رضا نباتی قرائت متدبرانه قرآن مجید

رضا نباتی، کارشناس برنامه درسی قرآن دفتر تألیف کتب درسی و از مؤلفان کتاب‌های درسی قرآن وزارت آموزش و پرورش طی یادداشتی با موضوع اینکه «قرائت متدبرانه را دریابیم» به جای خالی این سنت علوی در کرسی‌های تلاوت قرآن، محافل، مجالس و مسابقات قرآن اشاره کرده است و بر ضرورت این امر به عنوان نیاز امروز جامعه تصریح کرده است.

متن این یادداشت در ذیل آمده است؛

«جای خالی سنت علوی «قرائت متدبرانه» در فعالیت‌های قرآنی به ویژه کرسی‌های تلاوت قرآن کریم پر شود.

علی‌رغم سابقه طولانی ۱۴۰۰ ساله قرائت متدبرانه، اما جای خالی این سنت علوی در کرسی‌های تلاوت قرآن و محافل و مجالس و مسابقات کاملاً خالی است. درحالی‌که قرائت و تلاوت متدبرانه و استماع آن امروز یک نیاز است و تشنه‌کامان هدایت، همچنان در حسرت جرعه‌ای از زلال زمزم نور، آتش حسرت در وجودشان زبانه می‌کشد.

در خطبه ۸۰ کتاب شریف نهج‌البلاغه از امیرالمؤمنین امام علی(ع) نقل شده است «ذٰلِكَ القُرآنُ، فَاستَنطِقوهُ، وَ لَن يَنطِقُ، وَ لٰكِن اُخبِرُكُم عَنهُ، ألا إن فيهِ عِلمِ ما يَأتی وَ الحديثُ عَنِ الماضی وَ دَواءُ دائكُم وَ نَظَرَ ما بَينِكُم»

ادامه نوشته

تدبر در سوره مبارکه مائده - هانی چیت‌ چیان

دومین جلسه از سلسله‌ جلسات تدبر در سوره مبارکه مائده با عنوان آشنایی با فضای کلی سوره، در ادامه جلسات «شناخت عارضه‌ های جمعی و شیوه مواجه با آن» با موضوع «‌وفای به عقود، شرط تداوم حکومت دینی‌» با تدریس هانی چیت‌ چیان، عضو علمی مدرسه دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران در مسجد کوی دانشگاه تهران برگزار شد.

وی در آغاز سخنان خود گفت: موضوع خیلی مهم سوره مائده، امتداد جریان حکومت دینی است. حرکتی که به واسطه بعثت پیامبر اکرم(ص) شکل گرفته اکنون در آستانه مفارقت آن حضرت است. قطعاً و یقیناً این ماجرا که جریان ختم نبوت است، نمی‌خواهد با رحلت پیامبر(ص) تمام شود، پس باید تبدیل به ساختار و نظامی شود که بعد از پیامبر ادامه پیدا کند. موضوع امتداد حاکمیت دینی و جریان دین و نظام اجتماعی به واسطه این سوره قرار است بعد از رحلت پیامبر ادامه پیدا کند.

ادامه نوشته

مشقی برای قرآن‌خوانی؛ اصلاح رویکرد رجوع به قرآن (احمدرضا اخوت، پژوهشگر قرآنی)

مجموعه درس‌گفتارهایی با عنوان «مشقی برای قرآن‌خوانی؛ اصلاح رویکرد رجوع به قرآن» ویژه ماه مبارک رمضان در ۳۰ قسمت تهیه شده است که شش قسمت آن با تدریس احمدرضا اخوت، پژوهشگر قرآنی ارائه شد و از قسمت هفتم تا دوازدهم نیز به تدریس رضا دژبخش، کارشناس قرآنی و مسئول مدرسه تزکیه و تعلیم دانشگاه تهران، اختصاص داشت. از قسمت ۱۳ تا ۱۷ را نیز کاظم رجبعلی، عضو علمی مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت(ع) دانشگاه تهران، تدریس کرد. سپس از قسمت ۱۸ تا ۲۵ را یاسر رضازاده، مدرس مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران، تدریس خواهد کرد. در ادامه متن و فیلم سخنان ایشان را بخوانید و ببینید.

ادامه نوشته

احمدرضا اخوت؛ پژوهشگر قرآنی (تدبر در قرآن)

مجموعه درس‌گفتارهایی با عنوان «مشقی برای قرآن‌خوانی؛ اصلاح رویکرد رجوع به قرآن» ویژه ماه مبارک رمضان در ۳۰ قسمت تهیه شده است که قسمت سوم آن با تدریس احمدرضا اخوت، مدیر مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت، تقدیم می‌شود. در ادامه متن و فیلم سخنان ایشان را بخوانید و ببینید؛

«بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحیم، وَ بِه نَستَعین

ان‌شاء‌الله خداوند همه خیرات عالم را برای شما نازل کند و هر غم و اندوهی که در دل شماست به برکت شنیدن این صحبت کوتاه برطرف کند؛ به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.

بحثمان بر سر این بود که رویکردمان را نسبت به قرآن ارتقا دهیم، چون به امر الهی باید «فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ» عمل کنیم. بنابراین باید بصیرتمان را نسبت به قرآن بالا ببریم. یکی از مطالب، تدبر در قرآن است؛ «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا». خداوند در سوره مبارکه نساء آیه ۸۲ مطرح می‌کند که آیا درباره قرآن نمی‌اندیشید یا تدبر نمی‌کنید؛ تدبر در آن نتیجه می‌دهد.

تدبر در قرآن یعنی چه؟ تدبر ویژگی درونی انسان و نیز قدرت و توانی است که خدا به انسان داده مثل تفکر، ذکر، تذکر و تقوا. خب، شما می‌خواهید تدبر کنید. باید چه کار کنید؟ هر چیزی که می‌خوانید ببینید که منظور خدا چه بوده است؟ از شما چه درخواستی داشته و محبوب خدا چیست و عاقبتی که برای شما اندیشیده شده چیست؟ می‌خواهد شما را به چه قله‌ای برساند؟ فهم این موضوع که شما در آیه، کلمه و سوره به کجا دست پیدا کنید، به چه نقطه‌ای برسید، نقاط ضعفتان چیست و چگونه باید آن را برطرف کنید، تدبر نام دارد.

وظیفه همگانی ماست، از مسلمان عادی تا فردی که در جامعه مسئولیتی دارد، همه باید در قرآن تدبر کنند، یعنی باید بفهمند خداوند از آن‌ها درباره زندگی، مسئولیتشان، هویت فردی و اجتماعی‌شان و همه چیز، چه خواسته و انسان در تراز خداوند چه انسانی است؟ این کار تدبر نامیده می‌شود. تدبر در قرآن امر عجیب و غریبی نیست و احتیاج به خواندن و فهمیدن قرآن دارد. طبیعتاً اگر کسی بخواهد تدبر در قرآن کند، بایستی واژه و آیه را بشناسد، ترجمه را بفهمد، منظور خدا را بفهمد، ممکن است به تفسیر مراجعه کند یا لازم باشد شأن نزول و فضای نزول را بداند. به هر حال می‌خواهد بفهمد. نمی‌خواهد که نفهمد. هر چقدر بیشتر بفهمد بیشتر می‌تواند غرض خدا را بفهمد و طبیعتاً قدرت بیشتری برای شدن دارد.

تدبر در قرآن را به پنج مرحله تقسیم کردیم، یک بتواند در عاقبتش اندیشه کند، دو عاقبتش را بسنجد و معیارهایش را به دست بیاورد، سه عاقبتش را بشناسند و علم پیدا کند، چهار عاقبتش را در نظر بگیرد و فراموش و غفلت نکند و پنج به آن عاقبتی که در نظر گرفته گرایش و رغبت داشته باشد. در مرحله عمل هم اقدام و اجرا کند و این‌طور نباشد که فقط در مرحله نظر باشد. باید در زندگی‌اش عملی شود.

تدبر در قرآن مرحله و مرتبه دارد. ممکن است بعضی‌ در مرحله اول و در اندیشه و بعضی‌ در معیار باشند و برخی فقط شناخت پیدا کنند. ممکن است بعضی‌ در جایی غفلت و بعضی‌ نتوانند عمل کنند. تدبر این است که کاری کنیم که هر پنج حالت اتفاق بیفتد.

ان‌شاء‌الله خداوند ما را جزو تدبرکنندگان قبول کند و با همین نواقصمان ما را بپذیرد»