امام صادق عليه السلام:
خانه اى كه در آن قرآن خوانده نمى شود و از خدا ياد نمى گردد، سه گرفتاری در آن خانه بوجود می آید:
1️⃣ بركتش كم شده
2️⃣ فرشتگان آن را ترک مى كنند
3️⃣ و شياطين در آن حضور مى يابند
اصول كافى، ج ۲ص۴۹۹
امیرالمومنین علیه‌السلام:
«مَنْ قَرَأَ مِائَهَ آیَه مِنَ الْقُرْآنِ مِنْ ای الْقُرْآنِ شَاءَ ثُمَّ قَالَ یَا الله سَبْعَ مَرَّاتٍ»
هر کس صد آیه از قرآن را بخواند از هر کجای قرآن، هر سوره‌ای و هر جزئی که باشد و بعد از آن هفت مرتبه بگوید: «یا‌الله»
«فَلَوْ دَعَا عَلَی الصَّخْرَه لَقَلَعَهَا إِنْ شَاءَ‌الله»
اگر دعا کند، درصورتی که خدا بخواهد، کوه را از جا خواهد کَند.
بحارالأنوار ، ج۹۳ ، ص۳۱۳
امام حسن مجتبی (علیه السلام) :
مَن قَرَأ القرآنَ كانَت لَهُ دعوةٌ مُجابةٌ إمّا مُعَجَّلَةً و إمّا مُؤَجَّلةً
کسى كه قرآن بخواند زود يا دير دعايى مستجاب دارد.
چگونه قرآن بخوانیم؟
حضرت امیرمومنین علیه السلام در توصیف انسان های باتقوا و متدین می فرماید:
ایشان کسانی هستند که چون شب شود؛
روی پاهای خود ایستاده و اجزاء قرآن را به صورت ترتیل، تلاوت می کنند و با تلاوت قرآن، از اعمال گذشته خویش، نگران می‌شوند و درمان دردهای خود را از میان آیات قرآن، جستجو می کنند.
هرگاه به آیه ای ار آیات بهشتی برسند سرِ خود را بالا گرفته و با ذوق و شوق فراوان آن را می‌خوانند.
و آنگاه که آیاتی از آیات دوزخ و جهنم را تلاوت می کنند جهنم را در مقابل خود می‌بینند و به آن آیات، گوش جان می‌سپارند و آتش جهنم را در کنار گوش خود تصور کرده که شعله‌های آن، فراگیر شده است.
سپس در محضر ربوبیت، خود را به سجده انداخته و دستان و پیشانی و زانوهای خود را روی خاک می‌سایند و از خداوند می‌خواهند آنها را از آتش دوزخ نجات دهد.
نهج البلاغه، برداشتی از خطبه 193
امام صادق عليه السلام:
مَنْ قَرَاَ الْقُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِخْتَلَطَ الْقُرآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُاللّه للّه عَزَّوَجَلَّ مَعَ الْسَّفَرَةِ الْكِرامِ الْبَرَرَةِ، وَ كانَ الْقُرآنُ حَجيزا عَنْهُ يَوْمَ الْقيامَةِ
هر جوان مؤمنى كه در جوانى قرآن تلاوت كند، قرآن با گوشت و خونش مى آميزد وخداوند عزّوجلّ او را با فرشتگان بزرگوار و نيک قرار مى دهد و قرآن نگهبان او در روز قيامت، خواهد بود.
كافى، ج 2، ص 603، ح 4
علامه طباطبایی
تا زنده هستید دائم مشغول صلوات فرستادن و خواندن سوره قل هوالله احد باشید.
زمانی که انسان در قبر قرار گرفت ارزو میکند شخصی کنارقبرش بیاید و برایش یک فاتحه ای یا صلواتی بفرستد.
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
«هر کس به فرزندش قرآن بیاموزد روز قیامت پدر و مادر او را فرا می خوانند و دو جامه بر آن دو می پوشانند که از نور آن چهره های بهشتیان روشن می‌شود.»
مفاتیح الحیاة، صفحه ٢۴٧
راه درمان و رفع اختلافات و ایجاد برکت و نزول خیرات در خانه
امام صادق (عليه السلام) : خانه اى كه در آن قرآن خوانده نمى شود و از خدا ياد نمى گردد، سه گرفتاری در آن خانه بوجود می آید :
1️⃣ بركتش كم شده
2️⃣ فرشتگان آن را ترك مى كنند
3️⃣ و شياطين در آن حضور مى يابند.(مجادلات و اختلافها را شیاطین در خانه ها ایجاد میکنند)
📚 اصول كافى ، ج ۲ ، ص ۴۹۹
امام رضا عليه السلام: مَنْ قَرَأَ فى شَهْرِ رَمَضانَ ايَةً مِنْ كِتابِ اللّه كانَ كَمَنْ خَتَمَ الْقُرْانَ فى غَيْرِهِ، مِنَ الشُّهُورِ
هركس در ماه رمضان يک آيه از كتاب خدا را قرائت كند مثل اين است كه در ماه‌هاى ديگر تمام قرآن را بخواند. توی بهار قرآن.
توفیق خوندنش رو داشتین ما رو هم دعا کنین
تحدیر جزء پنجم : http://ahlevela.ir/tahdir/Joze05.mp3
مدتی پیش مستندی با عنوان تو بر کدام نمط، قرآن‌خوانی؟ منتشر شد که در این فیلم برخی کارشناسان به بیان دیدگاه‌های خود درباره وضعیت آموزش روخوانی قرآن در کشور و راه‌های بهبود بخشیدن به وضعیت موجود پرداختند. حالا فرصتی دست داد تا به مرور برخی از مطالب تخصصی این مستند بپردازیم تا هم کارشناسان و معلمان قرآنی با دیدگاه‌های مختلف آشنا شوند و هم فعالان حوزه آموزش قرآن در مساجد و پایگاه‌های مردمی به نکات ریز و درشتی توجه کنند که ممکن است راهگشا باشد.
در گذشته‌ای نه چندان دور به بهانه برگزاری هزارمین کرسی تلاوت روزانه اذان گاهی در مسجد امام خمینی(ره) بازار تهران، با یک چهره قرآنی به نام حجت الاسلام سیدمحمدجواد موسوی درچه ای آشنا شدیم و در مستند اخیر هم پای نظرات او نشستیم که او، علاوه بر بیان تجربیاتش به ذکر خاطراتی پرداخت. بیش از ۳۰ سال است که موسوی درچه‌ای در شهرری و همچنین ورامین با برگزاری کلاس های قرائت قرآن، صدها شاگرد پرورش داده که برخی از آنان رتبه های ملی و بین المللی را کسب کرده و برخی هم بی سر و صدا در گوشه ای از این مملکت مشغول آموزش قرآن به کودکان و نوجوانان هستند. خودش می گوید آمار شاگردانش از دستش در رفته و فقط چند نفر را به عنوان نمونه معرفی کرد که در قرائت قرآن همچون ستاره‌هایی در آسمان تلاوت به شمار می روند.
موسوی درچه‌ای که خود را سرباز قرآنی رهبر انقلاب به ویژه در جهاد تبیین می داند، در ۳۰ سال گذشته هر صبح جمعه تا ساعت ۱۲ برای قرآن آموزان کلاس می گذارد و در میان تدریسش به اتفاق های فرهنگی و گزارش هفتگی و به ویژه تبیین صحبت‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب می‌پردازد.
این قاری قرآن گفت: همیشه می‌گویم اگر سه جا از نظر قرآنی آباد شود، بسیاری از افراد جذب قرآن می شوند. یکی خانه، یکی مسجد و دیگری مدرسه است و هر سه مورد در آیات و روایات بر آن تاکید شده است. محیط خانه اولین بستر است و هر کسی در محیط خانواده می تواند یاد بگیرد و ما باید محیط را در همین سه بخش خانه، مدرسه و مسجد به گونه‌ای قرار دهیم که فضای شنیدن و استماع قرآن فراهم باشد و این سه محیط تکمیل کننده یکدیگر است. ممکن است پدر و مادر تخصص قرآنی نداشته باشند و البته آنها هم می توانند فضای خانه را قرآنی کنند. مثلا من در منزل با فرزندانم اینگونه هستم. یعنی قبل از اذان صدای تلویزیون را زیاد می کنیم تا قرآن در منزل پخش شود.
وی از پیگیری‌هایش برای پخش تلاوت های زنده در مکان های مقدس به عنوان یکی از برنامه های خود از اوایل دهه ۷۰ یاد کرد و گفت: موضوع تلاوت های زنده را با برخی قاریان در حرم حضرت عبدالعظیم شروع کردیم که قرآن می خواندند و اذان می گفتند. وقتی مدرسه می رفتم و از رادیو یا تلویزیون اذان پخش می‌شد، مادرم آن را خاموش می کرد و می گفت خودتان اذان بگویید و چنین فضایی در منزل ایجاد می‌شد. این برنامه سال ها به عنوان ندای ملکوت در حرم اجرا شد و زمانی که مادرم در بستر بیماری بود، گفتم آرزوی شما محقق شد و او می گفت اگر رئیس جمهور شوم، می گویم رادیو و تلویزیون، اذان را به صورت زنده پخش کند.
موسوی درچه‌ای در پاسخ به این سوال که آیا بدون گذراندن دوره‌های روخوانی هم می توان قرآن را یاد گرفت، گفت: بله. سوره حمد و توحید را همه بلدند. از کجا یاد گرفتند؟ شنیدند. کلمات سوره حمد تفاوتی با سایر آیات و کلمات ندارد و شاید مشکل تر هم باشد ولی چون ما دیگر آیات را نشنیده‌ایم، فکر می‌کنیم سخت است. البته نمی گویم روخوانی نباشد. بلکه اساس آموزش باید بر اساس استماع و گوش کردن باشد. اگر دوره های آموزشی بدون شنیدن باشد، فایده ای ندارد.
وی از نقش مدرسه در یادگیری قرآن سخن گفت و افزود: وظیفه معلمان مدارس، آموزش دادن است و یکی از این آموزش‌ها قرآن است. متاسفانه به قرآن کم توجهی می شود. معمولا بسیاری از معلمانی که قرآن آموزش می دهند، شاید خودشان قرآنی نباشند. مثلا معلم ورزش یا ریاضی در کلاس قرآن حضور می یابد و تدریس می کند. می‌گویند موضوعی فرعی است در حالی که آموزش قرآن یک مسئله تخصصی است و معلم باید بتواند صحیح و معمولی بخواند تا دانش آموزان جذب شوند.
این استاد قرائت افزود: میلیون‌ها دانش‌آموز در طول سال‌ها و در دوران تحصیل می توانند قرآن را فرا بگیرند. همین قرآنی که یک معلم قاری در حد معمولی که زیبا قرآن می خواند، باعث تربیت ده ها دانش‌آموز قرآنی می شود. حتی اگر درس خاصی پای تخته ندهد و وارد ترجمه و مفاهیم هم نشود، دانش‌آموزان به قرآن علاقه مند می‌شوند.
وی ادامه داد: اگر قاری قرآن در کلاس درس، فقط قرآن را صحیح بخواند و دانش‌آموزان، تکرار کنند، دیگر نیازی به روخوانی و سایر کلاس‌ها نیست. از دوران کودکی این تجربه را دارم که روخوانی و روانخوانی را همین گونه یاد گرفتم و فرزندانم نیز همین گونه یاد گرفته اند. پسر بزرگم حافظ کل قرآن است و دو فرزند دیگرم که در کلاس های ابتدایی هستند، در مدرسه خود موفق هستند و عبارت های قرآنی را به خوبی می‌خوانند در حالی که کلاس روخوانی هم نرفتند.
موسوی درچه‌ای افزود: وقتی معلم فرزندم پرسید که فرزندم چگونه قرآن را یاد گرفته، گفتم در منزل به صورت دائم، تلاوت قرآن گوش میکند، در خودرو هم که هستیم رادیو قرآن را روشن می‌کنیم. لذا وقتی کلمه قرآنی را ببیند، تعجب نمی کند و اگر یک کلمه را هم نتوانست بخواند، کافی است یک بار بشنود. چون این کارها نشده، دانش‌آموزان و حتی بزرگترها با تکرار هم نمی توانند یاد بگیرند.
وی اضافه کرد: روخوانی قرآن شامل حروف و حرکات است که دانش‌آموزان با آن آشنا هستند ولی چون حروف ناخوانا داریم و تفاوت مهمی بین زبان فارسی و عربی است، این موضوع یک مقدار کار را برای دانش‌آموزان سخت می کند. البته سبک آموزش در این زمینه مهم است. آموزش و پرورش قرآن های کم علامت را در اختیار دانش آموزان قرار داده ولی من موافق نیستم. چون وقتی دانش آموزان آن قرآن را یاد می گیرند، زمانی که در مسجد قرآن های دیگر را می‌بینند به مشکل برخورد میکنند ولی مشکل ما این است که کم می شنویم. باید ارتباط بین صوت و تصویر را ایجاد کنیم. اگر یک بار آیه را ببینیم، متوجه می شویم این عبارت با این تصویر، همان چیزی است که شنیدیم.
این قاری بین‌المللی درباره استفاده از رسم الخط قرآن‌های عثمان طه برای آموزش روخوانی گفت: ما دو نوع مخاطب داریم. یک مخاطب نوجوانان و دانش آموزان هستند که مشکلی ندارند ولی مخاطب دوم افرادی هستند که با قرآن های قدیمی یاد گرفته اند و یک مقدار کار برای آنها سخت می شود. باز هم می گویم مشکل اساسی ما این است که شنیدن و خواندن در برنامه روزانه ما نیست و این موضوع باید برای همه فرهنگ شود. اگر قرار باشد بعد از نماز کاری انجام دهیم که در راستای عبادت باشد، بدون شک مهمترین عبادت، خواندن قرآن است و به گونه ای تکمیل کننده یکدیگر است. چون در نماز ما با خدا صحبت می‌کنیم و در تلاوت قرآن خدا با ما صحبت می کند.
وی به یکی از تجربه های خود برای آموزش قرآن اشاره کرد و گفت: ما در مسجد صدوق در شهرری هر شب به غیر از تلاوت های اذانگاهی و کرسی های تلاوت، یک صفحه قرائت می‌کنیم و توضیحاتی را به عنوان تدبر مطرح می‌کنم ولی آخرین آیه را همخوانی می کنیم. این نوع تمرین در شب‌های اول برای نمازگزاران مثل افراد مسن، مشکل بود ولی با تکرار آیات، الان تقاضا می کنند به جای یک آیه نصف صفحه را بخوانیم. الان نمازگزاران چه کوچک و چه بزرگ همه همخوانی می کنند و آیات سخت را به راحتی تلاوت میکنند و حتی برخی نکات تجویدی را بدون این که به صورت کلاسی یاد گرفته باشند، رعایت می کنند.
موسوی‌درچه‌ای درباره سهم فضای مجازی در آموزش قرآن گفت: الان باید گفت فضای حقیقی؛ چون همه در آن حضور دارند. باید توجه کنیم که تاثیر کار زنده با فضای مجازی تفاوت دارد. تلاوت زنده با تلاوت رادیو و تلویزیون تفاوت دارد. در برخی مساجد حتی تعقیبات نماز را از تلویزیون پخش میکنند در حالی که تاثیر دعا و تعقیبات زنده بسیار بیشتر است.
به مناسبت ایام اربعین حسینی، پای درس گفتار «زندگی اجتماعی با سیدالشهدا(ع)» از زبان حجت‌الاسلام سیدجواد بهشتی، کارشناس قرآنی نشسته‌ایم تا مروری بر درس‌های عملی از زندگی و سیره امام حسین(ع) برای زندگی امروز بشر داشته باشیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین بهشتی در ششمین قسمت از این مجموعه به موضوع «قرآن؛ نقشه راه» پرداخت که مشروح آن را در ادامه مشاهده می‌کنید و می‌خوانید.
«اگر کسی با نقشه کار کند مشخص است آینده او چه خواهد شد؛ امام حسین(ع) با نقشه از روز اول حرکت کرد. نقشه او قرآن کریم بود. مجموعه‌ای آیاتی که امام حسین(ع) در این ۷ ماهه تلاوت کرده است نشان دهنده نقشه راه امام حسین(ع) است. وقتی به استانداری احضار شد آیه‌ای از قرآن خواند؛ وقتی وصیت‌نامه می‌نویسد در پایان آن آیه‌ای از قرآن را نوشت: «وَمَا تَوْفِیقِی إِلَّا بِاللَّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ؛ و توفیق من جز به خدا نیست، بر او توکل کردم و به سوی او باز گشتم.»
امام حسین(ع) از مدینه بیرون می‌آمد آیات موسی بن عمران، پیامبر بزرگ الهی را تلاوت می‌کرد: «فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا یَتَرَقَّبُ، موسی از شهر مصر با حال ترس و نگرانی و مراقبت از دشمن بیرون رفت» به مکه وارد شد آیات موسی را تلاوت کرد: «وَلَمَّا وَرَدَ مَاءَ مَدْیَنَ و، چون بر سر چاه آبی حوالی شهر مدین رسید» با استاندار مکه و تهدید‌های او روبرو می‌شود: «لِی عَمَلِی وَلَکُمْ عَمَلُکُمْ؛ عمل من برای من و عمل شما برای شما» آیات قرآن مواضع امام حسین(ع) را مشخص میکند.
وقتی خبر شهادت مسلم بن عقیل را می‌شنود: «اِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ؛ همانا ما از آن خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم.» که حاکی از جهان‌بینی امام حسین(ع) درباره مرگ و زندگی است. کنار جنازه شهیدان این آیه را تلاوت میکند: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا؛ برخی از آن مؤمنان، بزرگ مردانی هستند که به عهد و پیمانی که با خدا بستند کاملاً وفا کردند، پس برخی پیمان خویش گزاردند(و بر آن عهد ایستادگی کردند تا به راه خدا شهید شدند مانند عبیده و حمزه و جعفر) و برخی به انتظار(فیض شهادت) مقاومت کرده و هیچ عهد خود را تغییر ندادند(مانند علی علیه‌السلام که در کوفه به محراب عبادت شهید گشت).»
شب عاشورا فرمود می‌خواهم قرآن بخوانم. به سه موضوع امام حسین(ع) اشاره فرمود که می‌خواهم شب پایانی عمر خود را با نماز، قرآن و دعا سپری کنم. امروز عزیزانی هستند که شب‌های عاشورا تا صبح احیا می‌گیرند و قرآن تلاوت میکنند. به راهپیمایان اربعین سفارش می‌کنیم که از قرآن غافل نشوید. آن‌هایی که قرآن حفظ هستند در راهپیمایی قرآن بخوانند. آن‌هایی که حفظ نیستند قرآن جیبی بخوانند. قرآن و امام حسین(ع)؛ این دو میراثی است که پیامبر(ص) در پایان عمر خود بار‌ها و بار‌ها تکرار کردند که من برای پس از خود دو میراث گران‌بها برای امت خود به جای می‌گذارم؛ کتاب خدا و اهل‌بیت. خواهران و برادران امام حسین(ع) با آن عظمت خود فدای قرآن شدند. قرآن بخوانید و قرآن را درک کنید و به دیگران بیاموزید».
إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ.
آنها که کتاب خدا را تلاوت کرده و نماز به پا می‌دارند و از آنچه ما روزیشان کرده‌ایم پنهان و آشکار (به فقیران) انفاق میکنند (از لطف خدا) امید تجارتی دارند که هرگز زیان و زوال نخواهد یافت.
معامله پرسود با پروردگار! از آنجا که در آیه قبل به مقام خوف و خشیت عالمان اشاره شده بود در این آیه به مقام «امید و رجاء» آنها اشاره کرده، می‌فرماید: «کسانی که کتاب الهی را تلاوت میکنند، و نماز را بر پا می‌دارند، و از آنچه به آنها روزی داده‌ایم در پنهان و آشکار انفاق میکنند، آنها امید تجارتی دارند که نابودی و فساد و کساد در آن نیست» (إِنَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتابَ اللَّهِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً یَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ).
بدیهی است که «تلاوت» در اینجا به معنی قرائت سرسری و خالی از تفکر و اندیشه نیست، خواندنی است که سر چشمه فکر باشد، فکری که سر چشمه عمل صالح گردد، عملی که از یک سو انسان را به خدا پیوند دهد که مظهر آن نماز است، و از سوی دیگر به خلق خدا ارتباط دهد که مظهر آن انفاق است.
این انفاق گاهی مخفیانه صورت می‌گیرد تا نشانه اخلاص کامل باشد «سرّا».
و گاه آشکارا تا مشوق دیگران گردد و تعظیم شعائر شود «علانیة».
بلی! علمی که چنین اثری دارد مایه رجاء و امیدواری است.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی