كتاب پژوهشی در تاریخ قرآن کریم (دكتر سيد محمد باقر حجتى)

پژوهشی در تاریخ قرآن کریم تألیف دكتر سيد محمدباقرحجتى می‌باشد.

كتاب پيرامون تاريخ قرآن كريم نوشته شده كه در آن مباحثى كه مربوط به تاريخ قرآن است مورد بررسى قرار گرفته است بعضى از اين موضوعات عبارتند از: اسامى قرآن - وحى الهى - نزول قرآن معناى آيه و سوره - نگارش قرآن كريم در زمان پيامبر(ص) - جمع و تدوين قرآن و... با توجه به تعداد دفعات چاپ كتاب كه شش نوبت و 39 هزار نسخه منتشر شده است، بدست مى‌آيد كه مطالب آن براى علاقه مندان به علوم قرآنى مفيد واقع شده است. استفاده از نظرات مختلف براى توضيح يك مطلب و بيان آن به زبانى ساده و قابل فهم براى عموم دانشجويان و اظهار نظر قطعى در بعضى از موارد، از شاخص‌هاى كتاب است كه باعث چاپ آن به دفعات مكرر شده است.

ادامه نوشته

جمع آوری قرآن

جمع آوری قرآن

جمع آوری قرآن در 3 مرحله انجام شده است:

1. مرحله نظم و چینش آیه ها در کنار هم که شکل سوره ها را پدید آورد. این کار در زمان خود پیامبر صلی الله علیه و آله و به دستور حضرت بوده است. جای هر آیه و اسم هر سوره را خود حضرت مشخص کردند. روایاتی که از پیامبر صلی الله علیه و آله در خصوص ثواب ختم قرآن، وارد شده؛ دلیل بر این است که ابتدا و انتهای قرآن، کاملا مشخص بوده است. در غیر این صورت سفارش ختم قرآن، بی معنا خواهد بود.

ادامه نوشته

نقدى بر تاریخ‏ گذارى قرآن از دیدگاه برخى خاورشناسان

نقدى بر تاریخ‏ گذارى قرآن از دیدگاه برخى خاورشناسان

چکیده

«تاریخ‏گذارى» دانشى است که عهده‏دار تعیین زمان وقوع حوادث یا بیانگر تاریخ رخدادهاى تاریخى مى‏باشد. در این مقاله، «تاریخ‏گذارى قرآن» (Chronology of Quran) از دیدگاه خاورشناسان بررسى مى‏گردد. در دانش تاریخ‏گذارى قرآن، از تاریخ نزول وحى‏ هاى قرآنى بر حضرت محمّد صلى ‏الله ‏علیه ‏و‏آله بحث مى‏ شود و این کار، فقط در خصوص قرآن کریم امکان‏پذیر است؛

زیرا سایر کتب آسمانى نزول دفعى داشته‏اند، ولى قرآن بر اساس مقتضیات و نیازهایى نازل مى‏شد که به صورت تدریجى در دوران و محل زندگى پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و‏آله پدید مى‏ آمد(1).

ادامه نوشته

دیدگاه مستشرقان و تاریخگذاری قرآن

دیدگاه مستشرقان و تاریخگذاری قرآن

مقدمه

قرآن نوری است که خاموشی ندارد، چراغی است که درخشندگی آن زوال نپذیرد، دریایی است که ژرفای آن درک نشود، راهی است که رونده آن گمراه نگردد، شعله ‏ای است که نور آن تاریک نشود... دریایی است که تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند کشید، و چشمه‏ ای است که آبش کمی ندارد، محل برداشت آبی است که هر چه از آن برگیرند کاهش نمی‏یابد... خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمی دانشمندان، و باران بهاری برای قلب فقیهان، و راه گسترده برای صالحان قرار داده است.بررسی معارف و علوم قرآن تقریباً در هیچ دورانی از تاریخ اختصاص به مسلمانان نداشته بلکه این موضوع همواره از سوی عالمان و پژوهشگران غیر مسلمان نیز پی‏گیری شده است به ویژه در قرون اخیر شاهد اهتمام جدی خاورشناسان قرآن پژوه نسبت به پژوهش‏های قرآنی هستیم.

ادامه نوشته

فلسفه حروف مقطعه قرآن مجید

فلسفه حروف مقطعه قرآن مجید

مقدمه

یکی از مسائل مطرح در حوزه قرآنی فواتح سور یا همان سرآغاز سوره‌های قرآنی می‌باشد که در کتابهای تفسیری و علوم قرآنی به آن پرداخته شده، با نگاهی در سرآغاز سوره‌ها به این نتیجه می‌رسیم که سوره‌ها به ده صورت مختلف شروع گردیده که به طور اجمال به این ترتیب است:

ادامه نوشته

توحید مصاحف (مقاله)

در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، ایشان نویسندگانی داشتند که یکی از کار این نویسندگان نوشتن آیات قرآنی بود که بتندریج نازل می‌گردید که به این افراد کاتبان وحی می‌گفتند و تاریخ نام بیش از چهل تن از اینها را ضبط نموده که زید بن ثابت، ابی بن کعب، این مسعود، معاویه، حضرت علی علیه السلام، جزئی از آنها بودند، در دوران پس از رحلت حضرت محمد صلی الله علیه و آله که قرآن حضرت علی توسط حکومت وقت پذیرفته نشد و زیدبن ثابت به دستور خلیفه شروع به جمع نمودن قرآن نمود، همزمان با اینکار زیدین ثابت عده‌ای دیگر نیز با روشهای متفاوت از هم مشغول به جمع آوری قرآن شدند که این مصفحها نه تنها با مصحف زیدبن ثابت تفاوت داشت بلکه با سایر مصفحها نیز یکی نبودند و عموما دارای اختلاف قرائت بودند تا جاییکه در مدینه فقط قرائت ابی بن کعب مورد پذیرش بود و در کوفه قرائت ابن مسعود و در بصره قرائت ابو موسی اشعری و جالب اینکه هر کدام از طرفداران این قرائتها قرائت خود را صحیح دانسته و در موردی نه تنها قرائت دیگری باطل می‌دانستند بلکه به وی نیز اتهام کفر می‌زدند.

ادامه نوشته

بهترین گزارش تاریخی نسبت به تاریخ جمع آوری قرآن

بهترین گزارش تاریخی نسبت به تاریخ جمع آوری قرآن

حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت‌پور، رئیس گروه علوم قرآنی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا با بیان اینکه در موضوع «جمع قرآن» سه مکتب سخن گفته‌اند، افزود: این سه مکتب شامل مکاتب شیعی، اهل سنت و شرق‌شناسان است که در بین این سه مکتب، شرق‌شناسان علاقه فراوانی به این موضوع نشان دادند.

ادامه نوشته

یکسان شدن مصاحف توسط عثمان

پس از درگذشت پیامبر ‌(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بـزرگـان صحابه بر حسب دانش و شایستگی خود به جمع‌آوری آیات و مرتب کردن سـوره‌هـای قرآن دست زدند، و چون قرائت‌های مختلفی از قرآن به وجود آمد، در زمان عثمان (خلیفه سوم) در صدد یکسان شدن مصاحف بر آمدند.

یکسان شدن مصاحف

هـمـان‌گـونـه کـه گفته شد دوره پس از درگذشت پیامبر ‌(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دوره جمع آوری قرآن به شمار آمـده اسـت بـزرگـان صحابه بر حسب دانش و شایستگی خود به جمع‌آوری آیات و مرتب کردن سـوره‌هـای قـرآن دست زدند و هر یک آن را در مصحف خاص خود گرد آوردند برخی که خود از عـهده این کار بر نمی‌آمدند، از دیگران می‌خواستند تا مصحفی برای آنان استنساخ کنند و یا آیات و سـوره‌هـای قرآن را در مصحفی برای آنان گرد آورند به این ترتیب و با گسترش قلمرو حکومت اسلامی، تـعداد مصحف‌ها رو به فزونی گذاشت با افزایش تعداد مسلمانان نیاز به نسخه‌هایی از قـرآن نـیـز بـیـش‌تـر مـی‌شـد چـه این کتاب تنها دستور آسمانی بود که مسلمانان، تمام جوانب زنـدگی خود را بر اساس آن تنظیم می‌کردند و برای آنان منبع احکام و قانون‌گذاری و تشکیلات نیز به شمار می‌آمد.

ادامه نوشته

نظر ابن ندیم درباره مصحف عبدالله بن مسعود (ابن مسعود)

نظر ابن ندیم درباره مصحف عبدالله بن مسعود  (ابن مسعود)

سوال 36 آزمون دکتری علوم قرآن و حدیث 96

ابن الندیم (21):

«فضل بن شاذان گفت: تألیف سوره‌های قرآن را در مصحف ابن مسعود بدین ترتیب دیدم:

البقره2؛ النساء4؛ آل عمران3؛ المص7؛ الانعام6؛ المائده 5؛ یونس10 (22)؛ براءة 9؛ النحل16؛ هود11؛ یوسف12؛ بنی اسرائیل17؛ الانبیاء 21؛ المؤمنون23؛ الشعراء 26؛ الصافات37؛ الاحزاب33؛ القصص28؛ النور24؛ الانفال8؛ مریم19؛ العنكبوت29؛ الروم30؛ یس36؛ الفرقان25؛ الحج22؛ الرعد13؛ سبا34؛ الملائكه 35؛ ابراهیم14؛ ص38؛ الذین كفروا 47؛ القمر (لقمان31) (23)؛ الزمر39؛ الحوامیم (24)؛ المسبحات (25)؛ حم المؤمن 40؛ حم الزخرف43؛ السجده 41؛ الاحقاف 46؛ الجاثیه 45؛ الدخان44؛ انا فتحنا 48؛ الحدید57؛ سبح الحشر 59؛ تنزیل السجده 32؛ ق 50؛ اطلاق 65؛ الحجرات 49؛ تبارك الذی بیده الملك 67؛ التغابن64؛ المنافقون 63؛ الجمعه 62؛ الحواریّون61؛ قل اوحی72؛ انا ارسلنا نوحاً 71؛ المجادله 58؛ الممتحنه60؛ یا ایها النبی لم تحرم 66؛ الرحمن 55؛ النجم53؛ الذاریات 51؛ الطور52؛ اقترب الساعة54؛ الحاقه69؛ اذا وقعت 56؛ ن و القلم 68؛ النازعات 79؛ سئل سائل70؛ المدثر74؛ المزمل73؛ المطفّفین 83؛ عبس80؛ هل اتی علی الانسان76؛ القیامة 75؛ المرسلات77؛ عمّ یتساءلون78؛ اذا الشمس كورت81؛ اذا السماء انفطرت82؛ هل اتاك حدیث الغاشیة 88؛ سبح اسم ربك الاعلی87؛ و اللیل اذا یغشی 92؛ الفجر89؛ البروج 85؛ انشقت 84؛ اقرأ باسم ربك96؛ لا اقسم بهذا البلد90؛ والضحی93؛ الم نشرح لك94؛ و السماء و الطارق86؛ والعادیات100؛ أرأیت 107؛ القارعة101؛ لم یكن الذین كفروا من اهل الكتاب 98؛ والشمس و ضحاها91؛ والتین 95؛ ویل لكل همزة104؛ الفیل105؛ لایلاف قریش106؛ التكاثر102؛ انا انزلناه 97؛ والعصر انّ الانسان لفی خسر103؛ اذا جاء نصرالله110؛ انا اعطیناك الكوثر108؛ قل یا ایها الكافرون لا اعبد ما تعبدون109؛ تبت یدا ابی لهب و تبت، ما اغنی عنه ماله و ما كسب 111؛ قل هو الله احد، الله الصمد 112.

پس این یكصد و ده سوره است و در روایت دیگری سوره‌ی طور قبل از والذاریات است. ابوشاذان (كذا) گوید كه ابن سیرین گفت: عبدالله بن مسعود مُعّوذتین و فاتحة الكتاب را در مصحفش نمی‌نوشت. فضل نیز به اسناد خود از اعمش روایت نموده كه گفت: در قرائت عبدالله حم عسق بوده است (به جای حمعسق).

محمد بن اسحاق (ندیم) گوید: «من چندین مصحف دیدم كه نویسندگان نوشته بودند آنها مصحف ابن مسعود است، ولیكن دو مصحف در آن میان با هم متفق نبودند و بیشتر آنها در پوستی بود كه حكّ و اصلاح زیادی در آن شده بود و من مصحفی را دیدم كه حدود دویست سال پیش نوشته شده بود و در آن فاتحه الكتاب هم آمده بود. و فضل بن شاذان یكی از پیشوایان در قرآن و روایات است و بدین جهت گفته‌ی او را یاد كردیم بدون اینكه آن را گواهی كنیم.»

چنین بود سخن ابن الندیم. او می‌گوید اینها 110 سوره است، ولی در صورتی كه نقل شده 105 سوره بیشتر یاد نگردیده كه در آن حوامیم و مسبّحات را تكراری گرفتیم. ولی سوره‌ی القمر 54 را كه دو جا یاد شده بود به پیروی از فلوگل، اولی را لقمان به حساب آوردیم. در نتیجه، سوره‌هایی كه در این صورت نیامده عبارتست از: فاتحة الكتاب1- الحجر15-الكهف18- طه20- النمل27-الشوری42-الزلزله99-الفلق113-الناس114.

در مورد فاتحة الكتاب و معّوذتین (سوره‌های 1 و 113 و 114) دیدیم كه ابن سیرین گفت در مصحف وی نمی‌نوشتند. دیگرانی هم چنین سخنانی را از او بازگفته‌اند و حتی نقل می‌كنند كه عبدالله معّوذتین را از مصاحف خود می‌شست و نابود می‌كرد. (26) درباره‌ی علت این كار سفیان بن مسعود می‌گفت: چون عبدالله می‌دید كه رسول خدا حسن و حسین (علیه السلام) را با این دو سوره تعویذ می‌كرد و نشنید كه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آنها را در نماز بخواند از این جهت گمان می‌برد كه این دو سوره از قرآن نیست. اما دیگران می‌گویند ابن مسعود فاتحه و معوذتین را از آن جهت در مصحفش نداشت كه اطمینان داشت هرگز آنها را فراموش نخواهد كرد. زیرا در آن موقع قرآن را از این جهت می‌نوشتند كه تذكاری باشد. پس وقتی احتیاجی بدین تذكار نبود چرا بنویسند؟ (27) ولی واقع این است كه این سخن چنین می‌نمایاند كه عبدالله خود خواندن و نوشتن می‌دانست و برای تذكار، مصحف نوشته داشته است. در صورتی كه تاكنون در جائی به چنین نكته‌ای بر نخورده‌ایم. گویا او خود گفته باشد: مستحب است كه نویسنده‌ی مصحف از قبیله‌ی مُضر باشد. (28) بنابراین شاید كسی مانند نافع بن ظُرَیْب بن نَوْفَل كه مصاحفی برای عمر بن خطاب نوشته (29) و از بنی نوفل شاخه‌ای از مُضر است، برای عبدالله هم مصحفی رقم زده باشد. در اینكه عبدالله قرآن را از حفظ می‌خواند دلایل زیادی داریم. از جمله ابن عبدالبر (م263) می‌گوید: مردی در عرفات نزد عمر آمد و گفت: من از كوفه می‌آیم. در آنجا مردی بود كه قرآن را از حفظ بر مردم املاء می‌كرد. عمر خشمناك شد، فریاد زد: وای بر تو، كیست این؟ مرد گفت: عبدالله بن مسعود. عمر آرام گرفت و گفت: به خدا كه كسی از مردم را سزاوارتر از او بدین كار نمی‌دانم. (30) این خود نشان می‌دهد كه عبدالله از رو نمی‌خوانده است والّا برای آموزش و تعلیم، مراجعه به نوشته ضروری است.

برگردیم به روایت ابن ندیم از مصحف او. از جمله در این صورت، یكبار حوامیم ذكر شده و بار دیگر سوره‌های حم تك تك همه یاد شده جز سوره‌ی شوری 42 كه از قلم افتاده است. ولی در ذیل این صورت از اعمش آمده كه حم عسق در قرائت عبدالله حم سق بوده است. بنابراین، باید این طور نتیجه گرفت كه نام این سوره از صورت افتاده است. مطالعه در این از قلم افتاده‌ها نشان می‌دهد كه سوره‌ی الحجر 15 كه در پایان دسته‌ی سوره‌های «الر» است و سوره‌ی 18 و 20 كه طرفین سوره‌ی مریم 19 قرار دارند و طس 27 كه میان دو «طسم» قرار گرفته از قلم افتاده‌اند. سوره‌ی زلزله 99 را هم بدان بیفزائیم.

وبلاگ علوم قرآن و حدیث

حاطب بن ابی بلتعه (اسباب نزول دکتر حجتی)

حاطب بن ابی بلتعه (اسباب نزول دکتر حجتی)

حاطب بن ابی بلتعه از صحابه رسول خدا ص است که مسلمان شد و به مدینه مهاجرت کرد. خانواده او در مکه باقی مانده بودند. قریش از او خواستند که به وی نامه ای بنویسید و بپرسد که آیا محمد می خواهد به مکه حمله کند یا نه: همسرش نامه را نوشت و برای او فرستاد.

وی نیز در حالی که اجازه چنین کاری را نداشت و افشای اسرار مسلمانان محسوب می شد نوشت که آری، محمد می خواهد چنین کند. (این واقعه نزدیک به واقعه فتح مکه رخ داد) سپس آنرا به زنی به نام صفیه داد تا به مکه برساند.

در این هنگام جبرئیل نازل شد و پیامبر را آگاه فرمود. پیامبر نیز امیرمومنان و چند تن دیگر را فرستاد تا این زن را یافته و نامه اش را بازستانند. آنها صفیه را یافتند و نامه را گرفتند و حاطب را هم نزد رسول خدا آوردند.

حاطب گفت: به خدا قسم خیانت نکردم و نفاق نورزیدم. من از قریش نیستم و خانواده ام در آنجا غریبند. خواستم وقتی که مُردم، قریش از آنها حمایت کنند و به آنها آزار نرسانند، و گرنه من هیچ قصد بدی از این کار نداشتم. پیامبر عذرش را پذیرفت و او را بخشید.

آیه اول سوره ممتحنه نیز در شأن همین واقعه نازل گردید که خداوند در آن مؤمنان را از دوستی با دشمنان خدا نهی می کند.

حاطب سفیر پیامبر به سوی مقوقس پادشاه مصر نیز بوده است. مقوقس از او پرسید که آیا او پیامبر است؟

وی پاسخ داد: آری

مقوقس پرسید: چرا قومش او را از سرزمینش بیرون راندند؟

حاطب گفت: تو ایمان به عیسی داری، در حالی که قومش خواستند که او را بکشند. اما خدا نخواست.

مقوقس از این پاسخ خوشش آمد و گفت: حکیمی از نزد حکیمی آمده است.

سپس هدایایی را همراه ماریه (همسر آینده پیامبر) برای ایشان فرستاد.

حاطب بن ابی بلتعه در خلافت عثمان، در سال 30 هجری در سن 65 سالگی از دنیا رفت.

از دیگر داستان هایی که باعث مشهور بودن حاطب شده است درگیری او با زبیر بن عوام بر سر وجود درخت خرما در خانه بود.

دانلود تاریخ قرآن حجتی

داستان ولید بن مغیره و اعجاز فصاحت و بلاغت قرآن

داستان ولید بن مغیره و اعجاز فصاحت و بلاغت قرآن

آیات سوره مدثر به خوبى که سخن از کسى به میان مى آورد که به فکر مبارزه با قرآن مجید مى افتد بود و گرفتار سرنوشتى شوم مى شود. ماجرا را در شأن نزول این آیات بسیارى از مفسران مانند: طبرسى، قرطبى، مراغى، فخر رازى و غیر آنها به این شرح نقل کرده اند:

هنگامى که آیات سوره غافر نازل شد; پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) در مسجد الحرام به نماز ایستاده بود، ولید بن مغیره مخزومى ـ مرد معروف و سرشناس مکه که سران قریش به عقل و درایت او اعتقاد داشتند و در مسائل مهم با او به شور مى پرداختند ـ نزدیک حضرت بود و تلاوت آیات را گوش مى داد. هنگامى که پیامبر(صلى الله علیه وآله) متوجه این معنا شد، آیات را تکرار کرد، این آیات سخت ولید بن مغیره را تکان داد و هنگامى که به مجلس قومش (طایفه بنى مخزوم) بازگشت; گفت: «به خدا قسم! هم اکنون کلامى از محمد (صلى الله علیه وآله)شنیدم که نه شباهت به سخن انسان ها دارد; و نه به سخنان پریان»، «و اِنَّ لَهُ لَحَلاوَةً وَ اِنَّ عَلَیهِ لَطلاَوةً وَ اِنَّ اَعلاهُ لَمُثْمِرٌ وَ اِنَّ اَسْفَلَهُ لَمُغْدِقٌ وَ اَنَّهُ لَیَعْلُوا وَ ما یُعلى»: «گفتار او شیرینى و زیبایى و طراوت فوق العاده اى دارد; شاخه هایش پر میوه و ریشه هایش پر مایه; و سخنى است که از هر سخن دیگر بالاتر مى رود و هیچ سخنى بر آن برترى نمى یابد. این را گفت و به منزلش بازگشت.
قریش به یکدیگر گفتند: به خدا سوگند! که او فریفته آیین محمد (صلى الله علیه وآله) و کتاب او شده و از آیین ما بیرون رفته و او سرانجام تمام قریش را منحرف خواهد کرد; و آنها به ولید، ریحانه قریش (گل سر سبد قبیله قریش) مى گفتند.
ابوجهل گفت: «من چاره این کار را مى کنم»! حرکت کرد و آمد وبا چهره غمگین در کنار ولید نشست; ولید گفت: «چرا غمگینى فرزند برادر!» گفت: قریش بر تو در این سن و سال عیب مى نهند و گمان مى کنند تو سخن محمد (صلى الله علیه وآله)را زینت بخشیدى»، ولید همراه ابوجهل برخاست وبه مجلس قریش درآمد و گفت: «شما گمان مى کنید محمد (صلى الله علیه وآله)دیوانه است؟!، آیا هرگز آثار جنون در او دیده اید؟» گفتند: «نه» گفت: «فکر مى کنید او کاهن است; آیا آثار کهانت در او دیده اید؟» گفتند: «نه»، گفت: «گمان مى کنید او شاعر است آیا هرگز دیده اید لب به شعر بگشاید؟» گفتند: «نه»، گفت: «پس فکر مى کنید او دروغ گو است؟ آیا هرگز سابقه دروغى درباره او دارید؟» گفتند: «نه او همیشه نزد ما به عنوان صادق و امین، شناخته مى شد».

در اینجا قریش به ولید گفتند: «پس به عقیده تو درباره او چه بگوییم؟» ولید فکر کرد و نگاهى نمود و چهره درهم کشید و گفت: «او فقط مرد ساحرى است; مگر ندیده اید میان مردان و خانواده و فرزندان و دوستان ما جدایى مى افکند؟ بنابراین او ساحر است و هر چه مى گوید سحرى است جالب».

وبلاگ علوم قرآن و حدیث

عدم تحریف قرآن در دوران‏ هاى بعد از خلفا

عدم تحریف قرآن در دوران‏ هاى بعد از خلفا

سومین احتمال درباره تحریف قرآن این است که شاید گروهى چنین خیال کنند که قرآن پس از دوران حکومت خلفاى سه گانه به وسیله افراد دیگر تحریف شده است ولى تا آن جایى که ما اطلاع داریم کسى این احتمال را نداده چنین پندار و ادعایى را نکرده است.

آرى، تنها چیزى که در این جا به برخى از طرفداران تحریف نسبت داده شده، این است که او مى ‏گوید: حجاج بن یوسف قیام نمود و قسمتى از آیات قرآن را که در انتقاد از بنى امیه نازل شده بود، از بین برد و به جاى آنها آیات دیگرى را بر قرآن افزود و قرآن‏ها طبق دستور وى با همان سبک و روش نگارش یافت و به شهرهاى بزرگ مانند: مکه، مدینه، مصر، شام، کوفه و بصره ارسال شد و قرآن‏ هاى دیگر جمع آورى گردید و حتى یک جلد از آنها هم در دست مردم باقى نماند و قرآن‏هاى موجود از روى همان قرآن‏هایى که به دستور حجاج نوشته شده بود، به وجود آمده است.

این بود خلاصه نظریه تحریف قرآن پس از دوران خلفا که به هذیان و یاوه‏گویى اشخاص مریض با سخن اطفال و دیوانگان شباهت بیشترى دارد تا به حقیقت گویى و بیان واقعیت زیرا حجاج بیشتر از یک تن از استانداران خلفاى بنى‏امیه نبود و او کم‏تر و کوچک‏تر از این بود که دست به سوى قرآن ببرد بلکه او عاجزتر از این بود که بتواند یکى از فروع و احکام کوچک اسلام را تغییر بدهد، کجا برسد به موضوعى که اساس و پایه دین اسلام است. او چگونه مى‏توانست تمام قرآن‏ ها را جمع ‏آورى کند به طورى که حتى یکى از آنها هم در دست مردم باقى نماند، در صورتى که در آن تاریخ، قرآن در تمام نقاط کشور پهناور اسلام منتشر شده و به نقاط غیر اسلامى نیز راه یافته بود؟!

چطور این حادثه مهم را حتى یک نفر مورخ به عنوان نمونه نقل ننموده و یک نفر محقق تاریخ دان در بررسى خویش کوچک‏ترین اشاره‏اى به آن نکرده است، در صورتى که علل و انگیزه‏ هاى فراوانى بر نقل آن وجود داشت؟!

شگفت‏انگیزتر این که حجاج به این کار مهم و خطرناک دست بزند، کسى از مسلمانان بر وى اعتراض نکند و پس از پایان حکومت و دوران تسلط وى نیز مسلمانان از این عمل نا به‏ جاى او چشم‏ پوشى نماید و خیانت وى را ادامه دهد! اگر فرض کنیم که حجاج چنین قدرتى داشت که تمام نسخه ‏هاى اصلى قرآن را جمع‏آورى کند به طورى که حتى یک نسخه از آن‏ها باقى نماند، ولى آیا او مى ‏توانست قرآن اصلى را از سینه مسلمانان و از قلب حفاظ قرآن نیز محو کند، حفاظى که تعداد آنان در آن روز بیشتر از شمارش بوده آمارشان را جز خدا کسى نمى ‏دانست؟!

گذشته از این اگر در پاره‏اى از آیات انتقاد صریحى از بنى ‏امیه وجود داشت، بیش از حجاج، معاویه که از قدرت و نفوذ بیشترى برخوردار بود، بر این عمل اقدام مى‏ نمود و اگر او هم چنین عملى را انجام داده بود، یاران امیرالمؤمنین(ع) در برابر معاویه ایستادگى و بر عمل او اعتراض مى ‏کردند و علیه او استدلال و اتمام حجت مى‏نمودند چنان که به اعمال مختلف معاویه اعتراض و با دلایل محکمى علیه وى استدلال مى‏ کردند که در کتب تاریخ و حدیث و کلام ضبط شده است.

از همه آن چه گفته شد، چنین استفاده مى ‏شود که طرفداران تحریف قرآن در این گفتار و پندار بى‏ اساس خویش علاوه بر این که با کتاب و سنت مخالفت مى‏ کنند با دلایل روشن عقلى نیز مخالفت مى‏ ورزند؛ مثلى است معروف که مى‏ گویند: «به آدمى آن چه را که نشدنى است بگو اگر پذیرفت بدان که عاقل نیست.»

وبلاگ تخصصی علوم قرآن و حدیث

آراء نظرات و دیدگاه های قرآنی تئودور نولدکه

آراء نظرات و دیدگاه های قرآنی تئودور نولدکه

نولدکه خاور‌شناس آلمانی، نویسنده کتاب «تاریخ قرآن» (قدیمی‌ترین کتاب موجود در خصوص تاریخ قرآن‌کریم) و متخصص زبان‌های سامی، لغات شرقی و آرامی بود. با این‌که نزدیک به یک قرن از انتشار کتابش می‌گذرد‌، هنوز هم نقدهای مفصلی بر آرا‌ی تندش به نگارش در می‌آید.

محققان علوم‌قرآنی معتقدند تمام تحقیقاتی که بعد از نولدکه در‌باره قرآن کریم نوشته شده؛ به گونه‌ای از آرا و اندیشه‌های او تأثیر پذیرفته‌اند (ربیعی‌ آستانه، معرفی چند اثر برجسته مستشرقان، بینات، ش30). به اعتقاد نولدکه واژه «امّی» به عنوان صفت پیامبر، نشان نمی‌دهد که ایشان با خواندن و نوشتن نا آشنا بود، بلکه بدین معناست که ایشان با کتاب های ادیان پیش از خود آشنایی نداشت و آن‌ها را نخوانده بود (رضا، محمد رسول الله(ص)، ص 57).

با این‌که تمامی مفسران و مترجمان قرآن مجید، واژه «اقرء» در آغاز سوره علق را به معنی «خواندن» گرفته‌اند؛ ولی نولدکه برای نخستین بار در تاریخ قرآن کلمه «اقرء» را در آغاز سوره علق به معنی «وعظ و تبلیغ» گرفت؛ نه خواندن (ربیعی، همان). نولدکه به این نتیجه می‌رسد که «امّی» بر جهل پیامبر و ناتوانی وی بر خواندن و نوشتن دلالت نمی‌کند‌، بلکه تنها نشان می‌دهد که وی کتب عهدین را نمی‌شناخت.

نظر دکتر محمدباقر حجتی درباره ترتیب سور قرآن

نظر دکتر محمدباقر حجتی درباره ترتیب سور قرآن

دکتر حجتی در کتاب پژوهشی در تاریخ قرآن کریم خود هم رأی بودن خود را با ابن عطیه در این مورد اعلام می کند ایشان می گوید: ترتیب سوره های قرآن مانند سبع طوال، مفصلات و ... در زمان رسول الله صلی الله علیه وآله توسط شخص پیامبر ص مشخص شد و بقیه سور به مردم واگذار شد.

نظر علامه طباطبایی درباره اسباب نزول

نظر علامه طباطبایی درباره اسباب نزول

چکیده

اسباب نزول در «نظریه تفسیری» طباطبایی موقعیت خاص و متفاوتی دارد به‌گونه‌ای که این نظریه را هم از تلقیِ پیشینیان و معاصران متمایز می‌دارد. ازاین‌رو، دیدگاه وی در بابِ چیستیِ سبب نزول، معنای سببیت، نسبت اسباب نزول با متن قرآنی و نقش اسباب نزول ـ ثبوتی و اثباتی ـ در مقام «تکون» و «تفسیر» متن قرآنی درخور تحلیل و نقد است و سر این دیدگاه در انگاره‌های وی از متن قرآنی نهفته است. دغدغه وافر طباطبایی آن است که متن قرآنی را از بستگی به عناصر و مولفه‌های بیرونی برهاند.

طرح مسئله

بحثِ اسباب نزول را در شمار مباحث علوم قرآنی جای داده‌اند. (بنگرید به: سیوطی، 1987: 1 / 98 ـ 82؛ معرفت، 1415: 1 / 264 ـ 241) این امر آنگاه درست و موجه خواهد بود که تلقی موسعی از مفهوم علوم قرآن داشته باشیم؛ به‌گونه‌ای که این مفهوم هم مباحث و مطالعات ناظر به تکون و شکل‌گیری متن قرآنی را در برگیرد و هم مطالعاتی که به‌کار فهم و تفسیر آیات قرآن می‌آید و مقدمات، ابزار و ساز و کارِ کشف مدلول و محتوی قرآن را فراهم می‌کند و به بیان بایسته‌های آن می‌پردازد.

ادامه نوشته

فوائد دانستن اسباب نزول|Asbab Nuzul

فوائد دانستن اسباب نزول|Asbab Nuzul

زبان ابزار سخن گفتن و سخن وسیله تفهیم مراد متکلم به مخاطب است. متکلم با استفاده از این ابزار و قرائن حالیه آن، مقصود خود را به مخاطبش القاء می‏ نماید.

طبیعی است که مخاطب اولیه با توجه به همان قرائن معنای مراد را در می‏ یابد ولی با گذشت زمان که ظرف قرائن از بین می‏ رود، دریافت مقصود متکلم برای سایر مخاطبان در طول اعصار بآسانی امکان‏پذیر نخواهد بود.

روزی عمربن خطاب، شکوه از بروز اختلاف در میان امت پیامبر صلی‏ الله ‏علیه‏ و‏آله می‏کرد. ابن عباس به او گفت: قرآن در بین ما نازل شد ما فهمیدیم در چه موردی نازل شده‏است، اما بعد از ما مردمی خواهند آمد که مقتضیات حال را درک نمی‏کنند و فهم خود را بر قرآن تحمیل می‏کنند و چه بسا کار آنان به کشتار بینجامد.

گویند که عمر در آغاز ناراحت شد ولی بعد همان دیدگاه را قبول نمود.

پس فایده مهم اسباب نزول همان طور که در مبحث گذشته مطرح شد، فهم صحیح مراد خداوند می‏باشد، چه اینکه این مراد بدون توجه به تاریخچه نزول به دست نمی‏ آید.

فایده دیگر اسباب نزول، شناخت صلحاء و اتقیاء و نیز فاسقان و منافقان است. در بسیاری از موارد اسباب نزولهای قرآن، اشخاصی مدح و عده‏ای نیز مذمت شده‏ اند.

شناختن این افراد که بعد از ارتحال پیامبر خدا صلی‏ الله ‏علیه‏ و‏آله ، حق و باطل آمیخته گردید و تمیز آن به سادگی امکان نداشت، تا حدودی می‏تواند موجب تمیز حق گردد.
وقتی معاویه یزید را به عنوان خلیفه بعد از خود برگزید، مروان گفت: این سنت ابوبکر و عمر است. عبدالرحمن بن ابی‏بکر معترض شد و گفت: این سنت هرقل و قیصر است.

مروان که خواست عبدالرحمن را ساکت کند، گفت: تو همان کسی هستی که آیه:وَالَّذِی قَالَ لِوَالِدَیْهِ أُفٍّ لَّکُمَآ أَتَعِدانِنِیآ أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ ...(46)

(چه‏قدر ناخلف است) فرزندی که پدر و مادر را گفت اف برشما باد به من وعده می‏دهید که پس از مرگ مرا زنده کرده واز قبر بیرون می‏آورند؟...

در موردش نازل شده ‏است.

عبدالرحمن نیز گفت: تو فرزند لعینی هستی که رسول خدا صلی‏ الله‏ علیه ‏و‏آله ، او را لعن کرد.

خبر این ماجرا به عایشه رسید، او مروان را دروغگو خواند و گفت این آیه در مورد عبدالرحمن نازل نشده‏است و اگر بخواهم نام آن کس که آیه در مورد او نازل شده‏است می‏برم...(47)

مرحوم طبرسی، ذیل آیه می‏گوید: گفته شده که این آیه در مورد عبدالرحمن ابن ابوبکر نازل شده‏است، پدر و مادرش بر اسلام آوردن او اصرار می‏ورزیدند ولی وی برخی از سران قریش را نام می‏برد و می‏گفت آنها را زنده کنید! تا نظر آنها بپرسم(48).
آلوسی از دیگر مفسرین اهل سنت، این سبب را نمی‏پذیرد و می‏گوید: برفرض پذیرش وجود چنین سببی، مروان بعدا اسلام آورده و او از مفاخر و قهرمانان اصحاب بوده‏است. وی افتخارات بزرگی را در جنگهای مختلف و مخصوصا در جنگ یمامه کسب کرده‏است.(49)

به آیه دیگر در این باره توجه کنید:

الَّذِینَ ءَاتَیْنَـهُمُ الْکِتَـبَ مِن قَبْلِهِ‏ی هُم بِهِ‏ی یُؤْمِنُونَ ... وَإِذَا سَمِعُواْ اللَّغْوَ أَعْرَضُواْ عَنْهُ وَقَالُواْ لَنَآ أَعْمَـلُنَا وَلَکُمْ أَعْمَـلُکُمْ سَلَـمٌ عَلَیْکُمْ لاَ نَبْتَغِی الْجَـهِلِینَ.(50)

کسانی که پیش از آن کتابشان داده‏ایم به این نیز ایمان می‏آورند و چون برآنها خوانده شد، گفتند: «به آن ایمان آوردیم، زیرا حقی است که از جانب پروردگارمان آمده‏است و ما پیش از آن تسلیم بوده‏ایم». آنها کسانی هستند که در برابر صبوریشان دوبار پاداش می‏یابند و با نیکیها، بدیها را دفع می‏کنند و از آنچه به آنها روزی داده‏ایم انفاق می‏کنند. و چون سخن بیهوده‏ای بشنوند از آن اعراض می‏کنند و می‏گویند: «اعمال ما مربوط به خودمان است و کردار شما از آن خودتان» سلام برشما، ما خواستار جاهلان نیستیم.

این آیات درباره «عبداللّه‏ بن سلام» و «تمیم دارمی» و «جارود عبدی» و «سلمان فارسی» پس از اسلام آنان نازل گردید.

برخی گفته‏اند: آیات درباره چهل مرد از پیروان انجیل که پیش از بعثت پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله به او ایمان داشته‏اند، نازل شده‏است. سی و دو نفر اینها اهل حبشه بودند که همراه جعفر بن ابی‏طالب خدمت پیامبر رسیدند و هشت نفر دیگر از شام. بحیرا و ابرهه و اشرف و عامر و ایمن و ادریس و نافع و تمیم، از اینها بودند.(51)

به هرحال این اسباب می‏تواند به امتیاز این افراد نسبت به دیگران اشاره کند.

از جمله فوائد دیگر اسباب نزول این است که بدانیم قوانین الهی، به دور از احتیاجات جامعه بشری نیست.

خداوند متعال قوانین خود را براساس احتیاج جامعه بشری و مطابق اصولی که در آیات دیگر بیان فرموده است، وضع می‏نماید.

آیاتی که در بیان احکام مختلف فقهی در ابواب گوناگون از جمله حدود، قصاص و دیات نازل شده‏است در همین راستا قابل توجه هستند.

اسباب نزول نیز می‏تواند به یاری مباحث علوم قرآنی بشتابد. از جمله این مباحث،بحث ناسخ و منسوخ است که محل نزاع اندیشمندان علوم قرآنی است. برخی آن را بسیار گسترش داده‏اند و در هر دو آیه‏ای که تناقضی را توهم نموده‏اند، برای رهایی از آن تناقض خیالی، پاسخ نسخ را به میان کشیده و قول به نسخ را پذیرفته‏اند.

اگر این دسته از متفکران به سبب نزول آیات و ترتیب نزول آنها مراجعه می‏کردند، جه بسا با یافتن توجیهات شایسته ‏ای، نسخ را رها می‏کردند.

پنجمین و آخرین فایده اسباب نزول که در این مباحث می‏توان از آن سخن گفت این است که اگر اسباب نزول نتواند هیچکدام از فوائد گذشته را داشته باشد و تأثیر آن در فهم آیه مورد تردید قرار گیرد، ارزش آن کمتر از نقل مورخین نبوده و حداقل تاریخچه ‏ای از زندگی مسلمانان صدر اسلام را مطرح می‏نماید.

وبلاگ تخصصی رشته علوم قرآن و حدیث

عبادله اربعه|عبادلة الاربعة

عبادله اربعه چه کسانی هستند؟

به حافظان قرآن در زمان پیامبر «جُمّاع القرآن» یا «قراء القرآن» می گفتند که تعداد آنها بیش از 140 نفر ذکر شده است. البته در تعداد این افراد اختلاف نظر زیاد است و ممکن است بعضی از این افراد فقط حافظ سوره هایی از قرآن باشند.

به هر حال اولین و بهترین حافظ قرآن شخص پیامبر صلی الله علیه و آله بودند که مسئولیت نظارت و بررسی حفظ دیگر مسلمین را نیز شخصا به عهده گرفته بودند، همچنین افراد زیر از حافظان کل قرآن بوده اند که در زمان حیات پیامبر تمام قرآن را حفظ بودند:

علی علیه السلام، خلفای سه گانه، عبدالله ابن مسعود، طلحه،

عبادله اربعه (عبدالله بن عمر، عبدالله بن عباس، عبدالله بن عمرو بن عاص، و عبدالله بن زبیر)،

حذیفه، سالم بن معقل، ابو هریره، عبدالله بن سائب، عبادة بن ثابت، معاذ بن جبل، مجمع بن جاریة، مسلمة بن مخلد، فضالة بن عبیده و همینطور از زنان ام سلمه، عایشه و حفصه.

این افراد کسانی هستند که قرائت خود (حفظ خود) را به پیامبر عرضه کرده و از ایشان تائید گرفته بودند.

تاریخ قرآن حجتی|Tarikh Quran Hojjati

تاریخ قرآن حجتی|Tarikh Quran Hojjati

تاریخ قرآن حجتی|Hojjati Quran History

 

کتاب تاریخ قرآن حجتی Hojjati Quran History ؛  کتاب تاریخ قرآن حجتی یکی از منابع اصلی بخش علوم قرآنی آزمون های کارشناسی ارشد و آزمون دکتری رشته علوم قرآن و حدیث می باشد. مطالعه ی خلاصه ی این کتاب، برای کسانی که قبلاً کتاب را با دقت مطالعه نموده اند و صرفاً می خواهند مباحث را بازخوانی و یادآوری کنند، بسیار مفید خواهد بود.

 دانلود تاریخ قرآن حجتی

مفسران مشهور تابعی

مفسران مشهور تابعی

تابعین جمع تابع و تابع به معنای «پیرو» است. معمولا در تعریف آن گفته می‌شود تابعی کسی است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را ندیده باشد؛ ولی در حال ایمان به آن حضرت با صحابی ایشان مصاحبت داشته و با ایمان از دنیا رفته باشد. [۱] [۲] گفته‌اند که نخستین تابعی از نظر وفات، معمر بن زید بوده که در سال ۳۰ قمری از دنیا رفته است و آخرین تابعی خلف بن خلیفه بوده که متوفای سال ۱۸۰ قمری است. [۳]

ادامه نوشته

دانلود کتابهای تخصصی رشته علوم قران و حدیث

دانلود کتابهای تخصصی رشته علوم قران و حدیث

دانلود منابع آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث

 دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر محمد باقر حجتی

 دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر محمود رامیار

 دانلود کتاب البیان مرحوم آیت الله خویی

 دانلود کتاب الاتقان سیوطی

 دانلود کتاب تاریخ عمومی حدیث دکتر مجید معارف

 دانلود کتاب تفسیر و مفسران آیت الله معرفت

 دانلود کتاب تاریخ قرآن آیت الله معرفت

 دانلود کتاب تاریخ تفسیر دکتر جلالیان

 دانلود دائره المعارف اسلام بخش A

 دانلود کتاب 504 واژه ضروری زبان انگلیسی

 دانلود کتاب شیعه در اسلام علامه طباطبایی

 دانلود کتاب صرف ساده

 دانلود کتاب جواهر البلاغه احمد الهاشمی

 دانلود کتاب اسباب نزول دکتر حجتی (100 ص اول)

 دانلود کتاب اسباب النزول نوشته واحدی نیشابوری

دانلود کتاب البلاغه الواضحه

دانلود نمونه سوالات ارشد علوم قرآن و حدیث

سوالات کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث (کد رشته 1111) ـ سالهای  ۱۳۸۶تا ۱۳۹۱

سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث سال 86 : سوالات را از اینجا دانلود کنید. پاسخنامه و کلید را از اینجا دانلود کنید.

سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث سال 87 : دانلود سوالات - دانلود پاسخنامه

سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث سال 88 : دانلود سوالات - دانلود پاسخنامه

سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث سال 89 : دانلود سوالات - دانلود پاسخنامه

سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث سال 90 : دانلود سوالات - دانلود پاسخنامه

سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث سال 91 : دانلود سوالات - دانلود پاسخنامه

سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث سال 92 : دانلود سوالات  ـ دانلود پاسخنامه

معرفی مستشرق آلویس اشپرنگر (الویس اشبرنجر)

معرفی مستشرق آلویس اشپرنگر (الویس اشبرنجر)

آلویس اشپرنگر (به آلمانی: Aloys Sprenger) (زادهٔ ۳ سپتامبر ۱۸۱۳- مرگ ۱۹ دسامبر ۱۸۹۳) خاورشناس و ایران‌شناس اتریشی بود.

او به بیست و پنج زبان – و از آن میان فارسی - آشنا بود.

زندگی

وی زادهٔ تیرول اتریش بود. تا ۱۸۳۶ به آموختن پزشکی، علوم طبیعی و نیز زبانهای شرقی در دانشگاه وین پرداخت. در ۱۸۳۸ به تابعیت انگلستان درآمد و در ۱۸۴۱ هم دکترایش را هم با پایان‌نامه‌ای دربارهٔ پزشکی در دورهٔ اسلامی به دست آورد. در ۱۸۴۳ به استخدام کمپانی هند شرقی درآمد و در هندوستان به پست‌هایی چون ریاست کالج اسلامی دهلی و دبیری انجمن آسیایی بنگال و نیز ریاست مدرسهٔ کلکته رسید. همچنین در این زمان به سرزمین‌های عرب‌نشینی چون عراق، مسقط، شام و مصر سفرکرد.

اشپرنگر در ۱۸۵۷ از عضویت در کمپانی کناره‌گیری نمود و به اروپا بازگشت و نسخه‌های خطی عربی را نیز که در درازای ماموریتش به دست آورده بود در اختیار کتابخانهٔ پادشاهی برلین گذارد. از آن پس چندی را در برن و هایدلبرگ به آموزش زبان‌های شرقی پرداخت و سرانجام از استادی دست کشید و تا پایان زندگیش سرگرم ترجمه متن‌ها و نگارش بود.

آثار

برخی از اثرهای به جای مانده از اشپرنگر از این قرارند:

هفته‌نامه‌ای به زبان اردو در هندوستان

مبادی طب عرب در دورهٔ خلافت (که پایان‌نامهٔ دکترایش بود)

ترجمهٔ مروج‌الذهب به زبان انگلیسی

چاپ اصطلاحات صوفیهٔ عبدالرزاق کاشانی

اثرهایی دربارهٔ کتاب‌شناسی عربی

چاپ و اعراب‌گذاری گلستان سعدی

تصحیح خردنامهٔ اسکندری نظامی

واژه‌های بیگانه در قرآن

تصحیح سیرةالیمینی

تصحیح مقامات حریری

زندگی و تعالیم محمد

رسائل اخوان‌الصفا

دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر رامیار

دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر رامیار

Download Qur'an History Book Dr. Ramyar

تاریخ قرآن دکتر رامیار 

Download Qur'an History Book Dr. Ramyar - تاریخ قرآن، نوشته محمود رامیار (۱۳۶۳-۱۳۰۱ ش)، مجموعه‌ای از دانش‌های قرآنی است که به شناخت، سرگذشت، کتابت، جمع و تدوین قرآن می‌پردازد. این کتاب به زبان فارسی نگاشته شده و برای نخستین بار در ۱۳۴۶ش در تهران منتشر شده است. استواری و شیوایی متن و استفاده از منابع متعدد از ویژگی‌های آن است. 

محمود رامیار (۱۳۶۳-۱۳۰۱ ش)، قرآن پژوه، مترجم و استاد دانشگاه مشهد.

رامیار تحصیلاتش را در مشهد آغاز کرد و در تهران ادامه داد، وی با اینکه در دانشگاه تهران مشغول دوره دکتری بود اما رساله دکتری خود را تحویل نداد، و مدرک دکتری تخصصی خود را از دانشگاه ادینبرو اسکاتلند اخذ کرد.

رامیار علاوه بر تدریس در دانشکده الیهات دانشگاه مشهد، مسولیت‌هایی مانند ریاست دانشکده الهیات، معاونت دانشگاه مشهد، مدیر عامل موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه و نمایندگی مردم تهران در مجلس موسسان را نیز بر عهده داشت.

علاوه بر تاریخ قرآن، فهارس القرآن، کشف الآیات الفایی و در آستانه قرآن ترجمه اثر رژی بلاشر از مهمترین آثار او به شمار می‌آیند.

رامیار از نظر سیاسی از پیروان محمد مصدق (۱۲۶۱ـ۱۳۴۶) به شمار می‌رفت، او به علّت اشتغال در مجلس با سید علی شایگان ارتباط داشت، پس از زندانی شدن شایگان و آزادی او رابطه‌اش را با او حفظ کرده بود. او سال های پایانی زندگانی خود را در تهران سپری می کرد و در ۱۳۶۳ برای معالجه به بریتانیا رفت، و در همانجا درگذشت و در ادینبرو مدفون شد.

ویژگی ها و جایگاه کتاب تاریخ قرآن دکتر رامیار

رامیار در تألیف تاریخ قرآن از راهنمایی‌های سید محمد فرزان (۱۲۷۳ـ۱۳۴۹ش) بهره برده است. این اثر نخستین بار در ۱۳۴۶ در تهران انتشار یافت با استقبال و تحسین اهل دانش رو به رو گشت. پس از ۱۵ سال چاپ دوم کتاب را با تجدید نظر و افزایش حجمی بیش از دو برابر حجم چاپ اوّل در دسترس قرآن پژوهان قرار داد. این کتاب در دومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بهترین کتاب سال شناخته شده است.

ویژگی‌هاي كتاب تاریخ قرآن دکتر رامیار

استواری اسلوب، دقّت در انتخاب منابع، شمّ انتقادی علمی مؤلّف

فراوانی، اصالت و دست اوّل بودن منابع و مستندات

تبویب و تدوین مطالب

نثر شیوای کتاب، دوری از ابهام و انشا نویسی

ساختار كتاب تاریخ قرآن دکتر رامیار

کتاب دارای یک مقدمه و ۱۷ فصل است که فهرست مطالب آن به شرح زیر است:

فصل اول: گامی لرزان در پیشگاه قرآن.

فصل دوم: نام‌های قرآن: قرآن در لغت، فرقان، ذکر، حکمت و...

فصل سوم: آغاز وحی: گوشه گیری‌ها، سن پیامبر(ص)، غار حرا، آغاز وحی و...

فصل چهارم: چگونگی وحی: وحی در لغت، سابقه وحی، وحی در قرآن، حالات وحی، مراحل وحی.

فصل پنجم: الهام و وحی، افسانه غرانیق از نظر قرآن، احادیث، لغت، عقل، تاریخ، رسول و نبی.

فصل ششم: نزول قرآن: معنی نزول، مراحل نزول، لیلة القدر، کلمات قرآن از کیست؟، مدت نزول و دلیل نزول تدریجی.

فصل هفتم: تالیف قرآن در زمان رسول خدا(ص)، جمع‌آوری قرآن، تاثیر قرآن، مراقبت پیامبر(ص)، حافظان قرآن، نوشتن قرآن، کاتبان وحی.

فصل هشتم: جمع‌آوری قرآن در زمان ابوبکر، نخستین جامع قرآن، زید بن ثابت، تاریخ این گردآوری، سنجش کار زید و انگیزه ابوبکر و...

فصل نهم: مصاحف همزمان ابوبکر، مصحف فاطمه(س) - مصحف امام علی(ع)- مصحف سالم، ابو زید، معاذ بن جبل.

فصل دهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عمر.

فصل یازدهم: (جمع آوری قرآن) در زمان عثمان- یکی کردن مصاحف، تشکیل انجمن، سوزاندن مصاحف، تعداد مصاحف و رواج مصحف عثمان.

فصل دوازدهم: خط قرآن، خطوط عربی، خط نبطی، خط کوفی، نسخ، خط در مکه و مدینه، و پیامبر امی.

فصل سیزدهم: نقطه گذاری، مشکل خواندن خط، نخستین نقطه‌گذاری، سهم ایرانیان، رواج قطعی مصحف عثمان.

فصل چهاردهم: آیه‌ها و سوره‌ها، معنی آیه، نخستین آیه، شماره آیه‌ها، ترتیب آیه‌ها و سوره‌ها، معنی سوره، حکمت تعیین سوره‌ها و اقسام سوره‌ها.

فصل پانزدهم: مکی و مدنی، معنی مکی و مدنی، فایده این شناسایی، ضابطه تشخیص، ترتیب سوره‌های مکی و مدنی و اختلاف آن.

فصل شانزدهم: سبب نزول، معنی سبب نزول، فایده شناسایی سبب نزول و راه‌های شناسایی سبب نزول.

فصل هفدهم: ترجمه قرآن، معنی ترجمه، شرائط ترجمه و فواید ترجمه قرآن.

چاپ كتاب تاریخ قرآن دکتر رامیار

انتشارات امیر کبیر این کتاب را ۱۳۶۹ش (چاپ سوم) در یک جلد و در ۸۰۸ صفحه چاپ کرده است. این چاپ فهرست‌های موضوعات، آیات، سوره‌ها، اشخاص و قبایل، امکنه و موسسات، کتابها (منابع و ماخذ)، غزوات (جنگ‌ها)، تصاویر و کتابنامه را نیز در بردارد.

دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر رامیار

دانلود سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث 96

دانلود سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث 96

دانلود رایگان سوالات ارشد علوم قرآن و حدیث 96

Free Download M.A. Questions Qur'anic Sciences and hadith

وقت خیلی زیادی تا کنکور ارشد (کارشناسی ارشد) رشته علوم قرآن و حدیث سال 1396 نمانده است، به شما توصیه می شود اگر به دنبال شرکت در این آزمون ارشد هستید در ماه آخر به طور ویژه ساعات مطالعه را بالا ببرید تا راحت تر موضوعات در ذهن شما تثبیت شود در ضمن به محض اینکه سوالات ارشد رشته علوم قرآن و حدیث در سایت سازمان سنجش قرار گیرد شما می توانید به مراجعه به آن سایت یا در وبلاگ ما به دانلود سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث 96 بپردازید.

دانلود سوالات کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث از اینجا

تاریخ قرآن کریم حجتی|Tarikh quran kareem hojati

تاریخ قرآن کریم حجتی|Tarikh quran kareem hojati

دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر حجتی

 

کتاب ارزشمند و پربار تاریخ قرآن کریم نوشته دکتر محمدباقر حجتی یکی از منابع اصلی بخش علوم قرآنی آزمون های کارشناسی ارشد و آزمون دکتری رشته مبارک علوم قرآن و حدیث است. خلاصه این کتاب، برای کسانی که قبلاً  کتاب را با دقت مطالعه نموده اند و صرفاً می خواهند مباحث را بازخوانی و یادآوری کنند بسیار مفید است.

 

 دانلود

زندگینامه دکتر محمود رامیار+رزومه پژوهشی

زندگینامه دکتر محمود رامیار+رزومه پژوهشی

 

محمود رامیار (۱۳۶۳-۱۳۰۱ ش)، قرآن پژوه، مترجم و استاد دانشگاه مشهد.

رامیار تحصیلاتش را در مشهد آغاز کرد و در تهران ادامه داد، وی با اینکه در دانشگاه تهران مشغول دوره دکتری بود اما رساله دکتری خود را تحویل نداد، و مدرک دکتری تخصصی خود را از دانشگاه ادینبرو اسکاتلند اخذ کرد.

رامیار علاوه بر تدریس در دانشکده الیهات دانشگاه مشهد، مسولیت‌هایی مانند ریاست دانشکده الهیات، معاونت دانشگاه مشهد، مدیر عامل موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه و نمایندگی مردم تهران در خبرگان قانون اساسی را نیز بر عهده داشت. وی خدماتی به دانشگاه مشهد کرد.

تاریخ قرآن، فهارس القرآن، کشف الآیات و در آستانه قرآن ترجمه اثر رژی بلاشر از مهمترین آثار او به شمار می‌آیند.

رامیار از نظر سیاسی از پیروان محمد مصدق(۱۲۶۱ـ۱۳۴۶) به شمار می‌رفت، او به علّت اشتغال در مجلس با سید علی شایگان ارتباط داشت، پس از زندانی شدن شایگان و آزادی او رابطه‌اش را با او حفظ کرده بود. او سال‌های پایانی زندگانی خود را در تهران سپری می‌کرد و در ۱۳۶۳ برای معالجه به بریتانیا رفت، و در همانجا درگذشت و در ادینبرو مدفون شد.

زندگینامه

محمود رامیار، در ۱۳۰۱ش در مشهد زاده شد، پدرش حاجی محمد حسین و مادرش بتول بود. وی در آغاز رشتی زاده نام داشت، اما در ۳۵ سالگی در ۱۳۳۵ش نام خانوادگی خود را به رامیار تغییر داد.[۱]

رامیار در دانشکده الهیات دانشگاه مشهد مشغول تدریس بود، و در ۱۳۵۹ بازنشسته شد، او پس از بازنشستگی به تهران رفت، و در ۱۳۶۳ برای معالجه به بریتانیا رفت. در ۲۰ شهریور ماه همان سال در همان جا درگذشت. جنازه‌اش را در ادینبرو (مرکز اسکاتلند) در گورستان مسلمانان به خاک سپردند.[۲]

تحصیلات

درباره اینکه تحصیلات اولیه او کی، کجا و چگونه بوده است، چیزی در پرونده او منعکس نیست. واعظ‌زاده که در دوره ریاستش بر دانشکده الهیات با او همکاری داشته، نوشته است:

وی چندین سال در جوانی در حوزه علمیه مشهد به تحصیل علوم حوزوی اشتغال داشته و با دانشکده الهیات و درس‌های آن سنخیت فکری و عاطفی داشت.[۳] ولی رامیار خود هیچ‌جا این سابقه را ثبت نکرده است. امّا پس از کوچیدن به تهران گویا به مدرسه سپهسالار سابق می‌رفته است.[۴]
رامیار در شهریور ۱۳۲۰ سه سال اوّل متوسّطه را به پایان برد[۵] در مهر ماه ۱۳۲۳ با تحصیلات حدود دیپلم متوسّطه، متقاضی شغل تندنویسی در مجلس شورای ملی شد. امّا پس از چند جلسه آزمایش از عهده انجام امر تندنویسی بر نیامد، ولی چون خطّش برای نوشتن پاکنویس صورت مشروح مجلس بد نبود، با استخدام وی برای تحریر صورت مجلس موافقت به عمل آمد.[۶] و از ۱۳ مهر ۱۳۲۳ به صورت کارمند موقّت ادارة تندنویسی مجلس به کار مشغول شد او در آغاز فروردین ۱۳۲۴ به استخدام رسمی آن اداره در آمد.[۷]

در شهریور ماه ۱۳۲۵ تحصیلات متوسّطه را پایان رساند[۸] در خرداد ۱۳۲۶، دوره دو ساله علوم تربیتی و ورزش را در دانشسرای عالی تهران به پایان برد[۹] و در مهر ماه همان سال دانشنامة لیسانس منقول از دانشگاه تهران اخذ کرد.[۱۰]

رامیار پس از انجام خدمت سربازی برای تحصیل در رشته علوم سیاسی به دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران رفت و در اردیبهشت ماه ۱۳۳۵ از آن دانشکده دانشنامه لیسانس دریافت کرد[۱۱] سپس او تحصیلات دوره دکتری را در همان رشته ادامه داد. بنا به گزارش مورّخ ۶/۱۲/۱۳۴۱ دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، وی کلیه شهادتنامه‌های مربوط به رشته سیاسی دوره دکتری را دریافت کرد[۱۲] امّا او رساله دکترای خود را به دانشکده مزبور تسلیم نکرد.[۱۳]

فرصت مطالعاتی

در ۹ بهمن ۱۳۴۴ با اعزام وی به اروپای غربی، برای مطالعه درباره روش قانون‌گذاری و طرز تدوین مجموعه‌های قوانین و وضع سازمان‌های اداری پارلمان‌های اروپای غربی موافقت شد و در نتیجه مدّت ۶ ماه در پاریس اقامت گزید[۱۴] ظاهراً ترجمه اوّلیه کتاب در آستانه قرآن اثر رژی بلاشر نیز محصول همین فرصت تحقیقاتی بوده است.[۱۵]

در طی برگزاری کنگرة هزارة شیخ طوسی در ۲۸ اسفند ۱۳۴۸ تا سوم فروردین ۱۳۴۹، او با پروفسور مونتگمری وات اسلام شناس اسکاتلندی و استاد دانشگاه ادینبرو و چارلز جی. آدامز اسلام شناس و مدیر مؤسسة تحقیقات اسلامی دانشگاه مک گیل آشنا شد و به فکر افتاده بود برای تحقیق و پژوهش بیشتر به یکی از دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی برود.[۱۶] مدرک دکتری (Ph.D.) نیز کسب کند.

سرانجام پس از اخذ مأموریت علمی از دانشگاه از اوایل مهر ۱۳۵۲ از ریاست دانشکده کناره گرفت. و در دانشگاه ادینبرو در بخش مطالعات عربی و اسلامی زیر نظر مونتگمری وات به تحقیق و تحصیل مشغول شد او پس از تقویت زبان انگلیسی خود، توانست ظرف مدّت ۳۳ ماه از پژوهش دوره دکتری خود دفاع کند. مدرک تحصیلی وی که تحت شماره ۵۰۴۰ در ۱۳۵۶ در وزارت علوم ارزشیابی گردید، دکتری در فرهنگ عربی و اسلامی شناخته شد.[۱۷]

مدّتی کمتر از دو ماه نیز به دعوت چارلز جی. آدامز مدیر مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل به شهر مونترال (کانادا) سفر کرد می‌ تا ژوئن ۱۹۷۴) و علاوه بر ارائه سمینار درباره فرهنگ ایرانی، دانشجویانی را که درباره شیعه تحقیق می‌کردند راهنمایی کرد.[۱۸]

مسولیت‌ها

ریاست دانشکده الهیات و معاونت دانشگاه مشهد
عضویت در دادگاه تجدید نظر اداری مجلس منصوب[۱۹]
دادستان دادگاه اداری مجلس.[۲۰]
رئیس اداره قوانین مجلس[۲۱]
نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان قانون اساسی[۲۲]
فعالیت در وزارت علوم و آموزش عالی[۲۳][۲۴][۲۵]
مدیر عامل آن مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه[۲۶]

فعالیت سیاسی

رامیار، در دهه سی از پیروان رهبر نهضت ملّی ایران، محمد مصدق (۱۲۶۱ـ۱۳۴۶) بوده است و قبل از کودتای ۲۸ مرداد از کلیه فعل و انفعالات داخلی مجلس شورای ملّی اطلاع داشت، در فعالیت‌های سال‌های بعد از کودتا با هواداران نهضت ملّی ایران همکاری و با برخی از روزنامه‌های طرفدار نهضت ارتباط داشت[۲۷] او که به علّت اشتغال در مجلس با سید علی شایگان ارتباط و آشنایی نزدیک داشت، پس از کودتا، زندانی شدن شایگان، آزادی او همچنان رابطه‌اش را با او حفظ کرده بود.[۲۸]

خدمات به دانشگاه مشهد

برخی خدمات رامیار عبارتند از:

تأسیس چاپخانه دانشگاه مشهد
احداث ساختمانی در دانشگاه مشهد برای دانشکده الهیات
برگزاری کنگره هزاره شیخ طوسی[۲۹]
تأسیس بخش خطّی کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه مشهد، او کتابخانه عبدالحمید مولوی را که شامل کتب خطی نفیسی بود خرید و پس از آن به تدریج نسخه‌هایی بر آن افزود.
تأسیس نشریة پژوهشی دانشکده الهیات[۳۰][۳۱]
دعوت از استادان بنام برای سخنرانی در دانشکده، مجتبی مینوی تهرانی[۳۲]، مرتضی مطهری و سید محمد حسینی بهشتی از زمره کسانی بودند که به دعوت او در دانشکده الهیات سخنرانی کردند، خودش نیز گاهی برای استادان و دانشجویان سخنرانی می‌کرد.
کتاب‌ها
تاریخ قرآن
نوشتار اصلی: تاریخ قرآن (رامیار)
تاریخ قرآن، مجموعه‌ای از دانش‌های قرآنی است که به شناخت، سرگذشت متن، کتابت، جمع و تدوین قرآن می‌پردازد. این کتاب به زبان فارسی نگاشته شده است و برای نخستین بار در ۱۳۴۶ش در تهران انتشار یافت. استواری و شیوایی متن و استفاده از منابع فراوان از ویژگی‌های آن است.[۳۳]

سایر کتب

فهارس القرآن (فهرست نامة قرآن)، مؤسسة انتشارات امیرکبیر در ۱۳۴۵ در ۱۰۴۰ صفحه منتشر کرد. (۶۰۸ صفحه متن قرآن + ۴۳۲ صفحه فهارس)
کشف الآیات الفبایی یا فهرس الالفاظ (فهرست کلمات) قرآن، که در مطبوعات فارسی سابقه نداشته است. در این فهرست کلمه به همان صورتی که نوشته می‌شود ضبط گردیده است. برای یافتن کلمه در این فهرست احتیاج به دانستن ریشه و اشتقاق و مادّه و اصل کلمه نیست. مثلاً برای یافتن آیه‌ای که در آن کلمة «مُصَیطِر» به کار رفته است باید به باب میم رجوع کرد نه به ماده «سطر».[۳۴]
تنظیم فهرس المطالب (فهرست مطالب)، که در واقع کامل کننده کار پیشنیان بویژه فهرست حاجی علیخان اعتماد السلطنه است. این فهرست در ۳۳ فصل سامان یافته و شامل بیش از ۱۵۰۰ موضوع و به زبان عربی است[۳۵] این فهرست نخستین بار به ضمیمه قرآن سلطان عبدالحمید مکتوب به خطّ مصطفی نظیف (قَدِرْغَه لی) توسط انتشارات امیرکبیر در ۱۳۴۵ش انتشار یافت. امّا بعدها همراه با چاپ‌های دیگری از جمله توسط مؤسسة انتشارات صابرین در ۱۳۶۳ش همراه با قرآن کریم به کتابت عثمان طه چاپ شد. رامیار در تهیه و تدوین این فهرست‌ها، از راهنمایی‌های سید محمد فرزان بهره‌ برده است.[۳۶]
الفهرست (تصحیح)، اثر محمد بن حسن طوسی (۳۸۵ـ۴۶۰ق)، به تصحیح الویس اسپرنگر و مولوی عبدالحق و مولوی غلام قادر، به کوشش محمود رامیار، دانشگاه مشهد، ۱۳۵۱ش، ۱۵ صفحه مقدّمه + ۳۸۴ صفحه متن + ۱۶۰ صفحه فهارس. این فهرست را نخستین بار الویس اسپرنگر با همکاری مولوی عبدالحق و مولوی غلام قادر در ۱۸۵۳م. در هندوستان به چاپ رسانید. بعدها در سال ۱۳۵۶ق. این فهرست به همّت سید محمدصادق بحر العلوم در نجف نیز انتشار یافت. رامیار نسخه‌ای از چاپ مزبور در کتابخانة سید محمدعلی روضاتی در اصفهان یافته است. رامیار برای تأمین فایدة بیشتر بر آن نسخه هفت فهرست به شرح افزوده است.
بخشی از نبوت اسرائیلی و مسیحی، در ادیان ابراهیمی(یهودیت، مسیحیت و اسلام) برخی باورها مانند عقیده به خدای شخصی، نبوت و.. رامیار مباحث این کتاب را نخست در قالب چند مقاله در نشریة دانشکدة الهیات مشهد طرح کرده بود، این کتاب حاصل کنار هم قرار گرفتن آن مقالات است. در سال ۱۳۵۲ در هفت صفحه فهرست و مقدمه و ۲۴۰ صفحه چاپ شده است.
در آستانه سالزاد پیامبر، در این کتاب حوادثی که در آستانة میلاد رسول خدا(ص) پیش آمده است، به خصوص آنچه در جنوب عربستان گذشت و به ورود ایرانیان بدان خطّه انجامید، با استناد به متون، اَسناد، سنگ نبشته‌ها و مدارک تاریخی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، دفتر نشر فرهنگ اسلامی این کتاب را در ۳۰۳ صفحه در ۱۳۵۸ چاپ کرده است.[۳۷]
در آستانه قرآن، ترجمه اثر رژی بلاشر، این کتاب با انگیزه آشنایی از طرز نگاه غربیان به کتاب و آیین مقدسشان نوشته شده است، دفتر نشر فرهنگ اسلامی در ۱۳۵۹ این کتاب را در ۳۲۶ صفحه چاپ کرده است.[۳۸]
از آثار رامیار مشهود است که او در صدد تألیف کتابی به نام علوم قرآنی بوده است؛ وی طرح برخی از مطالب را به آن کتاب حوالت داده است.[۳۹] همچنین او در واپسین سال‌های حیات درصدد عرضه تفسیری از قرآن کریم بوده است.[۴۰] این طرح همان است که بعدها به دست بهاءالدین خرمشاهی انجام یافت[۴۱] افزون بر کتاب‌ها، رامیار مقالات و چند جزوه یا درسنامه مانند ادیان یاد شده در قرآن مجید، زندگی اجتماعی عرب پیش از اسلام، ملل و نحل نیز فراهم آورده بود.[۴۲]
اطلاعات نادرست
در مجلات اطلاعات نادرستی درباره محمود رامیار نگاشته شده است، مانند:

تحصیلات خود را در سه رشته تا اخذ درجه دکترا ادامه داد. وی دکترای سیاسی خود را در ایران، دکترای الهیات و معارف اسلامی را در فرانسه و دکترای اقتصاد را در انگلستان به پایان رسانید.[۴۳]
وی در رشته حقوق دکترا گرفت.[۴۴]
از وی مقالات زیادی در مجلّه مقالات و بررسی‌های دانشکده الهیات دانشگاه تهران و مجلّه دانشگاه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مشهد به چاپ رسیده است.[۴۵]
در حالی‌که رامیار نه از فرانسه دانشنامة دکترای الهیات گرفته و نه در انگلستان اقتصاد خوانده است. او دوره دکتری علوم سیاسی را هم به پایان نرسانده است و در مجلّة مقالات و بررسی‌ها نیز مقاله‌ای از او به چاپ نرسیده است.[۴۶]

دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر محمود رامیار|Mahmood Ramyar Doctor

دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر محمود رامیار|Mahmood Ramyar Doctor

دانلود تاریخ قرآن محمود رامیار pdf

Download Mahmood Ramyar Qur'an History PDF

کتاب تاریخ قرآن تألیف محمود رامیار است. این کتاب دربارهٔ مسائل مربوط به قرآن و تاریخ این کتاب به زبان فارسی است. این کتاب تک جلدی ۸۲۵ صفحه و ۱۷ فصل دارد که نخستین بار در سال ۱۳۴۶ منتشر شده است و در سال ۱۳۶۲ با مطالب و مقدمه جدید، مجددداً چاپ شده است. نثر این کتاب ساده و امروزی است و نویسنده از منابع اهل سنت و شیعه و منابع غربی نیز استفاده کرده است. تاریخ قرآن رامیار، اولین کتاب فارسی در موضوع خود است و در میان کتابهای تاریخ قرآن نوشته دانشمندان مسلمان، جایگاه ممتازی دارد. این کتاب برگزیدهٔ دومین دورهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران است.

همچنین واژه ی «تاریخ قرآن» نسبتاً جدید است و پیشینیان به جای آن از «علوم قرآن» استفاده می‌کرده‌اند و نخستین بار در کتابهای اسلامی، مجتهد زنجانی از واژهٔ «تاریخ قرآن» استفاده کرده است و نویسنده این کتاب هم برای نامیدن کتابش از این عنوان استفاده کرده است.

درباره کتاب تاریخ قرآن رامیار

این کتاب اولین کتاب در زبان فارسی با عنوان تاریخ قرآن و در سال ۱۳۴۶ شمسی منتشر شده است. رامیار فارغ التحصیل دانشگاه ادینبورو است که دو خاورشناس مشهور آن، ریچارد بل و مونتگمری وات در آن دانشگاه سالها تدریس کرده و هر دو دارای اثر در تاریخ قرآن هستند. رامیار در طول نزدیک به دو دهه در تاریخ قرآن خود بازنگری نمود و آن را باحجمی بیش از دو برابر حجم اوّل در ۱۳۶۲ شمسی انتشار داد. تاریخ قرآن رامیار در میان کتابهای تاریخ قرآن نوشته دانشمندان مسلمان، جایگاه ممتازی دارد. این کتاب ۱۷ فصل و ملحقاتی چند دارد. سیر مباحث در این کتاب تفاوت زیادی با تاریخ قرآن زنجانی ندارد؛ اما حجم مباحث در آن بسیار مبسوط و گسترده‌تر است، به علاوه اینکه ترتیب مباحث نیز قدری متفاوت از کتاب زنجانی است. رامیار همچنین مباحث مفصلی درباره وحی و ماهیت و انواع آن و سبب نزول آورده است و در بحث ترجمه قرآن برخلاف زنجانی به مباحث عام ترجمه، و به خصوص ترجمه به زبان‌های غربی پرداخته است.

فصل‌های کتاب کتاب تاریخ قرآن رامیار

۱. گامی لرزان در پیشگاه قرآن

۲. نام‌های قرآن

۳. آغاز وحی

۴. چگونگی وحی

۵. در مدار وحی

۶. نزول قرآن

۷. تألیف قرآن در زمان رسول خدا (ص)

۸. جمع قرآن در زمان ابوبکر

۹. مصاحف همزمان ابوبکر

۱۰. در زمان عمر

۱۱. در زمان عثمان (الف- یکی کردن مصاحف ب- مصاحف دیگر)

۱۲. خط قرآن

۱۳. اعجام و نقطه‌گذاری

۱۴. آیه‌ها و سوره‌ها

۱۵. مکی و مدنی در قرآن

۱۶. سبب نزول

۱۷. ترجمهٔ قرآن

در پایان کتاب - پس از فهرست‌ها - تصاویری از صفحات قدیمی قرآنی نیز چاپ شده است.

دانلود کتاب تاریخ قرآن رامیار

دانلود کتاب تاریخ قرآن حجتی| Download Ketab Tarikh quran Hojati

دانلود کتاب تاریخ قرآن حجتی| Download Ketab Tarikh quran Hojati

تاریخ قرآن کریم محمد باقر حجتی|history quran muhammad baqir hojjati

دانلود تاریخ قرآن کریم محمد باقر حجتی

پژوهشی در تاریخ قرآن کریم تالیف دکتر سیدمحمدباقر حجتی کتاب پیرامون تاریخ قرآن کریم نوشته شده که در آن مباحثی که مربوط به تاریخ قرآن است مورد بررسی قرار گرفته است.

بعضی از این موضوعات عبارتند از: اسامی قرآن - وحی الهی- نزول قرآن معنای آیه و سوره - نگارش قرآن کریم در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - جمع و تدوین قرآن و...

با توجه به تعداد دفعات چاپ کتاب که شش نوبت و ۳۹ هزار نسخه منتشر شده است، بدست می‌آید که مطالب آن برای علاقه مندان به علوم قرآنی مفید واقع شده است. استفاده از نظرات مختلف برای توضیح یک مطلب و بیان آن به زبانی ساده و قابل فهم برای عموم دانشجویان و اظهار نظر قطعی در بعضی از موارد، از شاخص‌های کتاب است که باعث چاپ آن به دفعات مکرر شده است.

کتاب دارای ۱۸ فصل است که فهرست مطالب آن به قرار زیر است:

فصل اول: عناوین و اسامی قرآن

فصل دوم: وحی الهی: معنای لغوی وحی- الهام فطری به انسان - الهام غریزی به حیوان - اشاره سریع و مرموز- سه گونه وحی- کیفیت نزول وحی.

فصل سوم: نزول قرآن کریم : تاریخ آغاز نزول وحی- کیفیت نزول کتب آسمانی بر انبیاء - حکمت نزول تدریجی آیات قرآن - اولین و آخرین آیاتی که بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نازل شد- بهترین راه حل برای شناسایی آخرین آیه قرآن.

فصل چهارم: آیه: معنی لغوی آیه- نظریات دانشمندان درباره اطلاق آیه بر برخی از حروف مقطعه قرآن- ترتیب آیات در سوره‌های قرآن- فوائد شناخت آیات و سوره‌های مکی و مدنی - کیفیت شناخت آیات و سوره‌های مکی و مدنی- خصوصیات کلی و قطعی آیات و سوره‌های مکی و مدنی- تعداد سوره‌های مکی و مدنی

فصل پنجم: سوره: معنای لغوی و اصطلاحی سوره- ترتیب سوره‌های قرآن- ادله اجتهادی و توقیفی بودن ترتیب موجود سوره‌های قرآن- عقیده نگارنده در این باره شمار سوره‌های قرآن- حکمت تقسیم قرآن به سوره‌ها.

فصل ششم: فواتح سور و حروف مقطعه قرآن: آراء دانشمندان در این باره بررسی بهترین آراء درباره مدلول حروف مقطعه قرآن

فصل هفتم: تعداد حروف و کلمات قرآن

فصل هشتم: مقدمه‌ای بر نگارش قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم کیفیت پیدایش خط از نظر دانشمندان قدیم و جدید- نمودار کیفیت تحول خط از نظر دانشمندان چه کسی خط را وارد جزیرة العرب کرد- خط و کتابت همزمان با ظهور اسلام تصویر نامه‌های پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به سران کشورها

فصل نهم: پیامبر امی - آیا حضرت به خواندن و نوشتن آشنایی داشت

فصل دهم: نگارش قرآن : نگارش قرآن همزمان با حیات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - کتاب وحی نوشت افزارهایی که در قرآن از آنها یاد شده

فصل یازدهم: جمع و تدوین قرآن: حفظ قرآن - حفاظ قرآن - نقش حفظ کردن قرآن در صیانت و پاسداری از آن

فصل دوازدهم: قرائت قرآن : فوائد بحث در قرائت قرآن- معنی لغوی قراآت آیا اجتهاد و اظهار نظر علمی در قراآت جایز است- حدیث سبعة احرف

فصل سیزدهم: لهجه قرآن و منشاء اختلاف قراآت: لغت و لهجه قرآن کریم بررسی احادیثی که لهجه قرآن کریم را مشخص می‌سازد- ادله نزول قرآن به لهجه قریش

فصل چهاردهم: قاریان قرآن کریم

فصل پانزدهم: جمع و تدوین قرآن پس از رحلت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : نخستین گام

فصل شانزدهم: جمع و نگارش قرآن همزمان با خلافت ابی بکر: نامگذاری قرآن به « مصحف » در زمان خلافت ابی بکر- سرنوشت صحیفه‌های قرآنی ابی بکر

فصل هفدهم: تدوین و جمع آوری قرآن در زمان خلافت عثمان : انگیزه عثمان در جمع و تدوین قرآن- عثمان در جمع قرآن با چه مخالفت‌هایی مواجه گردید- سرنوشت مصاحف عثمانی

فصل هیجدهم: اصلاح شیوه نگارش قرآن آغاز اصلاح شیوه نگارش قرآن- اعراب گذاری- نقطه گذاری حروف متشابه قرآن- نقد و تحلیلی در تاریخ نشانه گذاری حروف و کلمات قرآن.

 ویژگی‌های کتاب تاریخ قرآن کریم دکتر محمد باقر حجتی

۱- استفاده از نظرات و آراء مستشرقین (همچون بلاشر) در بعضی از مسائل و ذکر نظریات آنها

۲- فصل هشتم: در این فصل، از پیدایش خط و نگارش بحث نموده و در آن جدولی ارائه شده که کیفیت تحول خط را از نظر دانشمندان اسلامی بیان می‌نماید.

۳- فصل پنجم: در این فصل پس از تعریف سوره - پیرامون توقیفی یا اجتهادی بودن ترتیب سوره‌ها نظریات مختلف را ذکر نموده و پس از آن نظریه دیگری را بیان می‌نماید مبنی بر اینکه بخش زیادی از سوره‌ها ترتیب آنها توقیفی و ترتیب بخش اندکی از آنها طبق رای و اجتهاد صحابه انجام گرفته

۴- فصل سوم: در این فصل پس از تعریف آیه. از آخرین آیات نازل شده بر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بحث نموده اقوال پیرامون آنرا ذکر می‌نماید و در انتهاء راه حل مناسبی را به نقل از صاحب مجمع البیان در این زمینه ذکر می‌نماید

۵- فصل یازدهم: در این فصل پیرامون جمع قرآن در زمان پیامبر بحث می‌نماید و در این باره پس از ذکر اقوال علماء و نقد آنها، نتیجه می‌گیرد که قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بطور کامل نگارش شده منتهی بر روی نوشت افزارهایی که نمی‌توانسته بصورت مصحف و دفتری واحد جمع آوری شود ولی در زمان ابوبکر و به دستور ایشان بر روی پوست نوشته شد.

۶- فصل ششم: در این فصل از حروف مقطعه بحث می‌نماید که در آن اقوال مختلف پیرامون حروف مقطعه (فواتح سور) را بررسی می‌نماید ولی در انتها نظر رشید رضا را در این باره می‌پذیرد که می‌گوید: این حروف برای آگاهی دادن و جلب توجه نمودن مخاطبین است. اشکالات ۱- بعضی از مطالب کتاب با عنوان کتاب که تاریخ قرآن است و فقط از تاریخ قرآن بحث می‌کند سازگاری ندارد مانند بحث حروف مقطعه (فصل ۶) پیامبر امی (فصل ۹) - تعداد حروف و کلمات قرآن (فصل ۷) ۲- بیان مطالب و موضوعات سیر منطقی ندارد ابتدا موضوعی را توضیح می‌دهند سپس معنا می‌کنند (از نظر لغت ) مانند بحث وحی. ۳- کتاب دارای غلطهای تایپی است و در بعضی از موارد افتادگی نیز دارد مانند ص۱۴۰ خط آخر که تعداد آیات که ۶۲۲۰ عدد می‌باشد به جای آیات ، کلمه نوشته شده است.

نسخه شناسی کتاب تاریخ قرآن حجتی

کتاب یک جلد و دارای ۶۲۸ صفحه و متن آن فارسی است که دارای مشخصات زیر است:
۱- کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- نوبت چاپ: ششم ۴- تیراژ: ۰۰۰/ ۴ (چهار هزار) نسخه ۵- چاپ آن: توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی ۶- تاریخ انتشار: سال ۱۳۷۲ ۷- دارای فهرست‌های زیر:
۱- ۷- فهرست اشخاص و گروهها ۲- ۷- فهرست اسامی مکان‌ها ۳- ۷- فهرست اسامی کتابها ۴- ۷- فهرست تفصیلی تصویرها ۵- ۷- فهرست منابع و ماخذ کتاب ۸- معرفی نمونه‌هایی از نسخه‌های قرآن کریم بر حسب تاریخ تحریر ۹- معرفی نمونه‌هایی دیگر از نسخه‌های قرآن کریم بر حسب تاریخ تحریر ۱۰- نویسنده: سیدمحمدباقر حجتی ۱۱- کتاب: پژوهشی در تاریخ قرآن کریم.

 کتاب تاریخ قرآن حجتی یکی از منابع اصلی بخش علوم قرآنی آزمون های کارشناسی ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث است. خلاصه این کتاب، برای کسانی که قبلا کتاب را با دقت مطالعه نموده اند و صرفاً می خواهند مباحث را بازخوانی و یادآوری کنند مفید است.

 دانلود تاریخ قرآن کریم حجتی

منابع كنكور كارشناسي ارشد علوم قرآن و حدیث

منابع كنكور كارشناسي ارشد علوم قرآن و حدیث

دانلود کتابهای ارشد علوم قرآن و حدیث

 دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر محمد باقر حجتی

 دانلود کتاب تاریخ قرآن دکتر محمود رامیار

 دانلود کتاب البیان مرحوم آیت الله خویی

 دانلود کتاب الاتقان سیوطی

 دانلود کتاب تاریخ عمومی حدیث دکتر مجید معارف

 دانلود کتاب تفسیر و مفسران آیت الله معرفت

 دانلود کتاب تاریخ قرآن آیت الله معرفت

 دانلود کتاب تاریخ تفسیر دکتر جلالیان

 دانلود دائره المعارف اسلام بخش A

 دانلود کتاب 504 واژه ضروری زبان انگلیسی

 دانلود کتاب شیعه در اسلام علامه طباطبایی

 دانلود کتاب صرف ساده

 دانلود کتاب جواهر البلاغه احمد الهاشمی

 دانلود کتاب اسباب نزول دکتر حجتی (100 ص اول)

 دانلود کتاب اسباب النزول نوشته واحدی نیشابوری

دانلود کتاب البلاغه الواضحه 

تاریخ قرآن کریم محمد باقر حجتی|history quran muhammad baqir hojjati

تاریخ قرآن کریم محمد باقر حجتی|history quran muhammad baqir hojjati

دانلود تاریخ قرآن کریم محمد باقر حجتی download Book

پژوهشی در تاریخ قرآن کریم تالیف دکتر سیدمحمدباقر حجتی کتاب پیرامون تاریخ قرآن کریم نوشته شده که در آن مباحثی که مربوط به تاریخ قرآن است مورد بررسی قرار گرفته است.

ادامه نوشته

سفیران عثمان برای آموزش مصحف

سفیران عثمان برای آموزش مصحف

پس از آنکه عثمان، قرائات قرآن را به صورت متحد الشکل درآورد، برای توضیح درباره مصحف خود 4 نفر را به شهرهای مکه، کوفه، شام و بصره فرستاد. در ادامه مطلب نام این سفیران بر شمرده شده است.

ادامه نوشته