دانلود مقاله محمد آسایی عقاید بنیادین مسیحیت در بوته نقد مفسران قرآن کریم

دانلود مقاله محمد آسایی عقاید بنیادین مسیحیت در بوته نقد مفسران قرآن کریم

نویسندگان: محمد آسایی، محمود واعظی

منبع: پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن سال دهم بهار و تابستان 1401 شماره 2 (پیاپی 20)
شماره صفحات: ۷۷ - ۹۴

چکیده

نظر به رسالتی که مفسران قرآن کریم در بیان معنا و مراد آیات کریمه قرآن دارند، در این تحقیق، آراء ایشان در بیان و فهم آیاتی از قرآن که به نقد افکار و عقاید بنیادین مسیحی متعرض شده اند، مورد کاوش و ارزیابی قرار گرفته است. تبیین و ارزشیابی نظرات مفسران قرآنی در این موضوع، می تواند به فهم بهتری از این آیات قرآن منجر شده و برخی ابهامات و پرسشها پیرامون آنها را روشن کند؛ علاوه بر آن، طیفی از دیدگاه های انتقادی نسبت به اعتقادات مسیحی را که کمتر به آن توجه شده است معرفی کند، چراکه با وجود برخی ایرادات، کمبودها و نارسایی ها، بسیاری از انتقادات مفسران قرآن مواردی قابل اعتناء و حائز توجه هستند. در این تحقیق، با تکیه بر تفاسیر متعدد و با روش تحلیلی، به پاسخ سؤالاتی پیرامون آیه شریفه 157 سوره نساء و آیات 17، 73 و 116 از سوره مبارکه مائده پرداخته شده و در ذیل آنها، نقدهای مفسران قرآن از اصول مسیحیِ تثلیث، تجسد و اتحاد و فدا مورد بررسی قرار گرفته است.

دانلود مقاله

دانلود مقاله علمی پژوهشی محمد آسایی

نقد آموزه تثلیث و تجسد در مسیحیت با تکیه بر قرآن و روایات و برخی آثار مهم اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جلیل پروین، محمد آسایی

منبع: معرفت سال بیست و هفتم شهریور ۱۳۹۷ شماره ۲۴۹ «ویژه ادیان»

با اینکه دو آموزه تثلیث و تجسد خدا در عیسی مسیح، بنیادی‌ترین آموزه های الهیاتی مسیحیت هستند، قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام، آن دو را کفر معرفی کرده، با بیان های مختلفی بر بطلان آنها استدلال می کنند. براین اساس، رسالت و گستره موضوع این پژوهش در مرزها و مسائل زیر تعیین شده است: تبیین دو آموزه تثلیث و تجسد در مسیحیت؛ نقد آن دو با مراجعه به قرآن، روایات شیعی و برخی آثار علمای اسلامی؛ و سرانجام تحلیل و نقد دو شبهه «متفاوت بودن تثلیث مورد انتقاد قرآن با تثلیث مورد باور مسیحیان» و «یکسان بودن تجسد در معارف مسیحی، با تجلی در منابع اسلامی». حاصل یافته های تحقیق بیانگر این است که تثلیث و تجسد با برخی اصول یقینی خداشناسی توحیدی در تعارض بوده و به اشکالات بسیاری مبتلا هستند. از جمله تناقضمندی، ترکیب پذیری ذات خدا، نقص صفات کمال در اقانیم ثلاثه، تغییر و انفعال در ذات خدا.

دانلود

دانلود مقاله حامد خانی (دفاع از اصالت ادعیه اهل بیت، مطالعه موردی دعای عرفه)

دانلود مقاله حامد خانی (دفاع از اصالت ادعیه اهل بیت، مطالعه موردی دعای عرفه)

از آثار برجستۀ دعایی شیعه، دعای عرفۀ منسوب به امام حسین(ع) است. متن دعا بدون إسناد و با حذف‌ها و الحاقاتی در نسخ مختلف، تنها در آثار متأخرتر از سدۀ هفتم هجری برجامانده است. این نقل نشدن در آثار متقدم‌تر، سبب شده است که از دیرباز بحث دربارۀ انتساب حداقل بخش‌هایی از آن به امام حسین(ع) رواج داشته باشد. این مطالعه با کاربرد روش‌های تحلیل درونی و بیرونی متون تاریخی، نشان می‌دهد این دعا اصیل، و ریشه‌دار در تعالیم اهل بیت(ع) و احتمالاً امام صادق(ع) است؛ هم‌چنین بناست با این مطالعه، الگویی نظری برای مطالعۀ اصالت دیگر ادعیۀ منسوب به اهل بیت(ع) نیز ارائه شود؛ ادعیه‌ای که گاه فاقد اسنادند و روش‌های سنتی در رجال و دیگر علوم حدیث، اصالت آن‌ها را روشن نمی‌کنند.

این مقاله با ابزار نقد تاریخی و ادبی ذیل دعای عرفه را بخشی متأخرتر شمرده، و هم‌سو با پژوهش‌های نسخه‌شناسانه‌ای است که ذیل را از ابن عطاءالله اسکندرانی (م709ق) دانسته‌اند.

دانلود

مقاله کاربرد اصل مثبت در علم اصول و فقه (علمی پژوهشی)

مقاله کاربرد اصل مثبت در علم اصول و فقه (علمی پژوهشی)

کاربرد اصل مثبت در علم اصول و فقه

درجه علمی: نشریه علمی

درجه علمی در دسته‌بندی سابق وزارت علوم: علمی پژوهشی

نویسندگان: الهام معزی نجف آبادی سید ابوالقاسم نقیبی

منبع: فقه و اصول سال پنجاه و یکم زمستان 1398 شماره 119

مقاله کاربرد اصل مثبت در علم اصول و فقه (علمی پژوهشی)

اصل مثبت در ادبیات اصولی به استصحابی اطلاق می شود که آثار شرعی بر مؤدای آن به واسطه لوازم عقلی و عادی و اتفاقی (مثبتات) مترتب شود. اصولیان متقدم بر شیخ انصاری، مثبتات استصحاب را حجت می دانستند؛ اما مشهور اصولیان متأخر از ایشان، قائل به عدم حجیت اصل مثبت شدند. مبتنیی بودن بی اعتباری برخی از مسائل اصولی بر عدم اعتبار اصل مثبت و تأثیر این مسائل در فتاوای فقها، نشان از کاربرد وسیع این مسأله دارد. عدم حجیت اصل تأخر حادث و استصحاب عدم ازلی، عدم جواز اموری همانند ترتیب آثار فرد بر استصحاب کلی، ترتیب آثار مقتضا بر استصحاب عدم مانع در قاعده مقتضی و مانع و إثبات موضوع حکم به شکل مقیَّد با استصحاب جزء موضوع، جملگی به عدم حجیت اصل مثبت مربوط است.

دانلود

ابوالقاسم مغربی، حسین بن علی بن حسین (وزیر مغربی) دانلود مقاله

ابوالقاسم مغربی، حسین بن علی بن حسین (وزیر مغربی) دانلود مقاله

مشخصات مقاله:

منبع: دائرة المعارف بزرگ اسلامی - جلد 6
مکان چاپ: تهران
ناشر: بنیاد دائرة المعارف بزرگ اسلامی
تاریخ چاپ: ۳۷۳ هجری شمسی
نوبت چاپ: اول
زبان: فارسی

 

دانلود مقاله درباره وزیر مغربی

دانلود مقاله: زبان حال در قرآن

چکیده
 «نقل به معنا» یعنی گزارشگر، مضمون و محتوا را به شنونده منتقل کند، بی آنکه اصراری بر نقل عین سخن یا حادثه داشته باشد. قرآن کریم نیز، گاهی سخنانی را از افراد مشخصی با عبارات متفاوت و مربوط به یک جریان خاص نقل کرده یا یک حادثه را از زوایای متفاوت، گزارش کرده است. شواهد اثبات کننده وقوع این موضوع در قرآن عبارت است از: غیرعرب بودن برخی افرادی که در قرآن، سخن آنان نقل شده است؛ اعجاز قرآن و عدم امکان هماوردی؛ تفاوت های تعبیری قرآن در نقل یک جریان یا گفتار؛ رعایت فواصل آیات؛ و نقل زبان حال در قرآن.

با توجه به آگاهی کامل گزارشگر، یعنی خداوند متعال، به ویژگی های زبانی، معنای سخن به صورت کامل، منتقل شده و به گونه ای در تعابیر تصرف شده که مقصود واقعی گوینده اصلی، با تعبیری فصیح و بلیغ تر بیان شده است. باور به وجود نقل به معنا نتایج متعددی در برخی از علوم اسلامی مانند فقه، تفسیر و علوم قرآنی دارد؛ از قبیل: جواز نقل به معنا در گزارش ها، پاسخ به شبهه ناهماهنگی در نقل های قرآن، و دفاع از واقع نمایی زبان قرآن. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است.

کلیدواژه ها: زبان قرآن، واقع نمایی، نقل به معنا، اعجاز قرآن، زبان حال.

ادامه نوشته

مقاله:تحلیل دیدگاه سیوطی درباره آیات مبین با تأکید بر اندیشه‌های علامه طباطبایی

تحلیل دیدگاه سیوطی درباره آیات مبیّن با تأکید بر اندیشه‌های علامه طباطبایی(ره)

نویسندگان
فتحیه فتاحی‌زاده  1  عباس مصلایی‌پور 2  فاطمه حبیبی 3
1 دانشیار دانشگاه الزهرا(س).
2 دانشیار دانشگاه امام صادق(ع).
3 کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س).

ادامه نوشته

دانلود مقاله اقسام خطابات قرآنی

دانلود مقاله اقسام خطابات قرآنی

قرآن

سوال
قرآن کریم از نظر خطاب در چه صیغه‌ای نازل شده، آیا خداوندمتعال آیات را به پیامبر اکرم خطاب می‌کند به انسان‌ها بگو یا آیات مستقیم خطاب به انسان‌هاست؟

پاسخ
خداوند سبحان در قرآن کریم گاهی پیامبر اکرم را مورد خطاب قرار داده تا سخن خداوند را به مردم بگوید مانند:

و قل لعبادی الذین آمنوا یقیموا الصلوة و ینقوا مما رزقناهم، به بندگان من که ایمان آورده‌اند بگو نماز را برپا دارند، و از آنچه به آنها روزی داده‌ایم انفاق کنند(ابراهیم/31).

قل اطیعوا الله و الرسول فان تولّوا فان الله لا یحب الکافرین، بگو از خدا و فرستاده (او) اطاعت کنید! و اگر سرپیچی کنید خداوند کافران را دوست نمی‌دارد(آل‌عمران/32).

ادامه نوشته

تفسیر موضوعی از نگاه شهید صدر سید محمد علی ایازی

 تفسیر موضوعی از نگاه شهید صدر سید محمد علی ایازی

http://www.ensani.ir/storage/Files/20110111172213-27.pdf

دانلود مقاله تفسیر موضوعی از دیدگاه شهید صدر (سید محمد علی ایازی)

دانلود مقاله تفسیر موضوعی از دیدگاه شهید صدر (سید محمد علی ایازی)

ادامه نوشته

دانلود مقاله بررسی مبانی رجالی علامه حلی در خلاصة الاقوال

دانلود مقاله بررسی مبانی رجالی علامه حلی در خلاصة الاقوال

ادامه نوشته

دانلود مقاله اعتبار اصل زید نرسی

اعتبار اصل زید نرسی

اصول حدیثی، کتاب هایی هستند که در عصرِ معصومان نگاشته شده اند. یکی از این نوشته ها به «اصل زید نَرسی» معروف است. هرچند نرسی از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام بود، در توثیق و تضعیف وی و میزان اعتبار کتابش، آرای متفاوتی مطرح شده است. این مقاله در صدد شناسایی و سنجش اعتبار اصلِ زید است و سعی شده آرای گوناگون، بررسی شده و اطلاعاتی که میتواند به اعتبارسنجیِ کتاب کمک کند، گردآوری و تحلیل شود. این پژوهش توانسته است، جامعترین اطلاعات تحلیلی را دربارۀ زید نرسی و اصل وی، در قالبی نو و بر اساس استانداردهای اعتبارسنجیِ منابع حدیثی شیعه ارائه کند.

ادامه نوشته

دانلود مقاله علمی پژوهشی دکتر سید محمد هادی زبرجد

دانلود مقاله علمی پژوهشی دکتر سید محمد هادی زبرجد

Download the scientific research article of Dr. Seyed Mohammad Hadi Zabarjad

یکی از مباحث مهم در زندگی انسان، موضوع واقع‌بینی است. اصل واقع‌بینی به قدری مهم است که دین اسلام مبنای دعوت خود را بر آن نهاده‌است؛ بدین معنا که از انسان می‌خواهد با درک صحیح آیات آفاقی و انفسی و پی‌ بردن به واقعیت آن‌ها، به وظایفی که در سایة آن متوجه می‌گردد، قیام نماید. اما با وجود توصیه‌های مکرر الهی به واقع‌بینی، انسان غالب اوقات نسبت به آن بی‌توجه می‌باشد و در اثر پیروی از وهم و خیال، غفلت، جهالت، تمایلات نفسانی و گناهان نمی‌تواند واقعیت‌ها را آن گونه که هست، دریابد. از این رو، ضروری است که انسان برای اطاعت از امر الهی و شناخت صحیح امور، نخست موانع و حجاب‌هایی را که در برابر این اصل مهم قرار دارند، از میان بردارد و آنگاه عوامل مؤثر در واقع‌بینی را شناخته، به تقویت آن‌ها در وجود خود اقدام نماید که از جملة این عوامل می‌توان به تعقل، ایمان به خدا، یقین به معاد و تقوی اشاره نمود. در این مقاله، تلاش بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی‌ـ تحلیلی، پس از تبیین واقع‌بینی، به بررسی موانع واقع‌بینی و عوامل مؤثر در این امر مهم و نیز نحوة عملکرد آن‌ها از دیدگاه قرآن کریم و روایات پرداخته شود.

کلیدواژه ها: واقع‌بینی؛ واقعیت؛ موانع؛ عوامل

نویسندگان:

سید محمد هادی زبرجد: دانشکده الهیات و معارف اسلامی‌دانشگاه شیراز

سیده هانیه مومن: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

سولماز کاراندیش: بخش علوم قرآن و فقه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز

پژوهشنامه معارف قرآنی - دوره 8، شماره 28، بهار 1396.

دانلود مقاله علمی پژوهشی دکتر سید محمد هادی زبرجد

دانلود مقاله روایت عمر بن حنظله، مقبوله یا صحیحه؟ دکتر علی اکبر کلانتری

دانلود مقاله روایت عمر بن حنظله، مقبوله یا صحیحه؟ دکتر علی اکبر کلانتری

از روایات مهمی که در مباحث کلیدی فقه و اصول مانند تعادل و ترجیح، شهرت فتوائیه، اجتهاد و تقلید، .ولایت فقیه و... مورد استفاده قرار گرفته، روایتی است از عمر بن حنظله به نقل از امام صادق تعبیر کرده اند و این نشان می دهد سند «مقبوله» شمار فراوانی از عالمان فقه و اصول ازاین روایت، به «موثقه» یا دست کم «صحیحه» آن از نگاه ایشان فاقد اعتبار است، به گونه ای که نمی توان آن را دانست و حال آنکه شواهد و قراین گوناگون، دلیل یا تأییدکنندۀ صحیحه یا موثقه بودن آن است و در این صورت، می توان با اطمینان خاطر و بدون دغدغه، در مباحث فوق از آن بهره جست.

دانلود مقاله

انتشار مقالات شما در اينترنت (گرايش علوم قرآن و حديث)

انتشار مقالات شما در اينترنت (گرايش علوم قرآن و حديث)

دوستاني كه موفق به نگارش مقاله هاي علوم قرآني و حديث شده اند مي توانند با ارسال چكيده ي آن به اين وبلاگ (علوم قرآن و حديث)،  در نشر معارف قرآني مشاركت داشته باشند.

پیوند روح، نور و سکینه در قرآن و نقش آن‌ها در حیات اخلاقی انسان (دانلود مقاله)

پیوند روح، نور و سکینه در قرآن و نقش آن‌ها در حیات اخلاقی انسان با تکیه بر ارزیابی دیدگاه علامه طباطبایی

چکیده

واکاوی مفهومی و دلالی واژگان قرآن کریم و نیز، کاربردشناسی و پیوند آن‌ها با یکدیگر از جمله عرصه‌هایی است که در حوزه قرآن پژوهی مورد توجّه اندیشه وران قرار گرفته است. در این میان، سه واژه روح، نور و سکینه و پیوند معنایی آن‌ها در آیات، محلّ تأمّل می‌نماید.

این نوشتار بر آن است تا با بهره گیری از روش تحلیلی و از رهگذر کاربردشناسی این واژگان در آیات، به پیوند معنایی آن‌ها بپردازد و در همین راستا، دیدگاه مرحوم علّامه طباطبایی را مورد نقد و ارزیابی قرار دهد. بررسی جایگاه نور، روح و سکینه در حیات اخلاقی انسان از دیگر مسائل مورد بررسی در این نوشتار می‌باشد.

دانلود متن کامل مقاله از اینجا

انس با قرآن (مقاله کوتاه)

قرآن کریم، معجزه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و ماندگارترین معجزه آن حضرت در بین سایر معجزات وی تا قیامت به عنوان سند پیامبریش کتابی است جاودانه که شامل انواعی از معارف و علوم و احکام قوانین فردی و اجتماعی برای هدایت بشر تا قیامت در دسترس بشر قرار دارد که بررسی کامل هر دسته از آنها نیازمند به گروههای متخصصی است که در طول سالیان دراز، به تحقیق و تلاش علمی و عملی درباره آنها بپردازند و تدریجا رازهای نهفته آنرا کشف کنند و به حقایق بیشتری دست یابند. هر چند کشف همه حقایق و اسرار آن، جز بوسیله کسانی که دارای علم الهی و تایید خدایی باشند، میسر نخواهد بود.

ادامه نوشته

رازهای طبیعت در قرآن

رازهای طبیعت در قرآن

همواره به بشر گفته شده است که در زمین گردش کنند و بر آنچه در آن خلق شده است بنگرند و بیندیشند. دراین مطلب به بررسی بخش هایی از اعجاز قران در طبیعت شامل ترجمه آیات قران در باره هر پدیده طبیعی به همراه توضیحات علم و یافته های علمی بشر در آن رابطه پرداخته شده است.

ادامه نوشته

پژوهشی درباره اصول اربعمأة

معرفی مقاله:پژوهشی درباره اصول اربعمأة

اصول از مهمترین منابع حدیثی شیعه و اولین مجموعه های حدیثی است که در زمان ائمه (ع) فراهم آمده اند. متأسفانه جز اندکی از این اصول بعینه به دست ما نرسیده است و باقی آنها در بین جوامع و کتب حدیثی پراکنده است. این نوشته به مسائل زیر می پردازد:

1- معنای اصل و تفاوت آن با کتاب؛

2- زمان تدوین اصول؛

3- تعداد اصول؛

4- امتیازات اصول؛

5- سرنوشت اصول؛

6- فهرست برخی از اصول اربعمأة

این مقاله رو از اینجا میتوانید دانلود کنید.

راجع به معرفی کتاب ها و مقالات هم هر نظر و پیشنهادی دارید لطفا بیان کنید.

دانلود مقاله بررسی اصول اربعمأة

دانلود مقاله بررسی اصول اربعمأة

اصول از مهمترین منابع حدیثی شیعه و اولین مجموعه های حدیثی است که در زمان ائمه (ع) فراهم آمده اند. متأسفانه جز اندکی از این اصول بعینه به دست ما نرسیده است و باقی آنها در بین جوامع و کتب حدیثی پراکنده است. این نوشته به مسائل زیر می پردازد:

1 معنای اصل و تفاوت آن با کتاب؛
2 زمان تدوین اصول؛
3 تعداد اصول؛
4 امتیازات اصول؛
5 سرنوشت اصول؛
6 فهرست برخی از اصول اربعمأة.1 
1 معنای اصل و تفاوت آن با کتاب

اصل واژه ای عربی و اسم است و به معنای «ریشه» و «بُن» به کار می رود.
راغب گفته است:
اصل هر چیز، پایه و قاعده آن است.2
نویسنده معجم الوسیط گفته است:
اصل الشئ اساسه الذی یقوم علیه.3
از این رو اگر نوشته ای را اصل گویند بدان معناست که مصدر و مرجع است و از کتب دیگر اخذ نشده است. عالمان علم الحدیث در معنای اصطلاحی آن رأی واحدی ندارند و در تفاوت آن با کتاب و تصنیف دیدگاههای مختلفی ارائه کرده اند. که به چند مورد آنها اشاره می کنیم.

ادامه نوشته

دانلود مقاله شعر در نهج البلاغه

دانلود مقاله شعر در نهج البلاغه

در این مقاله، جنبه ادبی شخصیت بی‏ همتای حضرت مولی‏ الموحّدین، علی ـ علیه ‏السّلام ـ در هفت محور بررسی شده است:

1ـ شاعریِ آن حضرت.
2ـ نقد ادبی و نظرات فنّی مولا در شعر و ادب.
3ـ بیان شاعرانه آن حضرت در نهج ‏البلاغه.
4ـ استفاده مولی از امثال سایره عرب.
5ـ دستورات و ارائه روشهای ادبی از جانب آن حضرت.
6ـ تأثیر حضرت امیر(ع) بر شعرا و نویسندگان بعد از خود.
7ـ نقل اشعار دیگران در نهج ‏البلاغه.


و همین مورد اخیر است که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته. حضرت در نهج ‏البلاغه، در 9 مورد و کّلاً 14 بیت، از شعرای دیگر نقل کرده. در این مقاله سعی شده ضمن شرح و تحلیل این اشعار، طرز استفاده حضرت از آنها در کلام خود، مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

ادامه نوشته

دانلود مقاله تعامل طبری، ابن کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل بیت

دانلود مقاله تعامل طبری، ابن کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل بیت

در سال 92 مقاله‌ای از اینجانب (دکتر نوروز امینی) در نشریه پژوهش‌های قرآن و حدیث دانشگاه تهران منتشر شد که به لطف خدا مورد اقبال اهل علم قرار گرفت. عنوان مقاله «چگونگی تعامل طبری، ابن‌ کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل‌ بیت (علیهم السلام)» بود که با همکاری استاد ارجمند جناب آقای دکتر مؤدب تألیف شده بود.


این مقاله که بخش دوم پایان‌نامه کارشناسی ارشد بنده بود، به بررسی میزان مراجعه سه مفسر یادشده به روایات تفسیری اهل‌‌بیت و نیز نوع مواجهه ایشان با این روایات از نظر قبول یا رد روایات اهل‌‌بیت پرداخته است که نتایج حاصل از آن بسیار مهم و در خور توجه است. در این مقاله ضمن بررسی آماری میزان مراجعه سه مفسر سنی به روایات تفسیری اهل‌‌بیت، به این نتیجه رسیده‌ایم که این مفسران در اشارات خود به روایات اهل‌بیت، هیچ روایتی را به دلیل سستی متن رد نکرده‌اند و اگر روایتی را با افکار خود مخالف یافته‌اند، تنها به مناقشه سندی آن بسنده نموده‌اند. این مقاله که مورد اقبال اهل علم قرار گرفت و بسیاری از دوستان بنده را به خاطر تألیف آن مورد لطف خویش قرار دادند، در جشنواره پژوهشی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم نیز حائز رتبه شد و برخی از دوستان هم به من اطلاع دادند که این مقاله، همانند مقاله قبلی اینجانب با عنوان «روایات اهل‌بیت در منابع اهل‌سنت» ـ که متن کامل آن در این درگاه موجود می‌باشد ـ مورد توجه اساتید قرار گرفته و در کلاس‌های دکتری دانشگاه تهران به عنوان بخشی از جزوه درسی اساتید قرار گرفته است که برای اینجانب بسی مایه فخر و خرسندی است. پس از انتشار این مقاله، استاد ما خانم دکتر غروی نائینی نیز، در یکی از جلسات کلاس‌های دکتری دانشگاه تربیت مدرس، که بنده افتخار تحصیل در این دانشگاه را دارم، این مقاله را مورد بحث قرار دادند. در ادامه چکیده این مقاله را تقدیم می‌دارم.

چگونگی تعامل طبری، ابن‌کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل‌بیت

یکی از بسترهای اختلاف میان فریقین، روایات تفسیری است. این روایات در فهم قرآن و احکام کارایی دارد و نوع تعامل مسلمانان با این روایات، در شکل‌گیری باورهای ایشان و استخراج احکام شرعی، تأثیر بسزایی دارد. این میان تعامل اهل‌سنت با روایات اهل‌بیت اهمیتی دوچندان دارد؛ چراکه سخن اهل‌بیت، نزد شیعه بس مهم است؛ به گونه‌ای که هیچ‌ برخورد مغرضانه‌ای با سخنان ایشان را برنمی‌تابند و از سویی، اهل‌سنت نیز جایگاه والای اهل‌بیت و شخصیت عظیم ایشان را می‌ستایند و لذا انتظار می‌رود در متون تفسیری خود به روایات ایشان، دست‌کم درحد روایات صحابه و تابعیان، توجه کنند. در این پژوهش سه تفسیر از مهم‌ترین تفاسیر اهل‌سنت جستجو و آمار مربوط به روایت‌های هر یک از امامان شیعه در این منابع به تفکیک، استخراج، و چگونگی تعامل این سه مفسر با روایات اهل‌بیت، تحلیل و ثابت شده است که این مفسران، در بهره‌برداری از روایات تفسیری اهل‌بیت، کارنامه درخشانی ندارند.

متن کامل این مقاله را می‌توانید از اینجا دریافت نمایید.

منبع مطلب: bayaan.parsiblog.com (وبلاگ دکتر نوروز امینی)

بررسی مفهوم و شروط نسخ از دیدگاه آیت الله خویی

بررسی مفهوم و شروط نسخ از دیدگاه آیت الله خویی

فقیه، اصولی و مفسر گران قدر معاصر، آیت اله خویی، در کتاب البیان، نظریاتی جامع درباره نسخ ارایه کرده و با استفاده از شروطی برای نسخ اصطلاحی، جز در یک مورد، ادعای نسخ سایر آیات را قابل مناقشه برشمرده اند. با توجه به این که مفهوم نسخ در زمره جعل اصطلاح نبوده و دارای آثار شرعی است، توسعه یا تضییق مفهوم آن، تنها در پرتو مبانی و ادله معتبر، قابل انجام است. در این مقاله، شروط متعددی که ایشان برای صدق نسخ قایل شده اند، استخراج شده است. سپس سه مبنای «صدق معنای لغوی»، «کاربردهای روایی و قرآنی» و «لوازم عقلی کلامی»، به عنوان مبانی لازم برای داوری درباره شروط تعیین شده است.در نهایت، «وجود تعارض مستقر» و «هم زمان نبودن تشریع و نسخ حکم»، به عنوان شروط اصلی و در رده بعد، انشاء بودن آیه منسوخ، شروط قابل قبول خواهند بود. با این فرض، بین آرا قرآنی، روایات و فتاوای فقهی تلائم برقرار خواهد شد، نیز باید تصریح کرد که منسوخ نبودن برخی آیات، در آثار فقهی این اندیشمند، انعکاس نیافته است.

ادامه نوشته

مقاله دکتر سيد محمود طيب حسينی (تنزیل و تأویل در معنای راسخان در علم)

مقاله دکتر سيد محمود طيب حسينی (تنزیل و تأویل در معنای راسخان در علم)

تنزیل و تأویل در معنای راسخان در علم

«تحلیلی از دو روایت متعارض از امام علی علیه السلام در باب راسخان در علم و دانش آنان به تأویل متشابهات»

دکتر سید محمود طیب حسینی

چکیده

یکی از مباحث مهم و تأثیرگذار در تفسیر و علوم قرآنی دانش محکم و متشابه است. موضوع اصلی این دانش آیه هفتم سوره آل عمران است. یکی از محورهای مهم بحث در این آیه اختلاف مفسران در باره عطف یا استینافی بودن حرف واو در این آیه و متعاقب آن، تبیین مقصود از راسخان در علم یا عدم علم آنان به تأویل آیات متشابه قرآن است. نکته قابل توجه در این میان، این که دو روایت متعارض از امام علی علیه السلام به ما رسده که یکی از آن دو، مستلزم آگاهی راسخان، و دیگری مستلزم عدم آگاهی آنان به تأویل متشابهات قرآن است. برای حل این تعارض وجوهی بیان شده است، اما در مقاله حاضر، با اشاره به نارسایی این وجوه، در تحلیلی متفاوت این تعارض برطرف شده است. حاصل مقاله این است که با تفکیک میان معنای تنزیل و تأویل، هر دو روایت مورد اشاره بر معنای تأویلی راسخان در علم حمل شده و در کنار آن دو، معنای سومی به عنوان معنای تنزیلی برای راسخان در علم بیان شده است، که در این معنا مقصود از راسخان عالمان با ایمان از اهل کتاب (مسیحیان نجران)اند.

ادامه نوشته

معنی‌شناسی در آیات قرآن (ایزوتسو)

معنی‌شناسی در آیات قرآن (ایزوتسو)

از شمار دو چشم یك تن كم
وز شمار خرد هزاران بیش
(رودكی)


رویكرد (approach) بیگانگان شرقی یا غربی به قرآن و علوم قرآنی و یا هر متن مقدس و رازناكی از چند روش كلی زیر خارج نیست:

الف. رویكرد تاریخی (Historical) كه به قرآن یا متن مورد نظر، به عنوان یك سند تاریخی می نگرد، مانند كاری كه «نولدكه» و همكاران او «فردریك شوالی»، «برگشتراسر» و «آلویس اشپرنگر» درباره قرآن انجام دادند.

ادامه نوشته