سؤالات المپیاد تفسیر حدیث علوم قرآنی فروردین 1404

سؤالات المپیاد تفسیر فروردین ۱۴۰۴

✓تفسیر

۱-_ترجمه آیه ۲۱ سوره طور «والذین آمنوا واتّبعتم ذریتهم بایمانِ الحقنا بهم ذریتهم و ما التناهم من عملهم من شیء کل امریِ بما کسب رهین» را بنویسید.

_فرق بین اتباع و لحوق را در این آیه بنویسید.

_معنای التناهم را بنویسید.

_ضمیر التناهم و ذریّتهم به چه کسی بر می گردد.

۲-تفسیر آیه ۳۷ طور « اَم عِندَهُم خَزائنُ رَبِّکَ اَم هُمُ المُصَیطِرون» را بنویسید.

-مراد از مصیطرون چیست.

۳--با توجه به « کذبت ثمود بالنذر» پیامبر قوم ثمود چه کسی بود؟

۴_ترجمه آیه ۳۳ الرحمن یا معشر الجن و الانس ان استطعتم ان تنفذوا من اقطار السماوات و الارض فانفذوا لا تنفذون الا بسلطان»را بنویسید

-مراد از اقطار السماوات و الارض چیست؟

-مراد از لا تنفذون الا بسلطان چیست؟

-این آیه در مورد دنیا می باشد یا درمورد قیامت؟

۵-ترجمه آیه ۲ جمعه « هو الذی بعث فی الامیین رسولاً منهم یتلوا علیهم ایاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمت...»

-چرا در این آیه تزکیه مقدم علم شده است.

⚪سؤالات المپیاد «علوم قرآنی» مرحله فروردین ۱۴۰۴

✓علوم قرآنی:

۱-دلایل نفی تحریف ناپذیری قرآن را بنویسید

۲-عوامل اختلاف قرائات را بنویسید

۳-اقسام وحی رسالی را بنویسید

۴-معنای وحی در قرآن را با ذکر مثال از قرآن بنویسید

۵-مشهور ترین کاتبان وحی را بنویسید

۶-تفاوت مصحف امام علی با ابی بن کعب را بنویسید

۷-توضیح دهید که چگونه قرآن در شب قدر نازل شده اما در مناسبت های گوناگون قرآن نازل گشته است؟

۸-شأن نزول اعم از سبب نزول است ؟یا سبب نزول اعم از سبب نزول است؟توضیح دهید

سؤالات المپیاد «حدیث» استانی مازندران فروردین ۱۴۰۴

✓ علوم حدیثی:

۱- فرق تدوین حدیث در زمان بنی امیه با بنی عباس

۲- تفاوت صحیح بخاری با صحیح مسلم

۳- تعریف بخشی از اصطلاحات حدیثی

۴- عوامل جعل حدیث و راه شناخت احادیث جعلی

۵- تفاوت متنی در تهذیب و استبصار

۶- تدلیس و انواع تدلیس

۷- راه از بین بردن تعارض احادیث

ایهام و استخدام در علوم قرآنی را تعریف کنید

۱.ایهام و استخدام را تعریف کنید. ایهام به معنای پوشیدگی و ابهام است. در علوم قرآنی، به حالتی گفته می‌شود که یک کلمه یا عبارت در آیه، دو یا چند معنی داشته باشد و هر دو معنا در متن آیه قابل قبول باشند. یعنی نمی‌توان با قطعیت یکی از معانی را بر دیگری ترجیح داد. و حذف هیچ‌کدام از معانی، لطمه‌ای به مفهوم کلی آیه نمی‌زند. این نوع ابهام، نه نقصی در آیه محسوب می‌شود و نه نشان از ضعف بیان قرآن است، بلکه از زیبایی‌های بلاغی و هنری قرآن به شمار می‌رود.

مثال: در برخی آیات، کلمه "ید" هم به معنای "دست" و هم به معنای "قدرت" آمده است. اگر هر دو معنا در متن آیه قابل قبول باشند، آن آیه دارای ایهام است

استخدام به معنای استفاده از یک کلمه یا عبارت در چند معناست. اما برخلاف ایهام، یکی از معانی اصلی است و معانی دیگر، فرعی هستند. یعنی می‌توان یکی از معانی را به عنوان معنای اصلی و درست آیه انتخاب کرد، و معانی دیگر، به عنوان معانی مجازی یا استعاری در نظر گرفت که به فهم بهتر معنای اصلی کمک می‌کنند.

مثال: در برخی آیات، کلمه "قلب" هم به معنای "عضو بدن" و هم به معنای "دل و درون" آمده است. معنای اصلی و غالب، معمولا "دل و درون" است و معنای "عضو بدن" به عنوان معنای فرعی و مجازی در نظر گرفته می‌شود.

۲. آرایه های ادبی آیه زیر:

قَالُوا تَاللَّهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّىٰ تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ

1. تلمیح:اشاره به داستان یوسف (ع)

2.تکرار (ایجاز): کلمه "تَكُونَ" دو بار تکرار شده است. این تکرار، تأکید بر دو سرنوشت محتمل (حرص شدن یا هلاک شدن) را نشان می‌دهد و شدت و عمق تهدید برادران یوسف را بیشتر می‌کند.

3. مراعات النظیر: استفاده از دو واژه "حَرَضًا" (به معنای نابود شدن از شدت غم و اندوه) و "مِنَ الْهَالِكِينَ" (از هلاک شدگان) در کنار هم

4. استفهام انکاری: اگرچه در این آیه استفهام (پرسش) به صورت صریح وجود ندارد، اما می‌توان آن را به صورت استفهام انکاری تلقی کرد. یعنی برادران یوسف با این جمله، به صورت غیر مستقیم، از پدرشان می‌پرسند که آیا تا کی می‌خواهی یوسف را یادآوری کنی؟ این نوع پرسش، نشان از ناراحتی و خستگی آن‌ها از یادآوری مداوم یوسف دارد.

5. حسن تعلیل: در این آیه، علت ناراحتی برادران یوسف از یادآوری مداوم یوسف، به صورت ضمنی بیان شده است. یعنی آن‌ها می‌ترسند که این یادآوری مداوم، باعث بیماری یا مرگ پدرشان شود.

استاد عبدالرسول عبایی درگذشت

انالله و انا الیه راجعون

استاد پیشکسوت و قرائت پژوه پس از عمری فعالیت و خدمت به ساحت مقدس قرآن کریم به دیار باقی شتافت.

فعالیت های قرآنی استاد عبدالرسول عبایی رحمت الله علیه؛

ریاست هیئت داوران مسابقات بین المللی جمهوری اسلامی ایران در دورهای مختلف،

داوری در مسابقات قرآن کشور‌های مالزی، اندونزی، سوریه،

عضو یت در هیئت علمی مؤسسه مهد قرآن،

مدرس و عضو هیأت علمی دانشکده علوم حدیث،

عضو موثر و مقوم گفتمان قرائت پژوهی و مشاور علمی اولین فصلنامه قرائت پژوهی (مطالعات قرائت قرآن)

آثار و تألیفات؛

التجوید (چاپ مجمع علمی علامه عسکری، تدوین و تنظیم کتب حوزوی علمی اسلامی)،

الوقف و ابتداء دراسته و التطبیق (رساله دوره فوق لیسانس)

تغمده الله برحمته الواسعه و اسکنه فسیح جناته/ اللهم آمین

راهنمای جامع موفقیت در آزمون دکتری علوم قرآن و حدیث

راهنمای جامع موفقیت در کنکور دکتری علوم قرآن و حدیث

موفقیت در آزمون دکتری رشته علوم قرآن و حدیث نیازمند برنامه‌ریزی اصولی، مطالعه‌ی منابع معتبر و تقویت مهارت‌های تحلیلی است. در ادامه، نکات کلیدی برای دستیابی به بهترین نتیجه ارائه می‌شود:

1. منابع جامع و معتبر را مطالعه کنید

انتخاب منابع دقیق و به‌روز، نقش مهمی در موفقیت دارد. کتاب‌های تفسیری، علوم قرآنی و حدیثی اصلی که مطابق با سرفصل‌های آزمون هستند، باید در اولویت مطالعه قرار گیرند و با دقت و عمیق مطالعه شوند.

2. مهارت‌های زبان عربی را تقویت کنید

با توجه به اهمیت زبان عربی در این رشته، تسلط بر قواعد نحوی و صرفی، درک متون تفسیری و حدیثی و تمرین ترجمه‌ی عربی به فارسی ضروری است. اگر زمان کافی دارید مبادی العربیه 4 را کاملا حلاجی کنید که تقریبا در سوالات نحوی بسیار کارگشاست و سوالات را از مباحث این کتاب استخراج می کنند.

3. تسلط بر دروس تخصصی

مطالعه‌ی عمیق مباحثی مانند تاریخ تفسیر، روش‌های حدیث‌پژوهی و رجال‌شناسی از اهمیت بالایی برخوردار است. بررسی سؤالات سال‌های گذشته می‌تواند به درک بهتر نحوه‌ی طرح سؤالات کمک کند.

4. مدیریت زمان و برنامه‌ریزی منظم

تدوین یک برنامه‌ی مطالعاتی متعادل که شامل مرور دوره‌ای، تست‌زنی و حل تمرین باشد، باعث تثبیت آموخته‌ها خواهد شد. داشتن نظم و استمرار در مطالعه، کلید موفقیت در این آزمون است.

با رعایت این نکات، می‌توان مسیر موفقیت در کنکور دکتری علوم قرآن و حدیث را هموارتر کرد.

زبان انگلیسی علوم قرآن و حدیث (English Language Quranic and Hadith Sciences)

آموزش زبان انگلیسی عمومی و تخصصی رشته علوم قرآن و حدیث

پر واضح است که هنوز زبان انگلیسی، زبان بین‌المللی است و نقش بسزایی در گسترش و تبادل دانش در زمینه‌های مختلف، از جمله علوم قرآن و حدیث، ایفا می‌کند. امروزه، بسیاری از منابع ارزشمند در این رشته، به زبان انگلیسی منتشر می‌شوند و تسلط بر این زبان، برای محصلان و پژوهشگران این رشته، ضروری است.

دکتر سید مهدی مصطفوی، استاد مجرب زبان انگلیسی عمومی و تخصصی، با سال‌ها تجربه در آموزش زبان (دارای دکتری تخصصی رشته علوم قرآن و حدیث) به دانشجویان رشته علوم قرآن و حدیث، دوره‌های آموزشی جامعی را در این زمینه، ارائه می‌دهد. برخی از امتیازات دکتر مصطفوی را در اینجا برای آشنایی بیشتر شما بر می شماریم:

1. کسب درصد 65 در آزمون زبان انگلیسی عمومی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث سال 1396
2. کسب نمره ی 75 از 100 آزمون زبان انگلیسی MSRT وزارت علوم سال 1395
3. تدریس انگلیسی عمومی و تخصصی (در دانشگاه پیام نور و دانشکده علوم قرآنی)
4. ترجمه کتاب از انگلیسی به فارسی
5. ترجمه مقالات تخصصی رشته علوم قرآن و حدیث از انگلیسی به فارسی
6. تدریس مکالمه زبان انگلیسی به مدت بیش از 10 سال در مؤسسات مختلف

چرا آموزش زبان انگلیسی برای دانشجویان علوم قرآن و حدیث اهمیت دارد؟

دسترسی به منابع بین‌المللی: بسیاری از مقالات، کتب و دائرةالمعارف‌های معتبر در حوزه ی علوم قرآن و حدیث، به زبان انگلیسی منتشر می‌شوند.

ارائه مقالات در کنفرانس‌های بین‌المللی: تسلط بر زبان انگلیسی، امکان شرکت و ارائه ی مقالات در کنفرانس‌های بین‌المللی را فراهم می‌کند.

مطالعه ی بی واسطه ی تفاسیر و متون انگلیسی: بسیاری از تفاسیر و متون مرتبط با علوم قرآن و حدیث، به زبان انگلیسی ترجمه شده‌اند. شما برای دست یابی به آنها و استفاده سریع از منابع دسته اول به زبان انگلیسی نیاز دارید.

استفاده از منابع روز به صورت آنلاین (که عمدتا به زبان انگلیسی هستند): بسیاری از منابع آموزشی و پژوهشی در مورد علوم قرآن و حدیث، به صورت آنلاین و به زبان انگلیسی در دسترس هستند.

---

زبان انگلیسی عمومی:

این دوره، به تقویت مهارت‌های چهارگانه زبان (خواندن، نوشتن، شنیدن و صحبت کردن) می‌پردازد و برای دانشجویانی که نیاز به تقویت پایه زبان انگلیسی خود دارند، مناسب است. بهترین کتاب برای راه انداختن دانشجویان کتاب مشهور Concepts and Comments می باشد.

