آموزش تکیه های صوتی بر کلمات (کلمات مقطوع و موصول در قرآن)
«در این جلسه به «کلمات مقطوع و موصول در قرآن» پرداخته می‌شود. برخی از کلمات در قرآن هستند که از دو کلمه تشکیل شده‌اند که بیشتر مواقع این کلمات به صورت متصل به هم نوشته شده‌اند که اصطلاحاً به آنها موصول و وصل شده می‌گویند و در برخی از مواقع احتمال دارد، جدای از هم نوشته شده باشند که به آن مقطوع نیز می‌گویند. این کلمات به 3 دسته تقسیم می‌شوند؛
۱-برخی از کلمات، همیشه مقطوع هستند. (تکیه به حرف بعد از ساکن قرار خواهد گرفت)
مثل: أن لَم، عَن مَن، حَیثُ ما
۲-برخی از کلمات همیشه موصول هستند که چند دسته هستند؛
الف) إلّا (معنای شرط می‌دهد و نه استثنا و از (إن+ لا) تشکیل شده است) و تکیه بر «لام» است و در پنج موضع از قرآن، إلّا اینگونه است؛
سوره انفال، آیه ۷۳ «... إِلَّا تَفۡعَلُوهُ تَكُن فِتۡنَةٞ فِي ٱلۡأَرْضِ وَفَسَادٞ كَبِيرٞ»
سوره توبه، آیه ۳۹ « إِلَّا تَنفِرُواْ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمٗا»
سوره توبه، آیه ۴۰ «... إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ ٱللَّهُ»
سوره هود، آیه ۴۷ «... وَإِلَّا تَغْفِرْ لِي وَتَرْحَمْنِيٓ أَكُن مِّنَ ٱلْخَسِرِينَ»
سوره یوسف، آیه ۳۳ «... وَإِلَّا تَصۡرِفْ عَنِّي كَيْدَهُنَّ أَصۡبُ إِلَيْهِنَّ وَأَكُن مِّنَ ٱلْجَهِلِينَ»
نکته»» در سایر موارد «إلِا» به معنای استثنا است و تکیه صوتی بر روی همزه قرار خواهد گرفت.
ب) مورد دوم کلماتیست که همیشه در قرآن به صورت موصول می‌آیند مثل «أمّا» (تکیه بر روی همزه است) مثل:
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ
فَأَمَّا مَنْ طَغَى
وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ
ج) مورد سوم «مِمَّن» است که متشکل از «مِن» + « مَن» است که تکیه صوتی بر «م» دوم است.
د) مورد چهارم از این کلمه همیشه موصول نوشته شده اما در واقع از دو کلمه مقطوع است مثل «یَومَئِذٍ» (تکیه بر روی «ی» و «ئ» است)، حینئذٍ (تکیه بر روی «ح» و «ئ» است).
نکته: برای اینکه تلاوتمان تصنعی و شلوغ نشود، ضرورتی بر تکیه بر روی «یاء» و «حاء» نیست.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی