معرفی نسخه‌ای نفيس از من لا يحضره الفقيه محمد باقر ملکیان

کتاب من لا یحضره الفقیه تألیف محمّد بن علی بن الحسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق از مهمترین کتب روائی شیعه، و دومین کتاب از جمله کتب اربعه آنهاست.

کثرت نسخه‌های خطی از این کتاب، نقل قول‌های فراوان از آن، شروح و حواشی متعددی که پیرمون آن نگاشته شده و… ما را از بحث درباره جایگاه ارزنده این کتاب بی‌نیاز‌ می‌کند.

در این یادداشت مختصر قصد دارم به معرفی یک نسخه ارزشمند از این کتاب بپردازم، اما قبل از معرفی آن نسخه مناسب است به ین مطلب اشاره کنم که کهن ترین نسخه‌های این کتاب، که قبل از قرن دهم استنساخ شده اند، عبارتند از:

۱‌. نسخه کتابخانه ‌آیت‌الله مرعشی نجفی (قم) شماره: ۲۳۵، ۱۵۱ برگ. مرحوم ‌آیت‌الله مرعشی نجفی(ره)، قدمت نسخه را به قرن ۴ یا قرن ۵ نسبت داده است. (فهرست کتابخانه مرعشی، ج ۱ ، ص ۲۶۰؛ فهرست دنا، ج ۸، ص ۵۰۶)

۲. نسخه کتابخانه وزیری (یزد)، ۴۸۵ برگ. تاریخ کتابت این نسخه شنبه ۶ محرّم سنه ۵۷۴ هـ است. (فهرست کتابخانه وزیری، ج ۴، ص ۱۴۶۳؛ فهرست دنا، ج ۸، ص ۵۰۶)

ادامه نوشته

توحيد صدوق از نگاه تحليل و نقد (عباس اسماعيلى زاده)

توحيد صدوق از نگاه تحليل و نقد (عباس اسماعيلى زاده)

دفاع از حريم اعتقادى اهل بيت عصمت و طهارت (ع) و تلاش براى حفظ و ثبت و ضبط آثار منقول و مأثور از ايشان مسئله اى مهم و درخور عنايتِ ويژه است؛ چرا كه با محروم شدن مردم از درك محضر امامان معصوم (ع) و فراگيرى و تعاليم ايشان از يك سو و مرحوم شدن آنانى كه موفق به اين حضور و استماع بلا واسطه از ايشان بودند، خوف نابودى دستورات و تعاليم امامان و در نتيجه، تباهى پيروان بوده است.

از اين رو، شاهديم كه اولين مجمع از مجاميع اربعه شيعه، يعنى كتاب شريف الكافى را ثقةالاسلام كلينى در دوران غيبت صغرا -كه هنوز چندى از انقطاع ظاهرى امام وامت نگذشته بود تأليف نمود. به دنبال وى، شيخ صدوق دومينِ مجاميع اربعه، يعنى من لا يحضره الفقيه را در همان سالهاى آغازين غيبت كبرا نوشت. غرض اصلى اين بزرگواران از تأليف اين كتابها -چنان كه در مقدمه كتاب ها متذكر شده اند پاسخگويى به درخواست معاصرانشان بوده است.

برای مطالعه کامل مقاله توحيد صدوق از نگاه تحليل و نقد (عباس اسماعيلى زاده) کلیک کنید.