زبان انگلیسی تخصصی علوم قرآن و حدیث:

این دوره، به آموزش اصطلاحات و واژگان تخصصی این رشته می‌پردازد و دانشجویان را برای مطالعه متون تخصصی انگلیسی آماده می‌کند.

در این دوره، به بررسی موضوعات زیر پرداخته می‌شود:

مطالعه و تحلیل متون تخصصی: بررسی مقالات، کتب و دائرةالمعارف‌های انگلیسی در حوزه تفسیر، رجال، حدیث و سایر زمینه‌های مرتبط.

آموزش ترجمه متون تخصصی: آموزش تکنیک‌های ترجمه متون تخصصی از انگلیسی به فارسی و بالعکس.

آموزش نگارش مقالات تخصصی: آموزش نگارش مقالات علمی به زبان انگلیسی در رشته ی علوم قرآن و حدیث.

آموزش ارائه مطالب به زبان انگلیسی: آموزش مهارت‌های ارائه مطالب به زبان انگلیسی در کنفرانس‌ها و سمینارها.

با شرکت در این دوره‌ها، شما می‌توانید:

مهارت‌های زبان انگلیسی خود را به طور قابل توجهی ارتقا دهید. البته میزان پیشرفت شما به خودتان بستگی دارد که چه مقدر انرژی و زمان صرف کنید.

به منابع ارزشمند بین‌المللی در حوزه علوم قرآن و حدیث دسترسی پیدا کنید.

در کنفرانس‌های بین‌المللی شرکت و مقالات خود را به زبان انگلیسی ارائه دهید تا بدین وسیله در جامعه ی بین المللی بهتر شناخته شوید.

به یک محقق و پژوهشگر موفق و به روز در رشته ی علوم قرآن و حدیث تبدیل شوید.

برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در دوره‌ها، می‌توانید با دکتر سید مهدی مصطفوی تماس بگیرید.

راه‌های ارتباطی:

ایتا

تلگرام

بلاگفا

آموزش زبان انگلیسی عمومی، آموزش زبان انگلیسی تخصصی، علوم قرآن و حدیث، زبان انگلیسی تخصصی علوم قرآن و حدیث، سید مهدی مصطفوی، آموزش زبان انگلیسی برای دانشجویان علوم قرآن و حدیث، منابع انگلیسی علوم قرآن و حدیث،ترجمه متون تخصصی علوم قرآن و حدیث، نگارش مقالات انگلیسی علوم قرآن و حدیث

اندکی درباره رشته علوم قرآن و حدیث

رشته علوم قرآن و حدیث، یکی از غنی‌ترین و پربارترین رشته‌های علوم اسلامی است که به بررسی و تحلیل متون مقدس قرآن و سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می‌پردازد. این رشته، دریچه‌ای است به سوی فهم عمیق‌تر معارف الهی و راهنمایی برای زندگی بر اساس آموزه‌های اسلام.

اهمیت علوم قرآن و حدیث

قرآن کریم، کلام الهی و معجزه جاویدان پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله است که هدایتگر انسان‌ها در تمام اعصار و قرون است. سنت پیامبر مکرم صلی الله علیه وآله نیز، به عنوان تبیین‌کننده و تفسیرکننده قرآن، نقش مهمی در فهم و عمل به آموزه‌های دینی دارد. علوم قرآن و حدیث، با بررسی دقیق و روشمند این دو منبع ارزشمند، به ما کمک می‌کند تا اینکه:

معارف الهی را به درستی بشناسیم: این رشته، با بررسی مباحثی مانند تاریخ قرآن، تفسیر، اعجاز قرآن، ناسخ و منسوخ، به ما کمک می‌کند تا قرآن را به درستی فهمیده و از تحریف و تفسیرهای نادرست مصون بمانیم.

سنت پیامبر صلی الله علیه وآله را به درستی بشناسیم: با بررسی مباحثی مانند تاریخ حدیث، رجال، درایه، به ما کمک می‌کند تا احادیث صحیح را از احادیث ضعیف تشخیص داده و به سنت پیامبر صلی الله علیه وآله عمل کنیم.

به سؤالات و شبهات دینی پاسخ دهیم: با تسلط بر علوم قرآن و حدیث، می‌توانیم به سؤالات و شبهات دینی پاسخ داده و از اعتقادات خود دفاع کنیم.

در زندگی خود از آموزه‌های قرآن و سنت بهره ببریم: با فهم عمیق‌تر معارف الهی، می‌توانیم زندگی خود را بر اساس آموزه‌های قرآن و سنت تنظیم کرده و به سعادت دنیوی و اخروی دست یابیم.

شاخه های علوم قرآن و حدیث

علوم قرآن و حدیث، شاخه‌های متعددی دارد که هر کدام به بررسی یکی از جنبه‌های این دو منبع ارزشمند می‌پردازند. برخی از مهم‌ترین شاخه‌های این رشته عبارتند از:

علوم قرآن: تاریخ قرآن، تفسیر، اعجاز قرآن، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، اسباب نزول

علوم حدیث: تاریخ حدیث، رجال، درایه، مصطلح الحدیث، فقه الحدیث

فرصت های شغلی

فارغ‌التحصیلان رشته علوم قرآن و حدیث، می‌توانند در زمینه‌های مختلفی فعالیت کنند، از جمله:

• تدریس در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه
• تحقیق و پژوهش در مراکز علمی و پژوهشی
• فعالیت در رسانه‌های دینی
• فعالیت در مراکز فرهنگی و مذهبی
• فعالیت در زمینه‌های تبلیغ و ترویج معارف اسلامی

چرا علوم قرآن و حدیث را انتخاب کنیم؟

اگر به دنبال فهم عمیق‌تر معارف الهی و راهنمایی برای زندگی بر اساس آموزه‌های اسلام هستید، رشته علوم قرآن و حدیث، بهترین انتخاب برای شماست. این رشته، به شما کمک می‌کند تا:

1. با کلام الهی و سنت پیامبر (ص) انس بگیرید.
2. به سؤالات و شبهات دینی پاسخ دهید.
3. در زندگی خود از آموزه‌های قرآن و سنت بهره ببرید.
4. در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی و مذهبی فعالیت کنید.

صفر تا صد رشته علوم قرآن و حدیث

صفر تا صد رشته علوم قرآن و حدیث

اگر می‌خواهید درباره رشته دانشگاهی علوم قرآن و حدیث و همچنین منابع ارشد قرآن و حدیث و کنکور دکتری قرآن و حدیث بدانید این صفحه را با دقت بخوانید.

در این پست به بررسی همه چیز درباره رشته علوم قرآن و حدیث می‌پردازیم.

چرا قرآن و حدیث یکی از پر تقاضاترین رشته های دانشگاهی ارشد است؟

می توان گفت رشته ی علوم قرآن و حدیث یکی از پر مخاطب ترین رشته های دانشگاهی در کنکور ارشد است. البته در سالهای اخیر به دلیل گرفتن دانشجوهای بسیار از دانشگاه های مختلف اندکی نسبت به گذشته رغبت برای آن کاهش یافته است اما هنوز نسبت به گرایش های رقیب در رشته الهیات، برتری دارد.

شاید دلیل اصلی مهاجرت به این رشته را بتوان در مرحله اول احساس نیاز مخاطبین به ارتقای سطح فهم دینی خود در زمینه قرآن و حدیث و در درجه بعد جذابیت مفاد این رشته دانست.

گرایش های علوم قرآن و حدیث

گرایش های رشته علوم قرآن و حدیث در مقطع ارشد بالغ بر 10 گرایش دارد که این گرایش ها متناسب با اینکه بیشتر، دروس قرآنی دارند یا تفسیری، به 4 گروه کلی خلاصه می‌شوند:

قرآن و حدیث
علوم قرآن و حدیث
معارف قرآن
علوم و فنون قرائات
علوم حدیث
علوم قرآن

تفسیر
علوم حدیث – گرایش اقتصاد اسلامی
علوم حدیث – تفسیر اثری
نهج البلاغه - اخلاق و تربیت فردی
نهج البلاغه - اخلاق اجتماعی سیاسی و حقوق عمومی
نهج البلاغه - اصول و معارف علوی
علوم حدیث – گرایش نهج البلاغه
علوم حدیث – گرایش کلام و عقاید

تفسیر و علوم قرآن
لیست دروس کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث

لیست دروس کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث ممکن است بسته به دانشگاه و گرایش تحصیلی متفاوت باشد، اما معمولاً شامل دروس زیر است:

علوم قرآنی 1
علوم قرآنی 2
علوم قرآنی 3
تفسیر قرآن 1
تفسیر قرآن 2
مفردات قرآن
روش‌های تفسیری
تاریخ قرآن
تاریخ حدیث
فقه الحدیث
بررسی آراء و نظرات جدید در حوزه قرآن و حدیث
مقایسه بین قرآن و کتب آسمانی گذشته
بررسی متون تخصصی از جهت فن اعراب و ترجمه
رساله [6 واحد]

منابع کنکور ارشد علوم قرآن و حدیث

در ادامه منابع کنکور ارشد علوم قرآن و حدیث را بررسی میکنیم.

ادبیات عرب (صرف و نحو)

مهمترین ماده‌ درسی در کنکور کارشناسی ارشد کلیه گرایش های الهیات، زبان عربی است. چند سال است که تعداد تستهای این درس از 30 تست به 20 عدد کاهش یافته است. اما همان نسبت و ترتیب همیشگی میان 3 بخش (صرف و نحو، فن ترجمه) رعایت شده است. گفتنی‌ها درباره زبان عربی فراوان است که بعضی از این نکته ها راه انسان را ده ها ساعت کوتاه و درصد را نیز دهها درصد بیشتر و رتبه را هزاران نفر بهتر خواهد کرد.

اهمیت زبان انگلیسی در رشته علوم قرآن و حدیث

زبان انگلیسی، خوان هفتم کنکور الهیات است. هم از نظر آخر بودن اولویت و هم از نظر سنگینی!

تعداد کسانی که جسارت می کنند و زبان انگلیسی کنکور را سفید نمی گذارند کمتر از 10 درصد داوطلبان است. جالب است بدانید در نمره نهائی هر داوطلب علاوه بر ضریب هائی که برای هر درس اعمال می شود، پارامتری بنام انحراف معیار نیز بسیار تعیین کننده است.

انحراف معیار چیست؟

تفاوت شما با میانگین نفرات دیگر در هر یک از دروس را انحراف معیار می گویند. به عنوان مثال اگر میانگین زبان انگلیسی همه داوطلبان 5% باشد و شما زبان را 30% بزنید، شما 25% از بقیه بیشتر زده اید. این در حالی است که علاوه بر 25%، یک نمره ویژه ای نیز بابت فاصله زیاد شما با داوطلبان دیگر به شما تعلق خواهد گرفت.

با این حساب معلوم می شود چرا با وجود آنکه زبان انگلیسی، ضریب 2 دارد ولی 10-15% آن به چه دلیل در رتبه ما تأثیر زیادی دارد.

علوم قرآن

علوم قرآن درس نمره بیار کنکور علوم قرآن و حدیث است. هر چند که چندان هم نمی‌توان بدون استاد آن را خواند.

علوم حدیث

علوم حدیث دایره المعارفی است از 5 کتاب که آنقدر در هم تنیده و به هم ریخته‌اند که بعید است به این راحتی ها بشود کسی در صد بالابی کسب کند. تسلط بر این درس، مستلزم آن است که از همان دوره ی کارشناسی، شروع به مطالعه ی کتاب های منبع دوره ی دکتری کنید تا اینکه در زمان آزمون دکتری، زمان کم نیاورید و مطالب در ذهن شما ملکه شده باشند.

تفسیر قرآن

اگر کسی بخواهد همه منابع درس تفسیر را بخواند یا باید 700 صفحه کتاب عربی بخواند و یا 1400 صفحه ترجمه فارسی.

تغییر رشته ای ها

چرا در تحصیلات تکمیلی موج عظیمی از داوطلبان به سمت رشته های الهیات روانه است؟

چقدر و چطور باید درس بخوانند؟

زمان کنکور ارشد و زمان آغاز درس خواندن

زمان آزمون ارشد اوایل اسفند است. بنابراین، اینکه مطالعه از چه زمانی باید آغاز شود بستگی به شرایط شما دارد. تجربه ما می گوید رتبه های تک رقمی ای که تغییر رشته ای هستند، تقریباً حدود 400 ساعت کلاس و 500 تا 1000 ساعت مطالعه داشته اند. به این ترتیب به نظر می رسد بهترین زمان برای شروع مطالعه کنکور 6 ماه قبل از کنکور (3 ماه بیشتر یا کمتر) می باشد. بنابراین برای کسانی که در طول روز فرصت کمتری دارند (حدود روزی 2 تا 4 ساعت) مانند شاغل ها و… بهتر است 9 ماه زودتر شروع کنند. کسانی که زمان کافی در طول روز دارند (حدود 4 تا 6 ساعت) توصیه می شود 6 ماه قبل از کنکور شروع نمایند و دانشجویان و فارغ التحصیلانی که تازه مدرک گرفته اند نیز شاید 3 تا 6 ماه زودتر کافی است.

مصاحبه کنکور ارشد

آیا کنکور ارشد نیز مصاحبه دارد؟

پاسخ آن است که بعضی دانشگاه ها مصاحبه ورودی دارند. این مصاحبه ها بیشتر علمی است تا عقیدتی و اخلاقی

چگونه یک ماهه خود را برای مصاحبه آماده کنیم؟

برای مصاحبه حتما به نکات زیر توجه نمائید:

1- صرف و نحوتان را حتما دوباره مرور کنید

2- یک نمودار درختی از کلیات صرف و نحو به ذهن بسپارید

نکاتی مهم برای جلسه مصاحبه دکتری

سعی نکنید خود را بالاتر نشان دهید.

چه سؤالاتی در مصاحبه می‌پرسند؟

احتمالاً برای اولین سؤال یک متن عربی بدون اعراب از مجمع البیان به شما خواهند داد تا با اعراب درست از رو بخوانید. از پایان نامه ی ارشد شما می پرسند و اینکه برای موضوع دکتری، چه بحث هایی را در ذهن دارید.

معرفی رشته علوم قرآن و حدیث

آشنایی با رشته علوم قرآن و حدیث

تعریف و اهمیت علوم قرآن و حدیث

علوم قرآن و حدیث یکی از مهم‌ترین شاخه‌های مطالعات اسلامی است که به بررسی و تحلیل متون مقدس اسلامی می‌پردازد. این رشته علمی نقش اساسی در شناخت صحیح آموزه‌های قرآنی و حدیثی دارد و پژوهش‌های انجام‌شده در این حوزه به درک بهتر اصول دین و اعتقادات اسلامی کمک می‌کند.

اهداف و ضرورت مطالعه این رشته

مطالعه علوم قرآن و حدیث به دلایل متعددی حائز اهمیت است:

1. شناخت تفسیرهای قرآنی: بررسی معنا و مفهوم آیات قرآن با رویکردهای مختلف تفسیری.

2. تحلیل علمی حدیث: بررسی صحت و وثاقت احادیث از طریق علم رجال و درایه.

3. مطالعه تاریخ قرآن و حدیث: بررسی نحوه جمع‌آوری و تدوین متون مقدس در طول تاریخ.

4. کاربرد در فقه و اخلاق اسلامی: بهره‌گیری از قرآن و حدیث در استنباط احکام و مسائل اخلاقی.

سرفصل‌های آموزشی در علوم قرآن و حدیث

دانشجویان این رشته با موضوعات مختلفی آشنا می‌شوند، از جمله:

• اصول و مبانی تفسیر قرآن

• تاریخ جمع‌آوری و تدوین حدیث

• روش‌های حدیث‌شناسی و بررسی اسناد

• نقد و تحلیل متون روایی

• قواعد فقه الحدیث و استنباط احکام

• تأثیر قرآن و حدیث در نظام‌های اجتماعی و فرهنگی

فرصت‌های شغلی و آینده تحصیلی

فارغ‌التحصیلان علوم قرآن و حدیث می‌توانند در زمینه‌های مختلفی فعالیت کنند:

• تدریس در مراکز آموزشی و دانشگاهی

• پژوهش و تحقیق در مؤسسات دینی و فرهنگی

• فعالیت در رسانه‌ها و نشریات اسلامی

• تألیف و ترجمه متون قرآنی و حدیثی

• مشاوره ی دینی و تبلیغ معارف اسلامی

رشته علوم قرآن و حدیث یکی از حوزه‌های ارزشمند مطالعات اسلامی است که پژوهش در آن به درک عمیق‌تر آموزه‌های دینی و ارتقای دانش اسلامی کمک می‌کند. این رشته با تنوع موضوعات و فرصت‌های شغلی گسترده، مسیری ارزشمند برای علاقه‌مندان به مطالعات قرآنی و حدیثی فراهم می‌آورد. داوطلبان این رشته حتما باید از آغاز به درس عربی بسیار اهمیت داده و آن را تقویت کنند چراکه پایه ی اصلی رشته علوم قرآن و حدیث، درس عربی است و تقریبا تمام منابع اصلی این رشته به زبان عربی است.

علوم قرآن و حدیث - Quran and Hadith Sciences

علوم قرآن و حدیث - Quran and Hadith Sciences

علوم قرآن و حدیث یکی از 5 گرایش رشتۀ الهیات و معارف اسلامی است که به مطالعه و تحقیق دربارۀ قرآن کریم و علوم مرتبط با آن و احادیث و علوم وابسته [فقه الحدیث، تاریخ حدیث و ...] می‌پردازد. این گرایش در مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. در این مطب به بررسی بازار کار و وضعیت استخدام گرایش علوم قرآن و حدیث می‌پردازیم.

شرایط و نحوه ورود به گرایش علوم قرآن و حدیث

گرایش علوم قرآن و حدیث یکی از شاخه‌های رشته‌ انسانی می‌باشد. یکی از اهداف این گرایش فهم و درک بهتر احادیث و تشخیص صحت و سقم آن‌ها است. داوطلبان کنکور انسانی می‌توانند پس از شرکت در آزمون و اعلام نتایج اولیه، در صورت کسب رتبۀ لازم برای قبولی در گرایش علوم قرآن و حدیث این گرایش را جهت ادامه تحصیل در دانشگاه انتخاب نمایند. رتبۀ لازم برای قبولی در علوم قرآن و حدیث در دانشگاه‌های مختلف متفاوت است. این گرایش در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در ایران ارائه می‌شود.

دروس گرایش علوم قرآن و حدیث در مقاطع مختلف دانشگاهی

درس‌های علوم قرآن و حدیث در مقاطع و دانشگاه‌های مختلف ممکن است متفائت باشد اما معمولا به شرح زیر است:

• مقطع کارشناسی شامل: (10 واحد دروس عمومی – 57 واحد دروس تخصصی – 68 واحد دروس پایه —-> مجموعا 135 واحد)
• مقطع کارشناسی ارشد شامل: (32 واحد دروس ضروری + پایان‌نامه – نا ۱۲ واحد دروس جبرانی —-> مجموعا 44 واحد)
• مقطع دکتری شامل: (18 واحد دروس نظری + 18 واحد رساله —-> 36 واحد)

کتاب های علوم قرآن و حدیث

در دو دسته کلی می‌توانیم کتاب‌های این گرایش را تقسیم‌بندی کنیم:

کتاب‌های درسی: این کتاب‌ها برای تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی استفاده می‌شوند.

کتاب‌های مرجع: این کتاب‌ها برای پژوهش و مطالعه بیشتر در حوزه علوم قرآن و حدیث استفاده می‌شوند.

این کتاب ها شامل مجموعه کتب مربوط به علوم قرآنی و علوم حدیثی می‌باشند.

این گرایش در دانشگاه های روزانه دولتی، پیام نور، غیرانتفاعی، آزاد و … ارائه می‌شود. اما بر اساس رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران، شما می‌توانید این رشته‌ را بر اساس دانشگاه‌های زیر انتخاب نمایید:

• گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
• گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه شیراز
• گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
• گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
• گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

علوم قرآن و حدیث در مقطع ارشد و دکتری به‌ صورت آموزش محور (مبتنی بر واحدهای درسی و فاقد ارائه پایان نامه) و پژوهش محور (تحقیق و بررسی و حل مسئله) و در برخی دانشگاه‌ها به صورت کارشناسی ارشد پیوسته‌ ارائه می‌شود. این گرایش در مقطع دکتری به صورت ناپیوسته ارائه می‌شود.

زیرشاخه‌های علوم قرآن و حدیث

علوم قرآن و حدیث در مقطع ارشد بیش از 10 گرایش دارد. با توجه به اینکه دروس این رشته‌ بیشتر مربوط به مباحث قرآنی و تفسیری هستند، گرایش‌‌های این علوم قرآن و حدیث 4 دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند:

• قرآن و حدیث
• علوم قرآن
• علوم حدیث
• تفسیر

بررسی آینده شغلی و بازار کار علوم قرآن و حدیث

آینده شغلی و بازار کار علوم قرآن و حدیث در ایران به عوامل مختلفی مانند میزان تحصیلات، مهارت‌های فردی و شرایط اقتصادی کشور بستگی دارد. در حال حاضر، فارغ التحصیلان رشته علوم قرآن و حدیث می‌توانند در مشاغل مختلفی مانند مشاغل زیر اشتغال داشته باشند:

تدریس در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی - با توجه به کمبود نیروی در آموزش پروش،‌ این گزینه جزو قابل دست‌رس‌ترین هاست.

پژوهش در حوزۀ علوم قرآن و حدیث

• مشاوره مذهبی
• مدیریت امور قرآنی
• مترجمی علوم قرآن و احادیث
• فعالیت‌های مؤلف و پژوهشگری
• نویسندگی در حوزۀ علوم قرآن و حدیث
• فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی (سخنرانی و…)

وضعیت استخدام علوم قرآن و حدیث

همان‌طور که در قسمت‌های قبلی توضیح داده‌ شد، فرصت‌های اشتغال و استخدام کارشناس علوم قرآن و حدیث در بخش دولتی، خصوصا در آموزش و پرورش افزایش یافته‌‌ است. با بررسی شرایط استخدام وزارت آموزش و پرورش متوجه آمار بالای استخدام لیسانس علوم قرانی، استخدام کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث در مدارس کشور شدیم.

فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند به عنوان مربی قرآن، مربی امور تربیتی و یا دبیر دینی در مدارس ابتدایی و متوسطه کشور استخدام شوند.

سخن پایانی

گرایش علوم قرآن و حدیث گرایش ارزشمند و با آینده شغلی مناسب است البته به شرط اینکه دانشجو معدل مناسبی را کسب کند و سعی کند در دانشگاه های معتبری پذیرفته شود. علاوه بر این اگر دانشجویان این گرایش بتوانند خود را به مقطع دکتری رسانده و آن را با موفقیت به سرانجام رسانند شانس بسیار بهتری برای استخدام شدن خواهند داشت. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند با کسب مهارت‌های لازم، در مشاغل مختلف مشغول به کار شوند. نظرات درباره گرایش علوم قرآن و حدیث متفاوت است. برخی از افراد معتقدند که این گرایش آینده شغلی محدودی دارد و امکان اشتغال در این گرایش برای فارغ‌التحصیلان آن وجود ندارد. برخی دیگر نیز معتقدند که این گرایشی ارزشمند و با آینده شغلی مناسب است.

گفتگو با 3 دانشجوی ممتاز علوم قرآن و حدیث درباره مسائل مرتبط با این گرایش

گفتگو با 3 دانشجوی ممتاز علوم قرآن و حدیث درباره مسائل مرتبط با این گرایش

مطالعه در باب دین و تحلیل آموزه‌های قرآنی و روایی امری است که از دیرباز حوزه‌های علمیه عهده‌دار آن بوده‌اند و به رشته‌هایی نظیر فقه، کلام، تفسیر قرآن و دانش‌هایی از این دست توجه شده است، اما برای نخستین‌بار در ۱۳۱۳ با تأسیس دانشکده معقول و منقول شاهد عرضه مطالعات دینی در سطح دانشگاه بودیم. این دانشکده در ۱۳۴۴ با الحاق به دانشگاه تهران، به دانشکده الهیات و معارف اسلامی تغییر نام داد. اکنون نیز گروه‌های آموزشی مختلفی در آن وجود دارد و به مطالعات اسلامی می‌پردازند.

پس از انقلاب دانشکده‌های الهیات در کنار بسیاری از رشته‌های علوم انسانی اسلامی به حوزه‌های مختلف الهیات و معارف اسلامی نظیر کلام، فقه، فلسفه، عرفان و تفسیر قرآن می‌پردازند. یکی از این رشته‌های تحصیلی که در دانشکده‌های الهیات تدریس می‌شود، رشته علوم قرآن و حدیث است که پژوهشگران آن روش مواجهه علمی با قرآن و حدیث را فرامی‌گیرند و هم این روش‌ها را در فهم قرآن و حدیث به کار می‌بندند. در حال حاضر دانشجویان بسیاری در این رشته مشغول به تحصیل هستند و روش‌ها و دانش‌های نوینی هم به وجود آمده که برخی از پژوهشگران از آنها برای فهم قرآن و حدیث بهره می‌برند و این امر موجب شده تا افق‌های جدیدی در انتظار این رشته دانشگاهی باشد.

ادامه نوشته

رشته علوم قرآن و حدیث | Major of Quran and Hadith Sciences

گرایش علوم قرآن و حدیث یکی از 5 گرایش رشتۀ الهیات و معارف اسلامی است که به مطالعه و تحقیق دربارۀ قرآن کریم و علوم مرتبط با آن و احادیث و علوم وابسته [فقه الحدیث، تاریخ حدیث و ...] می‌پردازد. این گرایش در مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری در دانشگاه‌های کشور تدریس می‌شود. در این مطب به بررسی بازار کار و وضعیت استخدام گرایش علوم قرآن و حدیث می‌پردازیم.

شرایط و نحوه ورود به گرایش علوم قرآن و حدیث

گرایش علوم قرآن و حدیث یکی از شاخه‌های رشته‌ انسانی می‌باشد. یکی از اهداف این گرایش فهم و درک بهتر احادیث و تشخیص صحت و سقم آن‌ها است. داوطلبان کنکور انسانی می‌توانند پس از شرکت در آزمون و اعلام نتایج اولیه، در صورت کسب رتبۀ لازم برای قبولی در گرایش علوم قرآن و حدیث این گرایش را جهت ادامه تحصیل در دانشگاه انتخاب نمایند. رتبۀ لازم برای قبولی در علوم قرآن و حدیث در دانشگاه‌های مختلف متفاوت است. این گرایش در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در ایران ارائه می‌شود.

دروس گرایش علوم قرآن و حدیث در مقاطع مختلف دانشگاهی

درس‌های علوم قرآن و حدیث در مقاطع و دانشگاه‌های مختلف ممکن است متفائت باشد اما معمولا به شرح زیر است:

مقطع کارشناسی شامل: (10 واحد دروس عمومی – 57 واحد دروس تخصصی – 68 واحد دروس پایه —-> مجموعا 135 واحد)

مقطع کارشناسی ارشد شامل: (32 واحد دروس ضروری + پایان‌نامه – نا ۱۲ واحد دروس جبرانی —-> مجموعا 44 واحد)

مقطع دکتری شامل: (18 واحد دروس نظری + 18 واحد رساله —-> 36 واحد)

کتاب های علوم قرآن و حدیث

در دو دسته کلی می‌توانیم کتاب‌های این گرایش را تقسیم‌بندی کنیم:

کتاب‌های درسی: این کتاب‌ها برای تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی استفاده می‌شوند.

کتاب‌های مرجع: این کتاب‌ها برای پژوهش و مطالعه بیشتر در حوزه علوم قرآن و حدیث استفاده می‌شوند.

این کتاب ها شامل مجموعه کتب مربوط به علوم قرآنی و علوم حدیثی می‌باشند.

این گرایش در دانشگاه های روزانه دولتی، پیام نور، غیرانتفاعی، آزاد و … ارائه می‌شود. اما بر اساس رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران، شما می‌توانید این رشته‌ را بر اساس دانشگاه‌های زیر انتخاب نمایید:

گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران

گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه شیراز

گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

گرایش علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

علوم قرآن و حدیث در مقطع ارشد و دکتری به‌ صورت آموزش محور (مبتنی بر واحدهای درسی و فاقد ارائه پایان نامه) و پژوهش محور (تحقیق و بررسی و حل مسئله) و در برخی دانشگاه‌ها به صورت کارشناسی ارشد پیوسته‌ ارائه می‌شود. این گرایش در مقطع دکتری به صورت ناپیوسته ارائه می‌شود.

زیرشاخه‌های علوم قرآن و حدیث

علوم قرآن و حدیث در مقطع ارشد بیش از 10 گرایش دارد. با توجه به اینکه دروس این رشته‌ بیشتر مربوط به مباحث قرآنی و تفسیری هستند، گرایش‌‌های این علوم قرآن و حدیث 4 دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند:

قرآن و حدیث

علوم قرآن

علوم حدیث

تفسیر

بررسی آینده شغلی و بازار کار علوم قرآن و حدیث

آینده شغلی و بازار کار علوم قرآن و حدیث در ایران به عوامل مختلفی مانند میزان تحصیلات، مهارت‌های فردی و شرایط اقتصادی کشور بستگی دارد. در حال حاضر، فارغ التحصیلان رشته علوم قرآن و حدیث می‌توانند در مشاغل مختلفی مانند مشاغل زیر اشتغال داشته باشند:

تدریس در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی - با توجه به کمبود نیروی در آموزش پروش،‌ این گزینه جزو قابل دست‌رس‌ترین هاست.

پژوهش در حوزۀ علوم قرآن و حدیث

مشاوره مذهبی

مدیریت امور قرآنی

مترجمی علوم قرآن و احادیث

فعالیت‌های مؤلف و پژوهشگری

نویسندگی در حوزۀ علوم قرآن و حدیث

فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی (سخنرانی و…)

وضعیت استخدام علوم قرآن و حدیث

همان‌طور که در قسمت‌های قبلی توضیح داده‌ شد، فرصت‌های اشتغال و استخدام کارشناس علوم قرآن و حدیث در بخش دولتی، خصوصا در آموزش و پرورش افزایش یافته‌‌ است. با بررسی شرایط استخدام وزارت آموزش و پرورش متوجه آمار بالای استخدام لیسانس علوم قرانی، استخدام کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث در مدارس کشور شدیم.

فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند به عنوان مربی قرآن، مربی امور تربیتی و یا دبیر دینی در مدارس ابتدایی و متوسطه کشور استخدام شوند.

سخن پایانی

گرایش علوم قرآن و حدیث گرایش ارزشمند و با آینده شغلی مناسب است البته به شرط اینکه دانشجو معدل مناسبی را کسب کند و سعی کند در دانشگاه های معتبری پذیرفته شود. علاوه بر این اگر دانشجویان این گرایش بتوانند خود را به مقطع دکتری رسانده و آن را با موفقیت به سرانجام رسانند شانس بسیار بهتری برای استخدام شدن خواهند داشت. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند با کسب مهارت‌های لازم، در مشاغل مختلف مشغول به کار شوند. نظرات درباره گرایش علوم قرآن و حدیث متفاوت است. برخی از افراد معتقدند که این گرایش آینده شغلی محدودی دارد و امکان اشتغال در این گرایش برای فارغ‌التحصیلان آن وجود ندارد. برخی دیگر نیز معتقدند که این گرایشی ارزشمند و با آینده شغلی مناسب است.

علوم قرآن و حدیث: رشته‌ای که کلید فهم دین است

علوم قرآن و حدیث: رشته‌ای که کلید فهم دین است

علوم قرآن و حدیث، رشته‌ای مهم و کاربردی در علوم اسلامی است که به مطالعه و بررسی قرآن کریم و احادیث پیامبر (ص) و ائمه (ع) می‌پردازد. این رشته، دارای قواعد و اصولی است که آشنایی با آن‌ها برای هر مسلمانی ضروری است.

اهمیت علوم قرآن و حدیث

علوم قرآن و حدیث، برای فهم دین و عمل به آن، اهمیت زیادی دارند. این علوم، به مسلمانان کمک می‌کنند تا:

قرآن و حدیث را به درستی بفهمند.

آیات و احادیث را در بستر صحیح خود قرار دهند.

اختلافات موجود در آیات و احادیث را حل کنند.

ادامه نوشته

علوم قرآن و حدیث: کشف گنجینه‌های علمی در آثار الهی

علوم قرآن و حدیث: کشف گنجینه‌های علمی در آثار الهی

با سلام و خوش آمدگویی به وبلاگ علوم قرآن و حدیث، جایگاهی برای کشف و بررسی گنجینه‌های علمی در آثار الهی. در اینجا، ما به بررسی علوم مرتبط با قرآن کریم و احادیث می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم تا به عنوان یک منبع قابل اعتماد برای دسترسی به دانش قرآنی و حدیثی عمیق، خدمت رسانی کنیم.

هدف ما از ایجاد این وبلاگ، ارائه مطالبی است که به عنوان راهنمایی برای همۀ علاقه‌مندان به علوم قرآن و حدیث عمل کند. از بررسی مفاهیم اساسی قرآن و تفسیر آن تا بررسی معانی عمیق احادیث‌معصومین علیهم السلام، همه موضوعات را با دقت و عمق تحلیل می‌کنیم.

در وبلاگ ما، شما با مطالبی در زمینه‌های مختلف علوم قرآن و حدیث مواجه خواهید شد. از علوم تفسیر و نحو قرآن تا علوم حدیث و روایات، از فقه و اصول تا علوم کلامی و ...، تمامی این مباحث را بررسی می‌کنیم. همچنین، مقالاتی درباره تاریخ و منابع قرآن و حدیث نیز در اختیار شما قرار خواهیم داد.

با ما همراه شوید و در این سفر به دنیای علوم قرآن و حدیث، همچون یک ماجراجو، به کشف واقعیت‌های عمیق و معانی نهفته در آثار الهی بپردازید.

با تشکر از شما برای حمایت و همراهی در این سفر دانشی. منتظر نظرات، پیشنهادات و سؤالات شما هستیم.

معرفی تفسیر التفسیر الاثری الجامع آیت الله محمدهادی معرفت

التفسیر الاثری الجامع یکی از آثار محمدهادی معرفت است که به زبان عربی و در موضوع علوم قرآن نگاشته شده‌ است. کار تحقیقاتی و نگارش ابتدایی این اثر با همکاری ۱۰ نفری از سال ۱۳۷۹ آغاز گردید و تمام قرآن فیش‌برداری شد؛ اما معرفت تنها موفق شد تا پایان سوره بقره را به قلم خویش بنگارد. این کتاب اکنون در ۶ جلد تهیه شده و پیش‌بینی شده که تا چهل جلد ادامه یابد.[۱]

این کتاب، آخرین اثر نویسنده است که یک دائرة المعارف روایی (شیعه و سنی) در تفسیر قرآن می‌باشد. وی در این کتاب قصد دارد تا روایات تفسیری شیعه و سنی را در بوته نقد برده و با قلمی استوار و منطقی بررسی نماید. مولف در این کتاب با اعتقادات شخصی خود، به بررسی روایات پرداخته و در ذیل هر آیه از قرآن، روایات تفسیری مربوط به آن آیه را بیان داشته است؛ سپس به نقد و بررسی آن روایات پرداخته شده و صحت و سقم، میزان اعتبار، سیاق و معنای روایت و... را به تفصیل توضیح داده‌ است. مولف علاوه بر شرح و بسط روایات، به برخی شبهات و سوالات مطروحه نیز پاسخ داده‌ است. [۲] این کتاب به نوعی نقطه مقابل جامع البیان متعلق به ابوجعفر محمد بن جریر طبری است. طبری کتابش را با رویکرد مبانی کلامی اهل سنت نگارش نموده و معرفت این کتاب را با رویکرد کلامی شیعی نوشته‌ است.[۳]

ادامه نوشته

منابع کنکور (آزمون) دکتری قرآن و حدیث 1403

اهم منابع پیشنهادی کنکور دکتری قرآن و حدیث در سال 1403

علوم قرآنی

1⃣ منابع درجه 1 اهمیت

بیان: این کتاب مهمترین و پرسوال ترین منبع علوم قرانی است. اعجاز و تحریف مهمترین بخش های این کتاب هستند. البته در سال 1400 از مباحث ناسخ و منسوخ، حجیت ظواهر قرآن، اصول تفسیر، قاریان هفت گانه و قرائت های هفت گانه هر کدام یک سوال طرح شده است.

منبع پیشنهادی: اعجاز و تحریف در علوم قرآن

علوم قرآنی آیت الله معرفت (تک جلدی نشر تمهید)

مباحث مکی و مدنی، تحریف ناپذیری، وحی الهی، نزول قرآن، جمع و تدوین، اعجاز قرآن و قرائت قرآن از مهمترین فصل های این کتاب هستند. از بخش های دیگر نیز محدود سوال طرح شده است. البته در کنکور سال 1400 از این منبع تنها یک سوال طرح شده بود.

ادامه نوشته

إِنَّ اَلْقُرْآنَ ظَاهِرُهُ أَنِيقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِيقٌ

انَّ اَلْقُرْآنَ ظَاهِرُهُ أَنِيقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِيقٌ لاَ تَفْنَى عَجَائِبُهُ وَ لاَ تَنْقَضِي غَرَائِبُهُ وَ لاَ تُكْشَفُ اَلظُّلُمَاتُ إِلاَّ بِه.

براستى قرآن ظاهرش زیباست وباطنش عمیق، عجایبش پایان ندارد، اسرارنهفته آن پایان نمى‌پذیرد و تاریکى‌هاى جهل جز بوسیله آن رفع نخواهدشد.

سی و چهار نوع خطاب های قرآنی اتقان سیوطی+ مثال های قرآنی

سی و چهار نوع خطاب های قرآنی اتقان سیوطی+ مثال های قرآنی

ابن الجوزی در کتاب النفیس خود می گوید: خطاب در قرآن پانزده وجه است.
و همچنین نزد بعضی از علما: بر بیش از سی ‌وجه است.

در این مقاله هر وجه را همراه با مثال ذکر می کنیم:

اول:- خطاب عام که منظور از آن عموم است؛ مانند فرمودة خداوند:

(‏ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُم) (روم / 54) - (سؤال 47 دکتری علوم قرآن و حدیث 1401)

«خداوندی که شما را خلق کرد».

دوم: خطاب خاص که مقصود از آن خاص می‌باشد، مانند:
(أَكَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمَانِكُمْ) (آل عمران / 106)
«آیا کفر ورزیدید پس از ایمانتان».
(يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ) (مائده / 67)
«ای رسول ابلاغ کن...».

ادامه نوشته

معرفی لیست کتاب های مهم علوم قرآن|Introducing the list of important books on Quranic sciences

معرفی لیست کتاب های مهم علوم قرآن|Introducing the list of important books on Quranic sciences

در این فهرست در هر موضوع کتاب‌های عربی و فارسی آن تفکیک شده، به این صورت که ابتدا کتاب‌های عربی و در ادامه کتاب‌های فارسی آمده است.

محتویات

* ۱ قرآن شناسی
* ۲ اسباب نزول
* ۳ جمع قرآن
* ۴ زبان قرآن
* ۵ رسم قرآن
* ۶ اعراب قرآن
* ۷ تجوید
* ۸ فضایل قرآن
* ۹ جامعه‌شناسی قرآنی
* ۱۰ واژه‌شناسى
* ۱۱ تمثیلات قرآنی
* ۱۲ فرهنگ‌های قرآنی
* ۱۳ تاریخ قرآن
* ۱۴ جامع علوم قرآنی
* ۱۵ علوم قرآن
* ۱۶ روش تفسیر موضوعی
* ۱۷ روش‌ها و گرایش‌های تفسیر روایی
* ۱۸ تفسیر روایى
* ۱۹ تفسیر
* ۲۰ داستان‌های قرآنی
* ۲۱ جغرافیای قصص قرآن
* ۲۲ پرسش و پاسخ قرآنی
* ۲۳ پاسخ به شبهات قرآنی
* ۲۴ رد تحریف قرآن

ادامه نوشته

تحلیل مقایسه‌ای سیر تطور منابع جامع علوم قرآن از قرن اول تا دوران معاصر

معرفی مقاله: تحلیل مقایسه‌ای سیر تطور منابع جامع علوم قرآن از قرن اول تا دوران معاصر
نویسندگان: نجمه نجم، مهدی مهریزی، محمد علی مهدوی راد، سید محمد علی ایازی.

مجله مطالعات قرآن و حدیث، دوره ۱۴ (۱۳۹۹)، شماره ۲۷.

چکیده ی مقاله:
🔹بررسی حاضر، حاصلِ تحلیل مقایسه‌ای برای رتبه‌بندی۴۶ منبع تأثیرگذار علوم قرآن از قرن اول تا معاصر بوده که به ضریب‌تأثیر عوامل تأثیرگذار در سیر تطورات نگارش‌های جامع علوم قرآن هم پرداخته است. روش‌ پژوهش حاضر، کیفی بوده و از روش کدگذاری و مقوله‌بندی در فرایند تحقیق و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک روایت علی و مقایسه‌ای استفاده شده‌است. با بررسی منابع و مولفان، شرایط و بسترهای موجود برای تغییرات، در نهایت حدود ۷۵ مفهوم استخراج شد. پس از مرحله کدگذاری باز و محوری، ۱۸ مقوله به‌عنوان شاخص سنجش گزینش شد. پس از آن در مرحله کدگذاری گزینشی،۱۰مقوله عمده با ضریب‌تأثیر بالا، سه مقوله با ضریب‌تأثیر متوسط و پنج مقوله با ضریب‌تأثیر کم یا بدون تأثیر استخراج شدند. سه رتبه اول مقوله‌های تأثیرگذار بر تطورات منابع جامع علوم قرآن متعلق است به: مقوله کارکرد(۸۴ امتیاز)، تأثیر شخصیت و شأن فردی نویسنده بر نگارش(۷۹ امتیاز) و محتوای کتاب(۷۳ امتیاز).رتبه اول و سوم عوامل تأثیرگذار، مربوط به هویت و اصالت متن کتاب جامع بوده و رتبه دوم مربوط به عوامل درونی نویسنده(بخش مبانی) است.در نتیجه، محوری‌ترین مقوله، شاخصِ هویت و اصالت متن کتب جامع علوم قرآن است. این تحقیق از طریق یک روند منظم و استقرای تحلیلی؛ نظام مفهومی و شاخص‌سازی را در مورد رتبه تأثیرگذاری منابع جامع و مهم علوم قرآن و عوامل موثر بر سیر تطور منابع جامع علوم قرآن برای مخاطبان تخصصی رشته علوم قرآن انجام داده‌است.رهاوردِ فهم این مطلب می‌تواند، تکمیل سرفصل دروس دانشگاهی رشته علوم قرآن برای بررسی تأثیرگذارترین منابع جامع علوم قرآن و عوامل موثر بر سیر تطورات آن باشد. همچنین این نتایج، کمک‌کننده به فهم جریان علم(علوم قرآن) کرده و دانش و بینش کمّی و کیفی مخاطبان را نسبت به تاریخ منابع علوم قرآن تکمیل می‌کند.

تأثیر انقلاب اسلامی در پیشرفت تفسیر قرآن و علوم قرآنی

در صدمین سال احیای حوزه علمیه قم به دست مرحوم آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی قرار داریم؛ صد سالی که حوزه با تحولات شگرفی نسبت به گذشته روبه‌رو بوده است؛ از جمله تحول در توجه بیشتر به قرآن و تفسیر آن.

خبرنگار ایکنا برای بررسی تحولات تفسیری صد سال اخیر حوزه به خصوص تحولات ناشی از پیروزی انقلاب اسلامی، با حجت‌الاسلام والمسلمین حسین علوی مهر، استاد جامعه‌المصطفی(ص) و عضو گروه علوم قرآن و تفسیر دانشگاه عالی قرآن و حدیث مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره)، گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید:

ایکنا _ امسال صدمین سال بازتأسیس و احیای حوزه قم است. به نظر شما تحولات تفسیری در این سده چگونه بوده است؟

ادامه نوشته

وحی؛ سرفصل آموزشی علوم قرآنی

​وحی؛ سرفصل آموزشی علوم قرآنی

مراحل وحی

 به شکل رویای صادقه هچون روشنی بامداد.

 در دل با فرشته وحی ارتباط برقرار میکرد صرف علم یقین به وحی الهی نه الهام.

 فرشته وحی به سیمای مردی آراسته پیدا می شد.

 پیام چون آوای جَرَسی بر گوش می نشیند (این سخت ترین حالت بود.)

 جبرئیل به سیمایی که آفریده شده،پدیدار می شد.

 پیامبر صلی الله علیه و آله در آسمانها بود، پیام خدا را،بی حرف و صوت،بدون واسطه و پیام آور دیگری دریافت می کرد؛ همچون در نماز و...

 همچون موسی، وحی الهی را مستقيم و بی واسطه می شنید، اما چيزی ديده نمیشد.

مواقع نزول وحی

 گاهی در پی حوادث و يا مسائلی، مستقيم و يا غير مستقيم، که از پیامبر سوال می شد پاسخ آن با وحی داده می شد.

 وحی در حالات مختلف فرود می آمد همچون وقتی كه پيامبرصلی الله علیه و آله سوار بود، مشغول غذا خوردن بود و يا بر فراز منبر بود و... چنين نبود كه هر وقت پيامبر انتظار دارد همان موقع وحی نازل شود.

 حالات وحی  و تحوالات پبامبر (بر اساس اخبار و روایات)

 دريافت وحى در يك گفتگوى عادى، چون سخن گفتن دو مرد با هم.

 شنيدن بانگ جرس و يا آواى كوبيدن دو فلز بهم و يا صداى زنبور عسل.

 در آغاز، پيامبر صلی الله علیه و آله به هنگام دريافت وحى، زبان خود را تند و سريع به آيات وحى شده مى‏گرداند كه دستور رسيد در اين كار عجله نكند.

 دريافت وحى به شكل دميدن در ذهن و عقل.

 گاهى حال التهاب و برافروختگى داشت كه براى تسكين آن حضرت را با آب سرد شستشو مى‏دادند و او را مى‏پوشاندند.

 يا چنان گرم مى‏شد كه در روز سرد عرق از سر و پيشانيش مى‏ريخت.

 گاهى با پارچه‏اى سر و يا بدن را مى‏پوشاند.

 زمانى رنگ رخسارش به قرمزى و يا كبودى مى‏زد.

 وقتى هم خواب‏آلوده مى‏نمود. يا به اغماء و غشى دچار مى‏شد.

 هنگامى هم نگاه به آسمان و جوانب خود مى‏دوخت و سرى تكان مى‏داد و يا سر را به پائين مى‏انداخت.

 گاهى رنج شديدى تحمّل مى‏كرد، ولى زمانى هم سبكتر بود.

 وقتى چنان سنگين مى‏شد كه چارپائى كه سوار بود از رفتن باز مى‏ماند و يا با زانو به پيش گردن چارپا مى‏زد، و يا زانوئى كه زير پايش قرار گرفته بود به شدّت فشرده مى‏شد.

 گاهى دچار سردرد مى‏شد. (به نقل از تاریخ قرآن رامیار، صص108و109)

 تحَنُّث

 درلغت:  حنْث: گناه بزرگ

️ تحَنُّث (باب تفعل=معنای مخالف): تعبُّد، تألُّه، تَبَرُّر، کاری است که بدان وسیله از گناه دوری جویند و خدا را عبادت کنند.

در اصطلاح:

️رسول خدا صلی الله علیه و آله پیش ازبعثت هر از چند گاهی به نماز در غار حراء رفته و گوشه گیری اختیار میکردند که این گوشه گیری را «تحنّث» گویند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله با این تحنث اعتراض خود را به آیین شرک، کفر و بت پرستی اعلام میکردند. در یکی از همین تحنث ها بود که رسول خدا به پیامبری مبعوث شدند.

بعد از بعثت گوشه گیری و فاصله گرفتن از مردم خاتمه یافت ولی جای خود را به اعتکاف داد و جالب اینست که بدانیم اعتکاف گوشه گیری میباشد اما نه دور شدن ازمردم بلکه درمسجد جامع برگزار میشود.

منبع: کانال تلگرامی انجمن علمی علوم قرآن دانشگاه مذاهب اسلامی

معرفی تفسیر مرآة الأنوار و مشکوة الأسرار مقدمه تفسیر البرهان (العاملی)

تفسیر مرآة الأنوار و مشکوة الأسرار از شیخ ابوالحسن (۱۱۴۰ ق) فرزند شیخ محمدطاهر عاملی اصفهانی، از علما و محدثین شیعه می‌باشد.

۱ - معرفی تفسیر

این تفسیر به شیوه روائی است دارای مقدمه مبسوط در علوم قرآن که بین تفسیرها کم نظیر است و شامل 3 مقدمه و هر مقاله دارای چند فصل است.

فصل اول در بحث اینکه قرآن دارای بطون و آیات قرآنی دارای تاویلاتی است.

فصل دوم در بطون قرآن و تاویلات آن.

فصل سوم تناسب ظواهر یا بطون.

فصل چهارم وجوب ایمان به ظاهر قرآن.

فصل پنجم در بیان علم قرآن که نزد اهل بیت (علیهم‌السّلام) است.

مـقـدمـه این تفسیر بصورت مستقل در ۱۲۹۵ ق در تهران چاپ سنگی شده و سهوا بنام شیخ عبداللطیف کازرونی نسبت داده شده است و سپس بارها تجدید چاپ شده است. اصل تفسیر چاپ سال ۱۳۷۴ ق. [۱] [۲]

* یافتن مطالب در این کتاب به این صورت است که باید به فهرست کتاب که مدخل های حاوی ریشه کلمات را دربردارد مراجعه کنید، صفحه ابتدایی از این فهرست را می توانید ذیل مشاهده نمایید:

۲ - پانویس

۱. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۰، ص۲۶۴

۲. مؤلفین کتب چاپی فارسی عربی، ج۱، ص۱۵۳

محمد قریش شهاب (تفسیر قرآن در کشور اندونزی)

محمد قریش شهاب از یک خانواده سادات – بوگیس تبار (یکی از گروه های قومی در جزیره سولاوسی جنوبی) است. پدرش عبدالرحمن شهاب نام داشت که عالم دینی و استاد در زمینه تفسیر بود. عبدالرحمن شهاب به عنوان یکی از عالمان دینی، تجار و سیاستمداران مشهور سولاوسی جنوبی بود. به امور آموزشی و پرورشی توجه خاصی داشت که ریاست دو دانشگاه اسلامی مهم در منطقه شرقی اندونزی به عهده گرفت؛ یعنی دانشگاه اسلامی اندونزی (خصوصی) از ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۵ و دانشگاه اسلامی دولتی علاء الدین از ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۷.

قریش شهاب انگیزه اولیه و عشق نسبت به تفسیر قرآن را از پدرش که اغلب فرزندان خود را پس از مغرب دور هم جمع می کرد، به دست آورد. قریش شهاب از سن ۶ تا ۷ سالگی عشق و علاقگی به قرآن کریم را نشان می داد. او قرآن را پیش پدرش خواند. علاوه بر آن، پدرش به تعریف داستان های قرآنی می پرداخت که از اینجا دانه عشق او به قرآن شروع شد.

از سال ۱۹۵۸ برای تحصیل راهنمایی و دبیرستانی در مصر بود و پس از آن، تحصیلات خود را در دانشکده اصول الدین دانشگاه الازهر در رشته تفسیر و حدیث ادامه داد که در سال ۱۹۶۷ مدرک لیسانس را کسب کرد. دو سال بعد (۱۹۶۹)، فوق لیسانس خود را با عنوان پایان نامه «اعجاز تشریعی قرآن کریم» به پایان رساند.

وی در سال ۱۹۷۳ به اندونزی برگشت و تا ۱۹۸۰ سمت های مختلف مانند معاون دانشگاه، مشاور پلیس شرق اندونزی در زمینه تربیت روحی و غیره به عهده داشت. او با همه وظایف که داشت، هنوز هم به کارهای تحقیقاتی، از جمله اجرای همزیستی مسالمت آمیز ادیان در اندونزی (۱۹۷۵) و مسئله اوقاف در سولاوسی جنوبی (۱۹۷۸) می پرداخت.

قریش شهاب در سال ۱۹۸۰ به دانشگاه الازهر مصر جهت اخذ دکترای خود در رشته تفسیر قرآن کریم برگشت و دکترای خود را در مدت دو سال گرفت.

سال ۱۹۸۴ مرحله جدیدی برای قریش شهاب بود. مأموریت او از شهر ماکاسار به جاکارتا (دانشکده اصول الدین) منتقل شد. در اینجا به تدریس تفسیر و علوم قرآن برای لیسانس تا دکترا تا سال ۱۹۹۸ می پرداخت و برای دو دوره (۱۹۹۲-۱۹۹۶ و ۱۹۹۷- ۱۹۹۸) ریاست دانشگاه شریف هدایت الله را به عهده گرفت و پس از آن به عنوان وزیر دین در حدود دو ماه در اوایل سال ۱۹۹۸ انجام وظیفه کرد و بعد از آن سفیر اندونزی در مصر شد.

علاوه بر تدریس، سمت های مهم مانند عضو لجنه تصحیح قرآن وزارت دین از ۱۹۸۹، دستیار رئیس انجمن روشنفکران مسلمان اندونزی، مسؤول انجمن علوم اسلامی و کنسرسیوم علوم دینی در وزارت آموزش و فرهنگ، عضو هیئت تحریریه مجلات مطالعات اسلامی، علوم قرآن، منبر علما و مطالعات دینی و فلسفی به او سپرده شد.

علاوه بر فعالیت های فوق، قریش شهاب نیز به عنوان یک نویسنده و سخنران برجسته شناخته شده است. بر اساس زمینه علمی و قدرت تبیین ایده ها و اندیشه ها با زبان ساده و صریح، منطقی و معتدل، او به عنوان سخنران و نویسنده برجسته و مورد پذیرش همه سطوح جامعه ظاهر شده است. سخنرانی های او در مساجد معتبر در جاکارتا مانند مسجد الطین، سوندا کِلاپا، فتح الله و استقلاال و ایستگاه های تلویزیونی یا رسانه های الکترونیکی مانند شبکه های RCTI و مِترو (Metro TV)، به ویژه در ماه مبارک رمضان (هر روز) انجام شده است.

با اینکه قریش شهاب تنها متخصص قرآن در اندونزی نیست، اما توانایی او در ترجمه و ارائه پیام های قرآن در عصرهای فعلی و پست مدرن، او را نسبت به سایر متخصصان قرآن بهتر و برتر می دانند. در زمینه تفسیر، او بر اهمیت استفاده از روش تفسیر موضوعی (یعنی تفسیر با جمع آوری تعدادی از آیات در سوره های مختلف که در مورد یک موضوع بحث می کنند) تأکید دارد، سپس مفاهیم کلی آیات را توضیح می دهد و نتیجه را به عنوان پاسخ به موضوع مورد بحث می گیرد. به اعتقاد وی، با استفاده از این روش، نظرات قرآن درباره مسائل مختلف زندگی بیان می شود و همچنین می توان به عنوان شواهدی استفاده کرد که آیات قرآن با توسعه علم و تکنولوژی و پیشرفت تمدن جامعه سازگاری دارد.

قریش شهاب بر لزوم درک وحی الهی نه تنها از متن، بلکه همراه با سیاق آن تاکید دارد تا پیامهایی که در آن وجود دارد، بتواند در زندگی واقعی مورد استفاده قرار گیرد. او همچنین بسیاری از شاگردان و دانشجویان خود، به ویژه در سطح تحصیلات تکمیلی ایجاد انگیزه می کند که در زمینه تفسیر قرآن با تمسک به قوانین تفسیری مراعات کنند. به باور وی، تفسیر قرآن هرگز پایان نخواهد یافت. از زمانی به زمان دیگر، تفسیرهای جدید همراه با پیشرفت علم و مقتضیات زمان ظاهر می گردد. با این حال، او خاطر نشان می کرد که جنبه احتیاط و دقت در تفسیر قرآن مراعات شود تا کسی به راحتی ادعا نکند که نظر او همان نظر قرآن است. و حتی یک گناه بزرگی است اگر کسی نظر خود را بر قرآن تحمیل کند.

قریش شهاب یک مفسر مربی است. تخصص او در حوزه تفسیر به حوزه تربیت خدمت داده است. موقعیت های وی به عنوان معاون و یا رئیس دانشگاه، وزیر دین، رئیس مجلس علماء اندونزی، مشاور وزیر آموزش و فرهنگ، عضو هیئت مشورتی آموزشی، نویسنده مقالات علمی و سخنران، با فعالیت های تربیتی ارتباط تنگاتنگی دارد. به عبارت دیگر، او یک عالم است که از تخصص خود برای تربیت امت استفاده می کند. او دارای ویژگی های معلم یا مربی است که الگو می دهد. ظاهر او ساده، متواضع، مهربان به همه، صادق، قابل اعتماد است.

نام قریش شهاب در فهرست «۵۰۰ مسلمان با نفوذ در جهان» گنجانده شده است. در سایت www.themuslim۵۰۰.com، نام او به دلیل خدمات در توسعه علوم اسلامی در فعالیت های مختلف به ثبت رسیده است. آثار علمی او با زبان آسان نوشته شده و نام او به عنوان یک فعال دانشگاهی مصر بر توسعه دانش های قرآنی شناخته شده است.

سرفصل علوم قرآنی (فواصل آیات)

سرفصل علوم قرآنی (فواصل آیات)

فاصله در لغت و اصطلاح:

بازه و مسافت میان دو چیز.

كلمه آخر آيه است.

در اصطلاح فاصله به واژهاى گفته می شود كه در پايان آيه اى آمده و آن را از آيه بعد جدا كرده و باعث آهنگين شدن آيه شده است چون سجع در نثر و قافيه در نظم.

«اقسام فواصل»

الف) پايان هر آيه با آغاز آن

تمکین: تمكين فاصله ايى است كه واژه هاى پيش از آن، هم از نظر لفظ و هم معنى مقدمه ى گفتن آن را فراهم میكند. مانند:

لا تُدْرِکُهُ الْابْصار...وَ هُوَ اللّطِيفُ الْخَبِير. خداوند قابل ديدن نيست؛ زيرا جسم نيست؛ بلكه لطيف است؛ و چشم انسان نمیتواند موجودات لطيف را ببيند؛ ولى او خبير است و همه را میبيند.

تصدير: يعنى ختم كلام با عباراتى است كه در صدر آيه از آن استفاده شده كه آن را «ردّ العجز على الصدر» نيز می نامند

مانند: و هَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ كه صدر و ذيل كلام با عبارت «هب و وهّاب» شكل گرفته است.

توشيح: عبارت است از آن‏كه در ابتداى كلام معنائى باشد كه پايان كلام هم، بدان منتهى شود

مانند: إنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمِينَ كه از معناى گزينش افراد مذكور در آيه، فاصله آن روشن می شود، زيرا افراد مذكور، صنفى از عالمين هستند.

ايغال: عبارت است از آن‏كه متكلم می خواهد معناى كلامش را پيش از رسيدن به پايان آن كامل كند

مانند: أولئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى‏ فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ وَ ما كانُوا مُهْتَدِينَ كه كلام با در آمدن عبارت: «فما ربحت تجارتهم» تمام شده و لكن معنائى افزون بر آن ذكر كرده و می فرمايد: «ما كانوا مهتدين».

 ب) پايان آيه با پايان آيه ديگر

كلام متوازى: توافق دو فاصله يا بيشتر در وزن آنها و در حروف سجع

مانند: «فيها سرر مرفو(عه) و اكواب موضو(عه) و نمارق مصفو(فه)»

كلام مُطَرَّف: توافق در حروف سجع و نه وزن

مانند: «ما لكم ترجون للّه (و قارا) و قد خلقكم (اطوارا)»

كلام متوازن: توافق در وزن و حروف، نه در سجع 

مانند: «انّهم يرونه (بعيدا) و نراه (قريبا)»

كلام مُرَصَّع: توافق در وزن و حروف سجع با توافق در كلمات از جهت‏ نظم و تأليف

مانند: «ان إلينا (أيابهم) ثمّ ان علينا (حسابهم)»

كلام مُتماثل: توافق در وزن و سجع و توازن و تأليف و عدد كلمات

مانند: «و الليل إذا (عسعس) و الصبح إذا (تنفّس)».

كلام مُتَقارب: كلامى كه در حروف متقارب در تمامى اقسام مذكور (وزن، سجع، توازن، تاليف و عدد كلمات)، از نظر سجع باهم توافق دارند.

مانند: «ق. وَ الْقُرْآنِ الْمَجِيدِ، بَلْ عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقالَ الْكافِرُونَ هذا شَيْ‏ءٌ عَجِيبٌ»

---

منبع: کانال تلگرام انجمن علمی علوم قرآن دانشگاه مذاهب اسلامی

حجت‌ الاسلام وحید نجف‌ زاده (استاد تفسیر و علوم قرآن حوزه علمیه) سیره امام جواد(ع)

حجت‌ الاسلام وحید نجف‌ زاده (استاد تفسیر و علوم قرآن حوزه علمیه) سیره امام جواد(ع)

یازدهم رجب المرجب به نقلی سال‌روز ولادت با سعادت امام جواد(ع)، امام نهم شیعیان است. امامی که به جود و کرم و صفات نیک دیگر مزین است.

خبرنگار ایکنا گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین وحید نجف‌زاده، استاد تفسیر و علوم قرآن حوزه علمیه درباره آن امام(ع) انجام داده‌ که در ادامه می‌خوانید:

ایکناـ درباره آن امام منقول است که ایشان با برکت‌ترین عطایای الهی به شیعه هستند چرا؟ 

امام جواد(ع) جزء جوانترین امامان ما هستند و عمر کوتاهی هم داشتند ولی درس‌های بزرگی از زندگی آن امام می‌توانیم بیان کنیم که نیاز ضروری و جدی امروز ما هست. وجود نازنین جواد الائمه(ع) در عمر کوتاهشان به بهترین وجه به  جهاد تبیین و رسالت خود پرداختند. 

ایشان در ماه رمضان سال ۲۹۵ قمری متولد شده و در اواخر ذی‌القعده ۲۲۰ قمری در بغداد به شهادت رسیدند. البته برخی  نقل ماه رجب را به عنوان روز ولادت آن امام همام نقل کرده‌اند؛ یکی از اسمائی که برای مادر امام جواد(ع) که از متدینین  و زنان مؤمنه عصر خودشان بودند، انتخاب شده ریحانه است. حضرت رضا(ع) وقتی امام جواد(ع) متولد شدند فرمودند: هذا المولود الذی لم یولد فینا مولود اعظم برکة علی شیعتنا(کافی جلد ششم صفحه ۳۶۰)؛ فرزندی با برکت‌تر از جوادم به شیعیان عطا نشده است.

البته عده زیادی به وجود نازنین امام جواد(ع) متوسل می‌شدند و مشکلاتشان را از طریق توسل به ایشان حل می‌کردند، شخصی محضر امام رضا(ع) آمد و حضرت او را به امام جواد(ع) ارجاع دادند؛ براساس نقل بحارالانوار در جلد ۵۰، صفحه ۴۶، محمدبن میمون خدمت امام رضا(ع) رسید و امام فرمودند برو محضر جوادم، این فرد چشم‌درد شدیدی داشت و در حالی که امام حدود ۴ ساله بود خدمت امام(ع) رسید و امام دستی بر چشم او کشید و دعا کرد و این فرد مداوا شد.

ایکنا ـ ما شیعیان به توسل به امام جواد(ع) باور عمیقی داریم ولی برخی تبرک و توسل به ائمه(ع) را زیر سؤال می‌برند.

شاید شنیده باشید دایره برکات امام جواد(ع) خیلی گسترده است؛ محمدبن سهل قمی گفته من مکه رفتم و حضرت آن سال به حج نیامده بود لذا مدینه خدمت حضرت رفتم، منزلشان شلوغ بود و من قصد کرده بودم خدمت ایشان بروم و تبرکی از حضرت بگیرم ولی چون شلوغ بود خداحافظی کردم و آمدم؛ بحث تبرک بحثی نیست که کسی بتواند منکر آن شود، هم آیات قرآن و هم در روایات نقل‌های متعدد وجود دارد و اصحاب ائمه(ع) مکررا انجام می‌دادند؛ اینکه اشخاصی نسبت تکفیر را به معتقدان به تبرک و توسل بدهند منبع عقلی و نقلی درستی ندارد.

محمدبن سهل می‌گوید: من بعد از خداحافظی از وجود مبارک آن حضرت(ع) از مدینه خارج شدم و به نزدیکی‌های دروازه رسیدم دیدم شخصی از دور فریاد می‌زند که محمدبن سهل قمی در داخل این  کاروان کیست؟ و او گفت امام جواد(ع) برای تو هدیه فرستاده و وقتی بقچه را باز کردم دیدم همان لباسی که من در ذهنم قصد داشتم از امام(ع) بگیریم همان را فرستاده‌اند. این نشان می‌دهد دایره برکات ایشان بسیار زیاد است و امروز هم اگر خالصانه کسی از وجود مقدس آن حضرت طلب حاجتی بکند حاجت روا خواهد شد. 

ایکنا ـ در مورد شرایط زندگی و مخالفان امام(ع) توضیح بفرمایید؟ 

شرایطی که امام جواد(ع) در آن زندگی می‌کردند شرایط عادی نبود بلکه بسیار پیچیده و شرایط سیاسی سختی بود که دستگاه خلافت برای آن امام و صحابی ایشان ایجاد کرده بود؛ ایشان حداقل ۴ دسته دشمن و مخالف داشت؛ اول حسودان داخل اقوام ایشان مانند عبدالله بن موسی که عموی ایشان بود و مدعی امامت بود و برای او قابل تحمل نبود که فرزند چند ساله‌ای امام شود و اینقدر عزیز باشد؛ دسته دیگر از دشمنان ایشان شیعیان کم معرفت و ساده بودند که باور نداشتند فردی ۴ _ ۵ ساله بتواند امام شود. گروه دیگری از دشمنان ایشان، واقفیه بودند، اینها هفت امامی هستند و در موسی بن جعفر(ع) توقف کردند و حتی امام رضا(ع) را هم قبول نداشتند چه رسد به امام جواد(ع).

گروه چهارم دشمنان ایشان حاکمان ظالم عباسی و بنی العباس و در راس آنها مامون و خلفای بعد از او بودند؛ این امام در چنین شرایطی و با سختی فراوان رسالت امامت و جهاد تبیین و تبلیغ خود را به بهترین وجه انجام دادند.

ایکنا ـ نمونه‌هایی از کنشگری امام(ع) در هدایتگری شیعیان را توضیح دهید.

در بین اولاد امام کاظم(ع) ۱۸ پسر وجود داشتند که فقط یکی از آنها امام رضا(ع) شد، همه چنین شایستگی را ندارد و کوچک و بزرگ هم ندارد، امام جواد(ع) حدود ۱۸ سال امامت داشتند؛ دوبار ایشان را به بغداد احضار کردند که بار دوم منجر به شهادت شد ولی ایشان با درایت نقش هدایتگری شیعیان را انجام دادند که در اینجا به ذکر چند نمونه می‌پردازم.

نمونه برخورد امام با فردی به نام بکر بن صالح که پدر ناصبی داشت و سب و لعن اهل بیت(ع) می‌کرد و هم‌فکر و هم‌خط امام(ع) نبود، خیلی شنیدنی و جالب است؛ وی خدمت امام جواد(ع) رسید و گفت من چه برخوردی با این پدر داشته باشم که به شما دشنام و لعن می‌دهد. الان رابطه خیلی‌ها با فرزند و پدر و مادر و همسایه و فامیلشان بهم خورده، برخی تقیدات شرعی و محرم و نامحرمی را رعایت نمی‌کنند، برخی حریم و حدود دین را زیر پا می‌گذراند، ما در این موارد باید چه کنیم آیا باید قطع رابطه کنیم؟

امام جواد(ع) در توصیه به این فرد چند دستور دادند که دقیقا برای امروز ما کاربرد دارد؛ ایشان فرمودند؛ المدارات خیر لک من الکاشفه؛ ای آقایی که پدرت اینطور است، با او مدارا کن، اینکه پرده‌دری کرده و عیب‌های او را بر ملا کنی، بدخلقی کنی راه حل نیست. حاج‌آقا مجتهدی، تعبیر جالبی داشتند و می‌فرمودند گاهی انسان پولدار نیست ولی اگر با زن و بچه خوش خلق و مهربان باشد جبران بی پولی را خواهد کرد ولی اگر قرار باشد انسان بی‌پول که هست بدخلق و بدرفتار هم باشد برای زن و فرزند قابل تحمل نخواهد بود. گاهی یک حرف خوب و صحبت قشنگ و رعایت مسائل اخلاقی باعث بهتر شدن اوضاع می‌شد، امام جواد(ع) فرموده‌اند: خوش‌خلقی رزق انسان و عمر او  را زیاد می‌کند. انسان را بهشتی می‌کند اینکه قرآن فرموده است قولوا للناس حسنا و یا فرموده و هدوا الی الطیب من القول ... یعنی خوب سخن گفتن و سخن پاکیزه چقدر در سرنوشت انسان مؤثر است. 

توصیه دیگر امام جواد(ع) به این شخص این بود، که بدان همراه سختی، آسانی است، یعنی دنیا روی یک پاشنه نمی‌چرخد و گاهی اوقات سختی هست ولی با سختی، آسانی هم همراه می‌شود، سومین توصیه امام(ع) هم این بود که؛ فاصبر ان عاقبة للمتقین، یعنی صبور باشید و بدانید عاقبت با متقین و نیکوکاران است.

ایکنا ـ به چند امام آخر شیعیان ابن الرضا گفته می‌شود، دلیل این نامگذاری چیست؟

ما سلسله احادیث و روایاتی داریم، که از امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) به ما رسیده است و به آنها ابن الرضا می‌گفتند چون امام رضا(ع) به چنان مرتبه و عظمتی رسیدند و نام ایشان عالمگیر بود لذا به فرزندان ایشان ابن الرضا گفته می‌شد.

امام جواد(ع) فرمودند: الثقة بالله ثمن لکل قال و صلم الی کل عال. امروز بیش از هر زمان دیگری جوانان و جامعه ما نیاز به این روایت داریم؛ اگر می‌خواهیم جامعه پیشرفت اقتصادی کرده و به سمت تکامل برود و خودمان پیشرفت علمی، معنوی و اخلاقی داشته باشیم راه آن اعتقاد و توکل به خداوند است زیرا توکل به خدا بها و ثمن هر چیز ارزشمندی است. فرمودند توکل نردبانی برای رسیدن به ترقی است؛ هرچه انسان زحمت بکشد و تلاش کند و کم بخوابد و کم بخورد ولی اگر اراده الهی نباشد انسان پیروز نشده و به مقصد نمی‌رسد و ملتی به پیروی می‌رسند که به خدا اعتماد و توکل کنند و اگر جامعه ما موحد شد و به معنای واقعی به وعده‌ها و نصرت الهی ایمان آوردیم جامعه رشد خواهد کرد.

تعریف نسخ در علوم قرآنی-Definition of abrogation in Quranic sciences

تعریف نسخ در علوم قرآنی-Definition of abrogation in Quranic sciences

نسخ، تغییر حکم یا مفهوم آیه‌ای به آیه دیگر، یا رفع تشریع سابق به تشریع لاحق را می‌گویند. مسئله نسخ یکی از مسائل بسیار مهم در علوم قرآنی است که میان صاحب نظران در تعریف و مصادیق آن اختلافات فراوانی وجود دارد.

تعریف

«نسخ» در لغت به معانی «ازاله و اعدام» (زدودن و از بین بردن)، و در اصطلاح به دو معنا آمده است:

۱. نسخ به اصطلاح متقدمان (تعریف سلفی نسخ)؛

۲. نسخ به اصطلاح متاخران (تعریف خلفی نسخ).

نسخ در اصطلاح متقدمان

نسخ در اصطلاح متقدمان، متناسب با معنای ازاله است؛ یعنی حکم و مفهوم آیه‌ای با آیه دیگر دگرگون و متحول شود؛ به چند صورت:

۱. سر آمدن زمان عمل (أَمَد) (همان نسخ به معنای معروف نزد اصولیان)؛

۲. برگرداندن کلام از معنای متبادر به معنای غیرمتبادر؛

۳. تبیین این که قید، قید اتفاقی است، نه احترازی به منظور تخصیص و…. بنابراین، نسخ به این معنا شامل تقیید، تخصیص، تفسیر، تفصیل، رفع کلی و جزئی می‌شود.

ادامه نوشته

تعریف علوم القرآن - Definition of Quranic Sciences

تعریف علوم القرآن - Definition of Quranic Sciences

سر فصل علوم قرآنی 

مقصود از علوم القرآن (به لفظ جمع، نه علم القرآن به لفظ مفرد)، گروهى از معارف متصله به قرآن است، كه به نحوى از انحاء، به طور خاص، خادم فهم قرآن باشند، مانند: علم الرسم، علم القراءات، علم اسباب النزول، علم الناسخ و المنسوخ، علم إعراب القرآن، علم غريب القرآن، علم المحكم و المتشابه، و غيره. قيد «به طور خاص» براى آن است كه بعضى از علوم را - هر چند به طور مقدمى در فهم قرآن دخيل باشند، مانند صرف و نحو - خارج كند، نه علم إعراب القرآن را كه به طور خاص در فهم قرآن دخيل است.

به عبارت ديگر، علوم القرآن آن دسته از علومند كه مستقيما و بدون واسطه در فهم قرآن دخيلند، مانند علم ناسخ و منسوخ؛ و به آن دسته از علوم كه در فهم قرآن و غير قرآن‏ دخيلند (مانند صرف و نحو) اصطلاحا علوم القرآن نمی گويند.
اين مركّب اضافى، يعنى علوم القرآن، بعد از نقل اصطلاحى، علم شخصى است براى فنى كه شامل همه علوم خادم در فهم قرآن است. بنابر اين مدلول تضايفى قبل از نقل آن، با مدلول اصطلاحى بعد از آن، مغايرت دارد. گویی علوم القرآن، بعد از علميت، وحدتى انتزاعى يافته و يك علم است كه مسائل آن، علوم مختلف‌های است كه به طور خاص، خادم فهم قرآنند.

منبع: انجمن علمی مطالعات قرآن دانشگاه مذاهب اسلامی

دكتر محمدکاظم شاکر استاد دانشگاه علامه طباطبایی

دكتر محمدکاظم شاکر استاد دانشگاه علامه طباطبایی

استاد دانشگاه علامه طباطبایی، شامگاه ۷ شهریورماه در نشست علمی بیان تجربیات پژوهشی استادان و صاحب‌نظران که از سوی پردیس فارابی دانشگاه قم برگزار شد، گفت: اولین مسئله در پژوهش، سؤال است ولی ما نوعا در بسیاری از دانشجویان رشته الهیات و علوم قرآن و کلام و... می‌بینیم که سؤال ندارند بلکه دنبال مسئله می‌گردند و وقتی می‌خواهند پایان‌نامه یا مقاله بنویسند آن را به عنوان یک رفع تکلیف تلقی کرده و بدون اینکه سؤال جدی برای آنها وجود داشته باشد دنبال یک سؤال می‌گردند تا ارتقای درجه بگیرند.

وی افزود: این کار سبب شده تا پژوهش به ابتذال کشیده شود و صرفا دنبال ارائه آمار هستند که باعث تاسف است؛ البته این موضوع اختصاص به ایران ندارد و در کشورهای غربی و شرقی هم وجود دارد.

شاکر اضافه کرد: تا یک نیازی به عنوان سؤال و مسئله مطرح نشود، پژوهش مفید و جدی شکل نمی‌گیرد. پژوهش‌های ما عمدتا طبیعی نیستند یا یک سری سؤالات به صورت خطوط قرمز در الهیات تعریف شده است که کسی جرئت ندارد نزدیک آن شود. یکی از تفاوت‌های ما با خاورشناسان این است که آنها به راحتی سؤالاتشان را مطرح می‌کنند ولی ما چون برخی باورها و عقاید را امور مسلم گرفته‌ایم دیگر جرئت نداریم در مورد آنها صحبت کنیم تا مبادا به دامن کفر بیفتیم. رهبر معظم انقلاب در قم، در تعابیری از اینکه علم کلام لاغر ولی فقه و اصول فربه است سخن گفتند، شاید یکی از دلایلش این است که علم کلام، امور مسلم اعتقادی هستند که کسی نباید به آن نزدیک شود.

تابو شدن عقاید
شاکر بیان کرد: در فقه برای یک موضوع ده‌ها سؤال و شبهه مطرح می‌شود مثلا برای شبهه عبائیه که موضوع مهمی نیست، چندین روز وقت صرف می‌شود اما کمتر وارد عقاید و کلام می‌شویم در صورتی که مثلا درباره اجابت دعا آن هم در شرایطی که مردم این همه مشکلات از جمله کرونا دارند، همچنین قدرت خداوند و مسئله خیر و شر، که خودش موضوع مهم و قابل تحقیق است، کمتر وارد می‌شویم. اگر رهبری درباره برپایی کرسی‌های آزاداندیشی تاکید دارند نباید نهاد رهبری یا فلان نهاد حفاظتی و حراستی مانع طرح برخی موضوعات در محیط دانشگاه شوند.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد:  قرآن کریم در موارد متعدد سؤالات و شبهات کفار را مطرح کرده است از جمله اینکه آنها پرسیدند ما الرحمان(رحمان چیست؟) بنابراین نباید بچه‌ها را از تحقیق در برخی موضوعات بترسانیم یا فکر کنند کفرآمیز است؛ البته این مسئله در برخی موضوعات سیاسی هم وجود دارد مثلا نظام فعلی ما مبتنی بر ولایت فقیه است و تا قانون اساسی تغییر نکرده همه ملزم به رعایت از این اصل قانونی هستند، ولی ممکن است برای یک دانشجوی علوم سیاسی این سؤال پیش بیاید که چقدر این سیستم کارآمد است؟ یا ماهیت آن وکالت، نظارت یا ولایت است، بنابراین جا دارد تا شقوق آن بحث شود و تا قبل از اینکه نظام حاکمیتی ما به بن بست برسد باید پیرامون آن بحث شود ولی برخی تابوها مانع از این کار است.

شاکر  با بیان اینکه به برخی سؤالات برچسب شبهه می‌زنیم، اضافه کرد: ما در تحقیق و پژوهش، مشکلات فرهنگی داریم و فرهنگ پژوهش در بین ما متقن نیست؛ بنده معتقدم حتی اگر کسی غرض و مرض هم دارد و سؤالی مطرح می‌کند باز چه اشکالی دارد پاسخ او را بدهیم.

گرفتار بی‌اخلاقی در پژوهش هستیم
وی با بیان اینکه یک پژوهش، دو بخش ادعا و شاهد دارد، تصریح کرد: اگر ما یک ادعای تاریخی مطرح کردیم که مثلا در به پهلوی حضرت زهرا(س) زدند باید برای آن شاهد بیاوریم و شاهدمان معتبر هم باشد؛ یا وقتی مدعی هستیم قرآن فعلی همان قرآن نوشته در زمان پیامبر(ص) و جمع شده در دوره عثمان است باید برای آن شاهد بیاوریم؛ بنابراین وقتی می‌خواهیم چیزی را مطالعه کنیم، ابتدا ببینیم ادعایی دارد یا خیر؟ و اگر ندارد آن را کنار بگذاریم.

شاکر با اشاره به اخلاق پژوهش، گفت: متاسفانه در پژوهش شاهد بی‌اخلاقی‌های زیادی در سطح دانشجویان و استادان هستیم؛ بحث امانتداری در نقل است که به میزان زیادی رعایت نمی‌شود، برخی، مطالب دیگران را کپی کرده و به نام خود چاپ می‌کنند و نقل به منبع ندارند. بنده شاهد بوده‌ام که برخی، از کتب بنده مطالبی نوشته‌اند و آن را به منابع اولیه نسبت داده‌اند. یا برخی حتی یک مقاله را خودشان ترجمه نمی‌کنند ولی مدعی تالیف آن هستند. فردی دیدم که ده‌ها مقاله از افراد مختلف چاپ کرده است در صورتی که عین آن مقاله در سال‌های قبل‌تر از سوی فرد دیگری چاپ شده بود. ما حتی یک جمله را هم اگر از جایی نقل کردیم باید منبع را بنویسیم.

وی اضافه کرد: هیچ نظریه‌ای در خلا ایجاد نمی‌شود لذا وقتی فردی قصد نظریه‌پردازی دارد باید ارزش کار متقدمان را نادیده نگیرد و پیشینه این بحث را بیان کند و مطمئن باشد چیزی از ارزش کار او کم نخواهد شد و این جزء اخلاق پژوهش است؛ ما متاسفانه در کشور وزیری داشته‌ایم که مقاله چاپ شده در یک کشور دیگر را به کمک یک دانشجو به عنوان رزومه خودش ارائه داده است که این کارها کاملا خیانت است. برخی استادان از دانشجویان بیگاری می‌کشند تا خودشان ارتقاء پیدا کنند، البته اگر استاد ۳۰ درصد و کمتر و بیشتر را خودش نگارش کند خوب است ولی اینکه کل مطالب نوشته دانشجو باشد، خیانت است. البته متاسفانه این ننگ‌ها به فرهنگ تبدیل شده است و باید تکانه شدید و وزلزله هشت ریشتری بر اخلاق پژوهش وارد کنیم؛ نهادهای حراستی و امنیتی باید دنبال کسانی بروند که شهید فخری‌زاده را ترور کردند نه استادانی که فلان مطلب را در مورد تامین اجتماعی و خمس و ... در یک وبیناری گفته‌اند.

شاکر بیان کرد: دانشگاه محل سؤال و مسئله است، حوزه هم همین‌طور و باید در حوزه الهیات و سیاست و علوم مختلف سؤالات لخت و عریان مطرح شود و پاسخ آن را بدهیم وگرنه تحقیق برای ارتقاء گرفتن دردی از جامعه دوا نخواهد کرد؛ ما از اخلاق پیامبر(ص) و دین دور شده‌ایم و یک جایی باید شروع مجددی داشته باشیم.

لزوم مانع‌زدایی از کرسی‌های آزاداندیشی

استاد دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به بحث تتبع در تحقیق، اظهار کرد: در یک تحقیق باید منابع مشخص باشد؛ حدیث را باید از کتب حدیثی نقل کنید؛ گاهی دیده می‌شود یک روایت را از تفسیر آیت‌الله مکارم شیرازی نقل می‌کنند، حدیث که نباید از کتاب تفسیری آن هم معاصر نقل شود بلکه باید از قدیمی‌ترین و معتبرترین منبع نقل شود؛ همچنین در ترجمه‌ها، گاهی دیده می‌شو یک دانشجو  چند کلمه انگلیسی بیشتر بلد نیست ولی ۷۰ منبع انگلیسی را جزء منابع خود آورده است؛ ضمن اینکه بسیاری از ترجمه‌ها ایراد دارد و اگر خود فرد نمی‌تواند، از کسی که با زبان آشنایی دارد بخواهد آن را ملاحظه کند. بنده مقاله‌ای دیدم که به جان برتون نسبت داده بودند که وی قائل به تحریف قرآن است در صورتی که بنده کتاب وی را دارم و او معتقد به عدم تحریف است.

وی اضافه کرد: مانع‌زدایی که رهبر انقلاب برای بحث اقتصاد و تولید فرمودند باید در سطح کرسی‌های آزاداندیشی در حوزه و دانشگاه هم انجام شود و افراد بتوانند آزادانه حرف‌ها و نظرات خودشان را بگویند و خوف و خطری هم برای آنها نباشد و انگ وهابی و کمونیستی و غرب و شرق‌زدگی هم به کسی زده نشود. همچنین ما باید در هر پژوهش، سؤال جدی و ادعا داشته باشیم و اسناد مرتبط با آن را بیاوریم؛ اگر مسئله الهیاتی است برهان الهیاتی، اگر تاریخی است سند تاریخی و اگر کلامی است، برهان اعتقادی داشته باشیم و شواهد را بیان کنیم و حقوق متقدمان را ارزش بگذاریم و امانتدار باشیم تا روند تحقیق در کشور اصلاح شود. 

وی تاکید کرد: الان انبوهی از کاغذ و صفحات الکترونیکی صرف مقالات و تحقیقات می‌شود ولی شاید بیش از دو درصد آن، استاندارد اخلاقی و حرفه‌ای نداشته باشد؛ یا گرفتار بی‌اخلاقی است و یا گرفتار بی سؤالی و بی سندی.

تعريف علوم قرآن (كليات)

«علوم قرآن» نام علمی مدوّن مربوط به قرآن است و به مجموعه مطالبی گفته می‌شود که درباره قرآن کریم بحث می‌کند و به‌گونه‌ای در شناخت این کتاب آسمانی مؤثر است. این علم به موضوعاتی همچون کیفیت نزول قرآن، مکان و مدت نزول، چگونگی کتابت و جمع قرآن، اعجاز و مانندناپذیری قرآن، نحوه دلالت الفاظ قرآن، تناسب سوره‌ها، سوگند‌ها، مَثَل‌ها و قصه‌های قرآنی و… می پردازد.

معنای لغوی علوم قرآنی

به منظور تعریف علوم قرآن، ابتدا هریک از این دو کلمه در لغت و اصطلاح و سپس به صورت ترکیب مورد بررسى قرار مى ‏گیرد:[۱]

ادامه نوشته

وجوه و نظائر قرآن یعنی چه؟

وجوه و نظائر قرآن یعنی چه؟

در لغت

ـــ وجوه: (مفرد = وجه) چهره، روش، طریق، حالت، سبب، علت.

ـــ نظائر: (مفرد = نظیرة) مثل و مانند.

در اصطلاح

وجوه، درباره محتملات معانى به کار مى ‏رود و نظائر، درباره الفاظ و تعابیر.

ـــ اگر برای «لفظ یا عبارتى» چند معنا احتمال برود، این معانى را «وجوه» گویند. بدین معنا که عبارت مذکور را بتوان بر چند وجه تعبیر کرد و هروجهى را تفسیرى شمرد. به طور مثال، برای واژه ی «هدی» حدود 18 معنی ذکر شده است؛ دین: (إِنَّ الْهُدى‏ هُدَى اللَّهِ)، تورات: (وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَى الْهُدى‏‏)، قرآن، پایدارى‏، بیان‏، ایمان، دعوت و ...

ادامه نوشته