن وجود داشته باشد؛

4. بعضی نیز معتقدند آن چه از احکام شرایع پیشین که در کتاب خدا و سنت رسول (ص) به عنوان داستان نقل شده و دلیلی بر ثبوت یا عدم ثبوت آن در شرع اسلام وارد نشده برای ما نیز شریعت محسوب می‌شود و باید از آنها پیروی کنیم و در غیر این صورت منسوخ می‌باشد.

منابع

منابع اجتهاد (ازدیدگاه مذاهب اسلامی): صفحه (383-384)

علم اصول الفقه و خلاصة التشریع الاسلامی صفحه (93-94)

معارج الاصول: صفحه 162

اصول الفقه الاسلامی جلد 2: صفحه 947

الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1: صفحه 425

فرهنگ نامه اصول فقه

​ شناخت آيات مكى و مدنی - Recognizing the verses of Makki and Madani

​ شناخت آيات مكى و مدنی - Recognizing the verses of Makki and Madani

در تعريف آيات و سور مكّى و مدنى، تعاريف مختلفى مطرح شده كه مهم‏ترين آنها عبارت است از:

1. تقسيم‏ بندى زمانى: آنچه تا زمان هجرت پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به مدينه نازل شده مكّى است و آنچه بعد از ورود ايشان به مدينه نازل شده مدنى است.

اين تعريف مشهورترين تعاريف مكى و مدنى است و اغلب دانشمندان بر اساس آن، حكم به مكى و مدنى سور داده‏ اند.

2. تقسيم‏ بندى مكانى: آنچه در مكّه و حوالى آن نازل شده مكّى است و آنچه در مدينه و حوالى آن نازل شده مدنى است.

ازآنجا كه اين تعريف بر اساس مكان نزول است، لذا برخى از آيات كه در مكّه، مدينه يا حوالى اين دو شهر نازل نشده، نه مكّى محسوب می شوند و نه مدنى؛ نظير آيه 45 سوره زخرف.

3. تقسيم‏ بندى بر اساس مخاطب: آنچه مخاطبش اهل مكّه است مكّى و آنچه مخاطبش اهل مدينه است مدنى محسوب می‌شود.

اين تعريف نيز همانند تعريف قبل، عام نيست و تنها تعدادى از آيات را شامل می شود.

از ميان سه تعريف فوق، اوّلين مورد جامع‏ترين، مشهورترين و كامل‏ترين است. ذكر اين نكته ضرورى است كه اگر بخش عمده‏ اى از يك سوره مكّى باشد، آن را مكّى می دانند و اگر بخش اعظم آن مدنى باشد، مدنى خوانده می شود.

در پايان بايد اشاره نمود كه: براى تشخيص مكّى يا مدنى بودن سور قرآن كريم راه‌‏هاى زير وجود دارد:

1. وجود روايات صحيح و موثّق دالّ بر زمان، مكان يا موضوع نزول سوره.

2. وجود ملاك‏هاى عمومى يا غالب صحيح در سور مكّى و مدنى.

3. سياق آيات و مطالب موجود در سوره.

دقيق‏ترين و مطمئن‏ ترين راه، سومين مورد است كه مورد توجّه بسيارى از علما نظير مرحوم علامه طباطبايى (ره) بوده است.

منبع انجمن علمی مطالعات قرآن دانشگاه مذاهب اسلامی

وبلاگ علوم قرآن و حدیث

اولين و آخرين آيات نازل شده‏ - The first and last verses revealed

اولين و آخرين آيات نازل شده‏ - The first and last verses revealed

اختلاف نظراتى بين مفسرين قرآن كريم در اينكه اولين و آخرين آيه نازل شده كدام است وجود دارد؛ اكثر مفسرين معتقدند اولين آيات نازل شده 5 آيه اول سوره علق است.

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏، اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ‏، خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ‏، اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ‏ الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ‏، عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ».

️ بعضى ديگر سوره مدثر را اولين آيات نازل شده می دانند.

️ برخى از مفسرين سوره حمد را اولین سوره کامله می دانند.

در اينكه آخرين آيات نازل شده كدام است نيز بين مفسرين اختلاف نظراتى وجود دارد ولى از چند آيه ذيل خارج نيست.

مشهور اقوال مفسرين اين است كه آخرين آيات نازل شده، آيات 128 و 129 سوره توبه است.

«لَقَدْ جاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَؤُفٌ رَحِيمٌ‏ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ».

️ برخى ديگر از مفسرين موارد ذيل را به عنوان آخرين آيات نازل شده برشمرده‏ اند.

1- آيه 281 سوره بقره‏ «وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ».

2- آيه 3 سوره مائده‏ «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَ رَضِيتُ‏ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً».

3- آيات 278 و 279 سوره بقره‏ «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِيَ مِنَ الرِّبا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُسُ أَمْوالِكُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ».

4- آيه 176 سوره نساء «يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ ... وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ».

* در اينكه آخرين سوره نازل شده كدام سوره است نيز اختلاف نظراتى وجود دارد ولى مشهور مفسرين بنابر روايتى از ابن عباس عقيده دارند سوره نصر آخرين سوره نازل شده بر پيامبر صلى الله عليه و آله است.

تعریف علوم القرآن - Definition of Quranic Sciences

تعریف علوم القرآن - Definition of Quranic Sciences

سر فصل علوم قرآنی 

مقصود از علوم القرآن (به لفظ جمع، نه علم القرآن به لفظ مفرد)، گروهى از معارف متصله به قرآن است، كه به نحوى از انحاء، به طور خاص، خادم فهم قرآن باشند، مانند: علم الرسم، علم القراءات، علم اسباب النزول، علم الناسخ و المنسوخ، علم إعراب القرآن، علم غريب القرآن، علم المحكم و المتشابه، و غيره. قيد «به طور خاص» براى آن است كه بعضى از علوم را - هر چند به طور مقدمى در فهم قرآن دخيل باشند، مانند صرف و نحو - خارج كند، نه علم إعراب القرآن را كه به طور خاص در فهم قرآن دخيل است.

به عبارت ديگر، علوم القرآن آن دسته از علومند كه مستقيما و بدون واسطه در فهم قرآن دخيلند، مانند علم ناسخ و منسوخ؛ و به آن دسته از علوم كه در فهم قرآن و غير قرآن‏ دخيلند (مانند صرف و نحو) اصطلاحا علوم القرآن نمی گويند.
اين مركّب اضافى، يعنى علوم القرآن، بعد از نقل اصطلاحى، علم شخصى است براى فنى كه شامل همه علوم خادم در فهم قرآن است. بنابر اين مدلول تضايفى قبل از نقل آن، با مدلول اصطلاحى بعد از آن، مغايرت دارد. گویی علوم القرآن، بعد از علميت، وحدتى انتزاعى يافته و يك علم است كه مسائل آن، علوم مختلف‌های است كه به طور خاص، خادم فهم قرآنند.

منبع: انجمن علمی مطالعات قرآن دانشگاه مذاهب اسلامی

مقاله علمی پژوهشی بررسی حجیت ظواهر قرآن (در پرتو آموزه های نهج البلاغه) حامد پوررستمی

مقاله علمی پژوهشی بررسی حجیت ظواهر قرآن (در پرتو آموزه های نهج البلاغه) حامد پوررستمی

میزان اتکا و اطمینان به ظواهر قرآن و نقش روایات در این مهم، از مبانی زبان‌شناختی قرآن کریم است و همواره حجم درخوری از مباحث اصولی و هرمنوتیکی را به خود اختصاص داده و می‌دهد. در این مقاله در صدد هستیم موضوع مذکور را نه صرفاً با رویکرد اصولی یا هرمنوتیکی، بلکه در پرتو آموزه‌های نهج‌البلاغه بررسی کنیم. در آموزه‌های امیرمومنان علی علیه‌السلام با دو دسته از بیانات مواجه هستیم. دستۀ اول شواهدی که ممکن است از آنها حجیت ظواهر قرآن و استقلال آنها در فهم و استنباط برداشت شود و دستۀ دوم شواهدی که در آنها ذو وجوه بودن قرآن یا نیازمندی به اهل بیت علیهم‌السلام در فهم مطرح و ممکن است از آنها عدم حجیت ظواهر قرآن و عدم استقلال آیات در فهم و تفسیر برداشت شود. با بررسی هر دو دسته از شواهد و ارائۀ تقریرات و نقدهای مطروحه، چنین به نظر می‌رسد نه از شواهد دستۀ اول که ناظر به استقلال و معیاریت قرآن در فهم و حجیت آنند، می‌توان به پذیرش حجیت ظواهر قرآن رأی داد و نه از شواهد دستۀ دوم که ناظر به ذو وجوه بودن قرآن و نیازمندی فهم آن به اهل بیت علیهم‌السلام و قیومیت آنان است، می‌توان نفی حجیت ظواهر قرآن را نتیجه گرفت. هر چند دست‌کم می‌توان گفت که شواهد دستۀ اول ناظر به حجیت فهم در نصوص و محکمات و شواهد دستۀ دوم ناظر به ضرورت رجوع به روایات دربارۀ مجملات و متشابهات هستند. نویسنده بر این باور است که ظواهر قرآن پس از فحص و یاس از قرائن ( نه الزاماً قرائن روایی) حجیت دارند و می‌توان به آن معنا اتکا کرد که تفصیل آن در این تحقیق خواهد آمد.

ادامه نوشته

مقاله وجوه القرآن (وجوه و نظائر)

مقاله وجوه القرآن (وجوه و نظائر)

یكی از مسایل قرآنی، مساله «وجوه و نظائر» است، كه راه احتمال را در فهم معانی قرآن باز نموده و گاهی موجب اشتباه برخی و گاه موجب دست آویزی برای فتنه جویان شده است. فهم معانی قرآن نیاز به ورزیدگی و اندیشه عمیق دارد تاامكان سد احتمالات میسر گردد، لذا شناخت وجوه و احتمالات و نیز اشباه و نظائر یك ضرورت تفسیری به شمار می رود.

در این زمینه كتاب ها و رساله های فراوانی نوشته شده و نیز تالیفاتی با عنوان «غریب القرآن» یا «تاویل مشکل القرآن» ارائه شده است. پیشینیان در این زمینه كوشش فراوانی نموده و برای حل مشكلات قرآنی آثار نفیسی از خود به یادگار گذارده اند.

ادامه نوشته

توضیحاتی درباره قصص القرآن (ویژگی های داستان های قرآنی)

قِصَصُ الْقُرْآن، داستان‌های قرآنی است که نزدیک به یک‌سوم آیات قرآن را در بر می‌گیرد. این داستان‌ها درباره پیشینیان و نیز رویدادهای دوره نزول قرآن است. علت استفاده فراوان قرآن از داستان را ظرفیت بالای آن در تأثیرگذاری بر اندیشه و روح انسان دانسته‌اند. قرآن خود، هدف از بیان داستان‌ها را درس‌گرفتن انسان‌ها معرفی کرده و در آیات فراوانی، به تأمل در سرگذشت پیشینیان، سفارش کرده است.

بر اساس آیات قرآن، داستان‌های قرآنی، ساختگی و افسانه‌ای نیست؛ بلکه واقعیت‌هایی است که خردمندان از آن‌ها عبرت می‌گیرند و موجب هدایت مؤمنان می‌شود. داستان‌های قرآن بر طبق روش‌های معمول داستان‌نویسی و رمان‌نویسی نوشته نشده است. به گفته علامه طباطبایی، قرآن تنها آنچه را در جهت هدف قرآن یعنی هدایت است، ذکر می‌کند و جزئیاتِ رویدادها را بیان نمی‌کند.

بیشتر داستان‌های قرآن، درباره زندگی پیامبران است. قرآن به ویژه درباره پیامبرانی چون ابراهیم، موسی، عیسی، یوسف و پیامبر اسلام(ص) به صورت مفصل سخن گفته است.

ادامه نوشته

تعریف تفسیر موضوعی قرآن (آشنایی با مفاهیم علوم قرآن و حدیث)

تفسیر موضوعی بیان نکات و آموزه‌های مرتبط با یک موضوع خاص در آیات قرآن کریم است. مفسر در این شیوه، همه آیات پراکنده قرآن درباره یک موضوع خاص را گردآوری و به بررسی آن می‌پردازد. سید محمدباقر صدر، تفسیر موضوعی را تنها ابزار استخراج نظریه‌های اسلامی از قرآن کریم دانسته و محمدتقی مصباح یزدی نیز تنها این شیوه را برای عرضه نظام‌مند معارف قرآن مناسب می‌داند.

سید محمدحسین طباطبایی در تفسیر المیزان، موضوعات فراوانی را مورد بررسی تفسیری قرار داده و از همین رو پیشگام در تفسیر موضوعی دانسته شده است. با این حال به باور جعفر سبحانی، علامه مجلسی را می‌توان نخستین کسی دانست که به اجمال از تفسیر موضوعی بهره برده است.

ادامه نوشته

دایره المعارف قرآن لیدن (جلد 1 ـ 3)

دایره المعارف قرآن لیدن (جلد 1 ـ 3)

کانال آموزش زبان انگلیسی دکتر مصطفوی در ایتا

آموزش زبان انگلیسی (اسپیکینگ، ریدینگ، لسنینگ و .....)

بررسی صوتی سوالات زبان انگلیسی ارشد و دکتری علوم قرآن و حدیث

آموزش زبان انگلیسی عمومی برای آمادگی کنکور دکتری

https://eitaa.com/drmostafavi

دائره المعارف قرآن در پنج جلد مشتمل بر قریب هفتصد مدخل به زبان انگلیسی از سال 2001 الی 2006 میلادی در انتشارات بریل در لیدن هلند چاپ و منتشر شده است. سر ویراستار این مجموعه، جین دمن مک اولیف، استاد دانشگاه جرج تاون آمریکا و دیگر ویراستاران اصلی آن عبارت از کلود ژیلیو، استاد دانشگاه اکس ـ آن – پروانس فرانسه، ویلیام گراهام، استاد دانشگاه هاروارد آمریکا، وداد قاضی، استاد دانشگاه شیکاگو آمریکا، و اندرو ریپین، استاد دانشگاه ویکتوریای کانادا هستند. دست اندرکاران این دائره المعارف کوشیده اند اثری نسبتا جامع در حوزه مطالعات قرآنی پدید آورند. موسسه انتشارات حکمت ترجمه این مجموعه را به منظور گسترش آشنایی محققان با جدید ترین پژوهش های قرآنی و فراهم آوردن مبنایی برای رواج مطالعات و تحقیقات قرآنی در ایران آغاز کرده و جلد نخست آن را منتشر و در اختیار علاقمندان قرار داده است. به دلیل اهمیت این اثر به سراغ حسین خندق آبادی یکی از ویراستاران دائره المعارف رفتم تا دقیق تر به معرفی و بررسی اثر بپردازیم.

ادامه نوشته

مقاله شیعه پژوهی در چین-پروفسور لیو جیا فونگ

مقاله شیعه پژوهی در چین-پروفسور لیو جیا فونگ

مطالعات و پژوهش ها درباره مذهب تشیع بعد از پیروزی انقلاب 1978 ایران وارد یک مرحله کاملا جدیدی شده و در غرب، این پژوهش­ها با فراگیری ابعاد مختلف مذهب شیعه و سریع در حال انجام است. اما در چین به دلایل متعدد از جمله محدودیت های دین پژوهی در یک جامعه کمونیستی، دیرتر و کم رمق تر شروع شده است. با این حال در سه دهه اخیر به همت دین پژوهان و اسلام شناسان چینی، مقالات و کتاب­هایی با موضوع تشیع، تاریخ و تفکر شیعه در چین منتشر شده است.

ادامه نوشته

لیست کتب مهم قرائات قرآن

1- الكشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها نوشته مکی بن ابی طالب

2- الحجة في علل قراءات السبع نوشته أبوعلی الحسن بن أحمد الفارسي

کتاب اختصاص شیخ مفید

کتاب اختصاص شیخ مفید

این کتاب (الاختصاص)، به زبان عربی و حاوی مجموعه روایاتی از اهل بیت عصمت و طهارت در باره مسائل اعتقادی و اخلاقی و... است.

مؤلف این کتاب، از برجسته‌ترین علمای شیعه در قرن چهارم هجری؛ یعنی ابو عبدالله، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی، ملقب به شیخ مفید است. 

حاشیه: محقق شوشتری بر این عقیده اند که این کتاب، تألیف شیخ مفید نمی باشد.

ادامه نوشته

اعجام قرآن

یکی از مباحث مطرح شده در علوم قرآنی بحث نقطه گذاری قرآن کریم است که اصطلاحا به آن اعجام می‌گویند.

معنای لغوی

اعجام در زبان تازی به معنای رفع ابهام و گنگی از چیزی است؛ «أعْجَمْتُ الکتاب» یعنی با نقطه‌گذاری، از نوشته رفع ابهام کردم. [۱] [۲]

ادامه نوشته

آشنایی با علوم قرآنی

علوم قرآنی
«علوم قرآن» نام علمی مدوّن مربوط به قرآن است و به مجموعه مطالبی گفته می‌شود که درباره قرآن کریم بحث می‌کند و به‌گونه‌ای در شناخت این کتاب شریف مؤثر است؛ مانند: نزول قرآن، مبدء، کیفیت، مکان و مدت نزول، جمع و کتابت قرآن در عصر پیامبر (ص) ، اعجاز و مانندناپذیری، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، سوگند‌ها، مَثَل‌ها، ترتیب و تناسب سوره‌ها، قصه‌ها، و…. [۱]

ادامه نوشته

سرفصل های بحث قرائات قرآن (کتاب التمهید علامه معرفت)

سرفصل های بحث قرائات قرآن (کتاب التمهید علامه معرفت)

ادامه نوشته

منتهی المقال فی احوال الرجال

منتهی المقال فی احوال الرجال، معروف به منتهی المقال نوشته ابوعلی حائری (۱۱۵۹-۱۲۱۵ یا ۱۲۱۶ق) در شرح حال راویان حدیث.

نویسنده در این کتاب شرح حال راویان حدیث را به ترتیب حروف الفباء بیان کرده است. وی در مقدمه کتاب مباحثی مانند تاریخ زندگانی ائمه و فوایدی از علم رجال را یادآور می‌شود. حائری در این کتاب مجاهیل(افرادی را که در رجال نامی از آن‌ها نیامده است، اما در سند روایات هستند) ذکر نکرده است. اما بعدها شاگردش، درویش علی حائری رسالۀ «تکلمة رجال أبی‌علی»، و محمد علی بن قاسم آل کشکول حائری کتاب کمال منتهی المقال را به منظور تکمیل منتهی المقال(ذکر مجاهیل) نوشتند. مؤسسه آل‌البیت علیهم السلام در ۱۴۱۶ق منتهی المقال را در ۷ جلد تصحیح و چاپ کرده است.

ادامه نوشته

هدایة المحدثین الی طریقة المحمدین

هدایة المحدثین الی طریقة المحمدین

ادامه نوشته

جامع المقال فیما یتعلق باحوال الحدیث و الرجال فخرالدین طریحی

طریحی، فخر الدین (۹۷۹ - ۱۰۸۵ ق) مؤلف کتاب رجالی، جامع المقال فیما یتعلق باحوال الحدیث و الرجال می‌باشد. [۱]

 

ادامه نوشته

اختلاف قرائات

اختلاف قرائات، اختلاف در قرائت قاریان صاحب قرائت ویژه را می‌گویند.

تعریف

یکی از مباحث مهم در قرائت‌ها، اختلاف آن‌ها است که از آن به تناقض و تعارض قرائت‌ها نیز یاد می‌شود. قرآن مجید فقط به یک طریق و یک قرائت از جانب پروردگار بر پیامبراسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نازل شده است؛ ولی پس از نزول آن، قرائت‌های گوناگونی پدید آمد. سبب اختلاف قرائت‌ها، در علوم قرآن بررسی شده است.

ادامه نوشته

تاثیر اختلاف قرائات

اختلاف قرائات گاهی در حکم فقهی تاثیرگذار است. برخی از این موارد که در آثار علوم قرآنی ذکر شده چنین است:

۱. نقض (باطل شدن) یا عدم نقض وضوی ملموس (علاوه بر نقض وضوی لامس که قدر متیقن از مدلول آیه است) بنابر اختلاف قرائت در: "لمستم" و "لامستم" (در آیه ۴۳ سوره نساء)؛

۲. جواز وطی حائض به محض انقطاع دم یا مشروط بودن به غسل بعد از انقطاع، بنابر اختلاف قرائت در: "حتی یطهرن" (در آیه ۲۲۲ سوره بقره)؛ 

۳. وجوب یا عدم وجوب سجده هنگام تلاوت یا استماع آیه ۲۵ سوره نمل : (الا یسجدوا لله الذی یخرج الخبء فی السماوات والارض ویعلم ما تخفون وما تعلنون)، بنابر اختلاف قرائت در تشدید یا تخفیف لام در«الا».

التمهید فی علوم القرآن

معرفى كتاب:
مؤلف كتاب حضرت آيت الله محمد هادى معرفت از دانشمندان و قرآن پژوهان معاصر مى‌باشند كه نام كتاب خود را«التمهيد فى علوم القرآن» (يعنى مقدمه‌اى دربارۀ علوم قرآن)نام نهاده‌اند و در آن پيرامون موضوعات مربوط به علوم قرآنى بحث مى‌نمايند
از آنجا كه شايد اين كتاب با اين گستردگى براى اولين بار از طرف علماء شيعه به رشتۀ تحريردرآمده،لذا از همان ابتداى تأليف مورد استقبال قرآن‌پژوهان قرار گرفت بطورى كه در حوزۀ علميه قم و دانشگاههاى مختلف به عنوان كتاب درسى شناخته شد
و مدتهاست كه در حوزۀ علميه بصورت يكى از مواد درسى(البته درس جنبى)مورد مطالعه قرار مى‌گيرد.

ادامه نوشته

قراءات التمهید مرحوم علامه معرفت

قراءت قرآن مراحل گوناگون و متفاوتى را به خود ديده است:

مرحله اول:

در اين مرحله شخص پيامبر اكرم(ص) قرآن را بر اصحاب خويش «اقراء» مى فرمود. گروهى از اصحاب، قراءت قرآن را بى واسطه و به طور مستقيم از آن حضرت فراگرفتند; به عنوان مثال مى توان از على بن ابى طالب(ع)، عبدالله بن مسعود، عثمان، ابى بن كعب، زيد بن ثابت، معاذ بن جبل، و ديگران نام برد.

در طبقه بندى قرا، اين گروه را طبقه اول از قرا قرار داده اند كه قرآن را بر پيامبر عرضه نموده اند.
ذهبى در معرفة القراء طبقه اول قرا را به اين ترتيب ذكر مى كند:
1. عثمان بن عفان.
2. على بن ابى طالب.
3. ابى بن كعب.
4. عبدالله بن مسعود.
5. زيدبن ثابت.
6. ابو موسى اشعرى.
7. ابو الدرداء (1) .

ادامه نوشته

تشخیص قرائت صحیح

تشخیص قرائت صحیح

آن چه ما آن را ضابطه قبولی قرائت می‌دانیم، عبارت است از: موافقت با قرائت جمهور مسلمین جدا از قرائت قراء. زیرا قرآن در دو مسیر طی طریق نموده، نخست طریقه مردمی که مسلمانان سینه به سینه از پدران و اجداد خود، از شخص شخیص پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تلقی نموده و اخذ کرده‌اند و برای همیشه دست به دست داده تابه امروز برای ما رسانده‌اند.

ادامه نوشته

تعریف قرائت شاذ

تعریف قرائت شاذ

قرائت فاقد سند یا یکی از ارکان سه گانه قرائت صحیح را قرائت شاذ گویند.

ادامه نوشته

4 تعریف علم قرائات قرآن کریم

4 تعریف علم قرائات قرآن کریم

ادامه نوشته

تعریف علم قرائات قرآن کریم

تعریف علم قرائات قرآن کریم

الزرکشی: القراءات: اختلاف ألفاظ الوحی- المذکور- فی الحروف و کیفیتها من تخفیف و تشدید و غیرها»

ابن الجزري: القراءات: علم بکیفیۀ أداء کلمات القرآن و اختلافها معزوا لناقله»

یعرّفه الدمیاطی البنا بقوله علم یعلم منه اتفاق الناقلین لکتاب الله تعالی و اختلافهم فی الحذف و الاثبات و التحریک و التسکین و الفصل و الوصل، و غیر ذلک من هیئۀ النطق و الابدال و غیره، من حیث السماع.