معرفی کتاب الحجة للقراء السبعة - ابوعلی فارسی (مقاله)

ابوعلی فارسی و الحجة للقراء السبعه
نویسنده: حاجی اسماعیلی، محمد رضا؛

دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه اصفهان) تابستان و پاییز 1381 - ضمیمه شماره 29 و 30 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (‎10 صفحه - از 41 تا 50)

چکیده:

بنا به گزارش های تاریخی نه تنها پیدایی و تدوین ساختار زبان عربی که غنای‌ دستوری آن نیز وامدار قرآن است بلکه دستور زبان عربی نیز بیش از هر چیز تطور و تکامل خود را مرهون مناقشات و مباحث نحو پژوهانی است که همواره‌ از قاریان و مقریان بزرگ زمان خویش به شمار آمده‌اند شخصیت‌هایی مانند ابو عمر و علاء بصری،عیسی بن عمر ثقفی،خلیل بن احمد و علی بن حمزه‌ کسائی.طبعا انگیزهء رویکرد قاریان نحو پژوه به سوی مطالعات نحوی و لغوی را می‌توان توجه آنان به مسأله ی دگرخوانی‌های قرآن دانست به گونه‌ای که توجه‌ ویژهء ایشان به تطبیق اندیشه‌های نحوی بر قرآن منجر به پیدایش مکاتب نحوی‌ گوناگون در بصره و کوفه و بغداد گردید و باعث شد آثار و تألیفات‌ ارزشمندی به ویژه در حوزهء مباحث لغوی و دستوری همانند العین خلیل بن‌ احمد و الکتاب سیبوبه پدید آید.بدیهی است که بالندگی دانش نحو و لغت را نه تنها در دوران تدوین که پس از آن باید در گرو همین مناقشات و تألیفاتی‌ که به قلم این ادیبان و زبان‌شناسان انجام پذیرفته جست‌وجو نمود. در این مقاله‌ کوشیده‌ایم با یکی از بنام‌ترین قرآن پژوه قرن چهارم هجری به نام ابو علی‌ فارسی و تألیف ارزشمند او کتاب الحجة للقراء السبعة آشنا شویم.

دانلود مقاله

کتاب الحجه للقراء السبعه ابوعلی فارسی

کتاب الحجه للقراء السبعه ابوعلی فارسی

بنا به گزارشهای تاریخی نه تنها پیدایی و تدوین ساختار زبان عربی که غنای‌ دستوری آن نیز وامدار قرآن است بلکه دستور زبان عربی نیز بیش از هر چیز تطور و تکامل خود را مرهون مناقشات و مباحث نحو پژوهانی است که همواره‌ از قاریان و مقریان بزرگ زمان خویش به شمار آمده‌اند شخصیت‌هایی مانند ابو عمر و علاء بصری،عیسی بن عمر ثقفی،خلیل بن احمد و علی بن حمزه‌ کسائی.طبعا انگیزهء رویکرد قاریان نحو پژوه به سوی مطالعات نحوی و لغوی را می‌توان توجه آنان به مسألهء دگرخوانی‌های قرآن دانست به گونه‌ای که توجه‌ ویژهء ایشان به تطبیق اندیشه‌های نحوی بر قرآن منجر به پیدایش مکاتب نحوی‌ گوناگون در بصره و کوفه و بغداد گردید و باعث شد آثار و تألیفات‌ ارزشمندی به ویژه در حوزهء مباحث لغوی و دستوری همانند العین خلیل بن‌ احمد و الکتاب سیبوبه پدید آید.بدیهی است که بالندگی دانش نحو و لغت را نه تنها در دوران تدوین که پس از آن باید در گرو همین مناقشات و تألیفاتی‌ که به قلم این ادیبان و زبان‌شناسان انجام پذیرفته جست‌وجو نمود.در این مقاله‌ کوشیده‌ایم با یکی از بنام‌ترین قرآن پژوه قرن چهارم هجری به نام ابو علی‌ فارسی و تألیف ارزشمند او کتاب الحجة للقراء السبعة آشنا شویم.

ادامه نوشته

ابوعلی نحوی فارسی (ابوعلی فارسی)

ابوعلی نحوی فارسی
ابوعلی حسن بن احمد بن عبدالغفار بن محمد بن سلیمان بن آبان نحوی فارسی که به اختصار ابن درستویه خوانده می‌شود، از علمای بزرگ نحو و از معاصرین و مصاحبین عضدالدوله دیلمی بود. ابوعلی به سال ۲۸۸ هجری قمری در فسا بدنیا آمد و پس از تحصیل مقدمات در فسا و شیراز در سن نوزده سالگی یعنی سال ۳۰۷ هجری قمری به بغداد رفته و از محضر استادانی چون ابن السراج زجاج و مبرمان بهره‌مند می‌شود تا اینکه خود در علوم ادبی، خاصه نحو سر آمد اقران شد. او کتاب ایضاح و تکمله را که هر دو در علم نحوست به نام عضدالدوله دیلمی نوشت و به وی اهدا کرد. صاحب نامه دانشوران به او ۱۹ کتاب را نسبت داده‌است و وفات او را در سال ۳۷۷ هجری قمری به سن نود و اندی در بغداد دانسته‌است.[۱]

پانویس
بزرگان نامی پارس، جلد اول، ص ۸۱

منابع
میر، محمد تقی. بزرگان نامی پارس، جلد اول. چاپ اول. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز، ۱۳۶۸.

تأسیس الشیعه، سید حسن صدر، ص۷۹.

فهرس اعلام الذریعه، ج۲، ص۱۱۶۱۰