تفسیر آیه 64 سوره مائده: وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ غُلَّتْ أَيْدِیهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا ۘ بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ ۚ وَلَيَزِیدَنَّ كَثِیرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ وَيَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَسَادًا وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِینَ
و یهود گفتند: «دست خدا بسته است.» دستهاى خودشان بسته باد. و به [سزاى] آنچه گفتند، از رحمت خدا دور شوند. بلکه هر دو دست او گشاده است، هر گونه بخواهد مى‌بخشد. و قطعا آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو فرود آمده، بر طغیان و کفر بسیارى از ایشان خواهد افزود، و تا روز قیامت میانشان دشمنى و کینه افکندیم. هر بار که آتشى براى پیکار برافروختند، خدا آن را خاموش ساخت. و در زمین براى فساد مى‌کوشند. و خدا مفسدان را دوست نمى‌دارد.
The Jews say: Allah's hand is fettered. Their hands are fettered and they are accursed for saying so. Nay, but both His hands are spread out wide in bounty. He bestoweth as He will. That which hath been revealed unto thee from thy Lord is certain to increase the contumacy and disbelief of many of them, and We have cast among them enmity and hatred till the Day of Resurrection. As often as they light a fire for war, Allah extinguisheth it. Their effort is for corruption in the land, and Allah loveth not corrupters
تفسیر اطیب البیان
وَ قالَت‌ِ اليَهُودُ يَدُ اللّهِ مَغلُولَةٌ مفسرین و ارباب لغت برای ید معانی زیادی ذکر کردهاند: جارحة، قوة، نعمة، ملک، اضافة الفعل. و از برای قوة مثال زدند به أُولِی الأَیدِی وَ الأَبصارِ ص آیه 45، و برای نعمة بقولهم لفلان علی ید و از برای ملک به الَّذِی بِيَدِه‌ِ عُقدَةُ النِّکاح‌ِ بقره آیه 237، و از برای اضافة الفعل قوله تعالی لِما خَلَقت‌ُ بِيَدَی‌َّ ص آیه 75، و معانی دیگری هم گفته‌اند مثل نصرت و چیزهای زیادی لکن تمام اشتباه است و ید معانی مشترکه ندارند بلکه بمعنی جارحه است و در اینکه نمره موارد کنایه و تشبیه است.
و نیز از برای مغلولة تفسیراتی کردند امساک از عطاء، منع رزق، بخل، منع از عذاب، ضیق معیشة و غیر اینها اینکه هم اشتباه است در اشتباه، و تحقیق کلام اینست که یهود معتقد هستند که خدا روز یکشنبه شروع کرد در خلقت آسمانها و زمین‌ها و آنچه در آنها است تا روز جمعه فارغ شد و روز شنبه تعطیل کرد و کنار نشست و دستگاه خود بخود میگردد و میچرخد و هیچ مساسی دیگر با خدا ندارد نظیر ساعت که موقعی که او را کوک کردند یا وصل بقوه نمودند دیگر خود بخود کار میکند، و اینکه کلام بسیار غلط و باطل و یک نوع تفویض است و نظیر کلام حکماء است که گفتند یک فعل بیشتر از خدا صادر نشده و او عقل اول است چون علة واحده من جمیع الجهات یک معلول بیشتر ندارد، و تمام اینکه مزخرفات مبنی بر اینکه است که خدا را علة موجبه میدانند، ولی فاعل مختار است و افعالش تابع مصالح و حکم است و بواسطه اختلاف مصالح افعال متعدد میشود و آن بآن افاضه فیض میکند چنانچه مکرر متذکر شده‌ایم.
غُلَّت أَیدِیهِم آنها در افعال اختیاریه فاعل مستقل نیستند تا مشیت حق تعلق نگیرد هیچ فعلی از بنده صادر نخواهد شد با اینکه فاعل مختار هستند ما قَطَعتُم مِن لِینَةٍ أَو تَرَکتُمُوها قائِمَةً عَلی أُصُولِها فَبِإِذن‌ِ اللّهِ حشر آیه 5، از حضرت امیر المؤمنین علیه السلام است که فرمود
(عرفت اللّه بفسخ العزائم و نقض الهمم)
زیرا بسا انسان عازم بر امری میشود و همت خود را مصروف میسازد و تمام اسباب و وسائل را فراهم میکند و آن امر انجام نمیگیرد سپس میفرماید
فعلمت ان المدبر غیری.
وَ لُعِنُوا بِما قالُوا زیرا اعظم معارف معرفة اللّه است اول الدین معرفة اللّه و اینها خدا را نشناختند زیرا خدا را یک صانع بشری دانستند مثل بناء و بناء که میسازد و میرود بلکه سالهای دراز بناء باقی است و بناء زیر خاک پوسیده و رسیده شده و غافل از اینکه بقاء وجود آن بآن بدست قدرت او است بلکه دائما وجود ممکنات خلع و لبس است مثل اضائه نور لذا میفرماید بَل يَداه‌ُ مَبسُوطَتان‌ِ در هر آنی افاضه وجود از مبدء فیاض میشود، و شاید تعبیر بتثنیه با اینکه آنها تعبیر بمفرد کردند اینست که در هر آنی دو افاضه میشود یکی احداث و ایجاد ماهیات معدومه و یکی ابقاء ماهیات موجوده چنانچه انسان و سایر حیوانات نیز دو دست دارند، و تعبیر یهود بمفرد برای اینست که یک دست ممکن نیست غل شود و لفظ غل دلالت بر تعدد دارد که اینکه دست را با دست دیگر غل کنند کانه میفرماید خداوند بهر دو دست افاضه میکند.
يُنفِق‌ُ كَیف‌َ يَشاءُ هر نحو که مصلحت باشد و حکمت اقتضاء کند که افعال الهی و اراده و مشیت او تابع حکم و مصالح است.
وَ لَيَزِیدَن‌َّ كَثِیراً مِنهُم ما أُنزِل‌َ إِلَیک‌َ مِن رَبِّک‌َ طُغیاناً وَ كُفراً شخص عنود و حسود و لجوج هر چه بیشتر و بالاتر و مهم‌تر ادله و براهین و فضائل و مناقب مشاهده کنند بر عناد و حسد و لجاجت آنها افزوده خواهد شد وَ نُنَزِّل‌ُ مِنَ القُرآن‌ِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحمَةٌ لِلمُؤمِنِین‌َ وَ لا يَزِیدُ الظّالِمِینَ إِلّا خَساراً بنی اسرائیل آیه 82 مثل منافقین که چه اندازه فضائل علی علیه السلام را شنیدند از رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم حتی بعضی از علماء عامه مدعی شدند چهل هزار حدیث مسند و چهل هزار مرسل در فضائل علی (ع) حفظ دارند و هر روز بر عناد آنها افزوده شد و مثل یزید (لع) با آن معجزاتی که از سر مطهر مشاهده کرد با چوب دستی چه کرد با آن سر، و تعبیر بکثیر برای اخراج آنهائیست که خالی از عناد و عصبیت و لجاجت بودند و از برکات قرآن هدایت شدند و بشرف اسلام مشرف گردیدند.
وَ أَلقَینا بَینَهُم‌ُ العَداوَةَ وَ البَغضاءَ إِلی يَوم‌ِ القِیامَةِ اگر مشاهده حال یهود را بکنید زن و شوهر، پدر و فرزند، دو برادر با یکدیگر خوب نیستند فقط علاقه بجمع مال دارند بلی چون تمام آنها با اسلام اعلی درجه و اشد مراتب عناد را دارند در ضد اسلام و تقابل با او اتفاق و اتحاد دارند لکن غافل از اینکه كُلَّما أَوقَدُوا ناراً لِلحَرب‌ِ أَطفَأَهَا اللّهُ ببینید در جنگهای آنها با پیغمبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم یک فتح نصیب آنها نشد و امروز هم که اسرائیل با اعراب جنگ دارند و فی الجمله پیش رفتی از آنها شده بر تمام اهل عالم واضح است که اسرائیل یک لقمه اعراب است او نیست که می‌جنگند بلکه آمریکا است.
وَ يَسعَون‌َ فِی الأَرضِ فَساداً در هر مملکتی که وارد شوند جز فساد از آنها مشاهده نشده لذا بسیاری از ممالک آنها را در مملکت خود راه نمیدهند و اگر در آن مملکت باشند اخراج میکنند.
وَ اللّهُ لا يُحِبُّ المُفسِدِین‌َ حب الهی مشمول رحمت است و اینها بکلی از رحمت دورند چنانچه مفاد لعن همین است که گذشت.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی