اگر جناب استاد جرج جرداق مسیحی می‌گوید من نهج البلاغه مولا علی بن ابیطالب(ع) را بیش از ۲۰۰ بار محققانه مطالعه کرده‌ام، منِ شیعه چند بار آن را خوانده‌ام؟ ما نخوانده‌ایم، فرصت نداریم، چراکه به خیال خودمان کار‌های مهم‌تری داریم. اما باید از همه مدیران سؤال شود آیا در طول عمر خود یک بار هم که شده متن فرمان حکومتی حضرت علی(ع) به جناب مالک اشتر نخعی را به طور کامل خوانده‌اید؟ آیا از این متن برای خود فیش‌برداری کرده‌اید؟ موارد متعدد با مأموریت، مسئولیت، پست، مقام و جایگاهی که دارید را پیاده کرده‌اید؟ آیا خود را بر‌اساس آن محاسبه کرده‌اید؟ آیا اینگونه عملکرده‌اید و آیا به نکاتی که حضرت علی(ع) فرموده‌اند باور دارید؟ و به این مطلب از حضرت که در رابطه با مردم می‌فرمایند: «ای مالک قلب خویش را مملو از مهر و محبت نسبت به مردم کن»؛ آیا اینگونه هستیم؟ بعد امام دلیل آورده است، «می‌دانی که چرا این موارد را به تو می‌گویم؟ چرا که مردم دو گروه هستند؛ یا اینکه هم‌آیین و هم‌کیش تو و مثل تو مسلمان هستند و یا اینکه مسلمان نیستند، اما در آفرینش مانند تو و هم نوع تو هستند».
آیا نگاه ما به مردم همین است؟ اگر در یک جایگاهی باشیم همین‌گونه رفتار می‌کنیم؟ اگر اینگونه هست آقایان برای چه و به چه دلیل هزاران میلیارد تومان از پول مردم را اختلاس و بعد ادعای مسلمانی می‌کنند؟ اگر در سایر موارد هم نگاه کنیم همین‌گونه است. امام علی(ع) در مقوله عدالت به محمد بن ابی بکر می‌فرمایند: «حتی نگاه خودت را بین مردم مساوی تقسیم کن»؛ این یعنی اینکه فردا پای همه ما گیر است. چون علی(ع) قرآن ناطق و عدالت مجسم است، سخنش هم خروجی قرآنی است، این حرف حضرت ریشه در قرآن دارد.
قرآن می‌فرماید: «وَلا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلمٌ، إِنَّ السَّمعَ وَالبَصَرَ وَالفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنهُ مَسئولًا» غیر از اینکه ما را در روز قیامت محاکمه و بازخواست می‌کنند، قرآن می‌فرماید که گوش، چشم، قلب شما و آنچه که نگاه می‌کنید و به نیت و قصدی که دارید، قلب و فکر شما هم مسئول هستند. دعایی که به ما یاد دادند: «اَللّهم عاِملنا بِفَضلِك وَ لا تُعامِلنا بِعَدلِك»؛ خدایا با عدالت خود با ما رفتار نکن؛ بلکه با فضل و کرمت با ما برخورد کن؛ برای اینکه ما هنوز یک بار هم نهج‌البلاغه را نخوانده‌ایم و به عنوان کتاب زندگی با آن کار نکرده‌ایم.
بحثی که ما در رابطه با روز پدر می‌گوییم و به آن اهمیت می‌دهیم در رابطه با پدران نسبی ماست؛ اما سؤال این است که آیا ما پدران معنوی هم داریم؟ پاسخ بله است. به استناد قول پیامبر اکرم(ص) که می‌فرماید: «انا و علی ابوا هذه الامة»، من و علی پدران معنوی این امت هستیم. این یعنی ما پدرانی غیر از پدری که برایمان شناسنامه گرفته‌اند، به نام پیامبر خاتم و حضرت علی بن ابیطالب(ع) داریم؛ لذا وظیفه فرزند در قبال پدر چیست؟ مگر نگفته‌اند که اطاعت است؟
فردی خدمت رسول گرامی اسلام رسید و به ایشان عرض کرد، یا رسول الله(ص) پدر من قصد دارد مال خودش را از اموال من جدا کند، کاری کنید که این کار را نکند؛ پیامبر فرمودند: تو و ثروتت مال پدرت هستی؛ تو چه کاره هستی که بخواهی حرفی بزنی؟ اگر ما این حرمت را برای پدرانمان قائلیم و حاضریم دست پدر را ببوسیم و کف پای مادر را بوسه بزنیم در رابطه با حضرت علی(ع) به عنوان پدر معنوی امت، چه باید کنیم؟ آیا نباید سخن او را گوش کنیم؟ رهنمود‌هایی که ایشان در زمینه‌های مختلف دارند و می‌فرمایند که کسانی که به این موارد گوش نکنند گرفتار می‌شوند.
حضرت می‌فرماید: «سوگند به خدایی که دانه را شکافت و انسان را آفرید، اگر نه این بود که آن جمعیت برای بیعت گرداگردم جمع شده و به یاری برخاستند و از این جهت حجت تمام شد و اگر نبود پیمانی که خداوند از علمای امت گرفته که در برابر پرخوری ستمگران و گرسنگی ستمدیدگان سکوت نکنند، من افسار شتر خلافت را رها می‌ساختم و از آن صرف‌نظر می‌نمودم و پایان آن را با جام آغازش سیراب می‌کردم»؛ این یعنی ایشان خلافت را نپذیرفتند تا پستی بگیرند و یا مطرح شوند، بلکه این خدمت را انتخاب کردند برای اینکه برای مردم خدمت کنند.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی