یا من بدنیا اشتغل قد غرهّ طول الامل
این بیت (یا بهتر بگوییم عبارت مشهور اخلاقی) از سخنان منتسب به امام علی علیه‌السلام است و معنایی بسیار عمیق و اخلاقی دارد.
بیایید آن را بخش‌به‌بخش توضیح دهیم 👇
🌿 متن:
يَا مَنْ بِالدُّنْيَا اشْتَغَلَ، قَدْ غَرَّهُ طُولُ الأَمَلِ، المَوْتُ يَأْتِي بَغْتَةً، وَالقَبْرُ صُنْدُوقُ العَمَلِ
💬 ترجمه:
ای کسی که به دنیا مشغول شده‌ای!
آرزوهای دراز تو را فریب داده‌اند،
مرگ ناگهان فرا می‌رسد،
و قبر، صندوق (و نتیجه‌گاه) اعمال توست.
🔍 شرح و تفسیر:
«يا من بالدنيا اشتغل»
یعنی: ای انسانی که تمام فکر و ذکرت دنیا شده است، به مال، مقام، شهرت و لذت‌ها سرگرم گشته‌ای.
امام علی در این جمله، غفلت از آخرت و معنویت را هشدار می‌دهد.«قد غره طول الأمل»
یعنی: آرزوهای طولانی و خیالات بی‌پایان فریبت داده‌اند.
انسان گمان می‌کند وقت زیادی دارد، می‌گوید "بعداً توبه می‌کنم" یا "وقتش می‌رسد"، در حالی که عمر به‌سرعت می‌گذرد.«الموت یأتی بغتة»
یعنی: مرگ ناگهانی می‌آید.
کسی نمی‌داند چه زمانی مرگ به سراغش می‌آید؛ ممکن است همین فردا یا حتی همین لحظه باشد.«والقبر صندوق العمل»
یعنی: قبر جایی است که اعمال انسان در آن ذخیره می‌شود.
همان‌گونه که صندوق، محل نگهداری چیزهاست، قبر هم جایی است که نتیجه‌ی تمام رفتار و اعمال ما با ما خواهد بود — نه مال، نه مقام، نه فرزند، فقط عمل.
✨ پیام اخلاقی:
این جمله کوتاه خلاصه‌ای از یک مکتب اخلاقی است:
دلبستگی زیاد به دنیا = غفلت از حقیقت.
فریب خوردن از آرزوهای طولانی = از دست دادن فرصت‌های معنوی.
مرگ ناگهانی = ضرورت آمادگی دائمی.
قبر = جایی که فقط اعمال نیک یا بد ما با ما می‌مانند.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی