تفسیر آیه 33 سوره مطففین (وَمَا أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حَافِظِينَ) تفسیر المیزان
تفسیر آیه 32 و 33 سوره مطففین (وَمَا أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حَافِظِينَ) تفسیر المیزان
يعنى خداى تعالى اين مجرمين را نفرستاده تا مؤمنين را حفظ نموده، هر چه درباره آنان داورى كردند بپذيرد، و اين تعبير كه به زبان فارسى مى گويند: (فضولى) موقوف نوعى مسخره كردن مسخره كنندگان مجرم است.
اثنی عشری
وَ ما أُرْسِلُوا: و حال آنكه فرستاده نشده‌اند اهل كفر و نفاق، عَلَيْهِمْ حافِظِينَ: بر مؤمنان نگهبانان، تا گواهى دهند بر ضلالت و هدايت ايشان. اين تهكم و توبيخ است بر ايشان. نزد بعضى اين نيز از قول كفّار است. يعنى: كفّار از روى انكار مى‌گفتند كه اتباع پيغمبر گمراهند و فرستاده نشده‌اند بر ايشان، در حالتى كه نگهبانان ايشان باشند و ايشان را از شرک باز دارند و به دين ديگرى دعوت كنند. چون كفّار با مؤمنان به اين طريق سلوک نموده و پيوسته استهزاء به ايشان نموده و بر آنها خنديدند؛
اطیب البیان
اينکه آيه را دو نحوه تفسير كردند يک نحوه اينكه نايب فاعل ارسلوا، فجار باشند و مرجع ضمير جمع عليهم ابرار باشند و معني اينکه مي شود که: اينکه فجار فرستاده نشدند که نگهبان ابرار باشند اشاره باين که هر كس گرفتار عمل خود ميباشد: فَيَومَئِذٍ لا يُسئَل‌ُ عَن ذَنبِه‌ِ إِنس‌ٌ وَ لا جَان‌ٌّ الرحمن آيه 34. خوبند براي خود خوبند بدند براي خود بدند شما فجار در فكر خود باشيد.
نحوه ديگر عكس اينکه معني که نايب فاعل ارسلوا ابرار و مرجع ضمير جمع فجار باشد که شما ابرار مكلف نشده‌ايد و فرستاده نشده‌ايد که اينکه فجار را از اينکه كارهای زشت بازداريد بايد صبر كنيد و تحمل كنيد اينها بجزاي خود مي رسند و بعذاب الهي معذب ميشوند. ولي آنچه بنظر مي آيد و در آيات بسياري اشاره دارد اينكه فاعل ارسلوا انبياء و رسل باشند و مرجع ضمير جمع فجار که مفاد آيه اينکه باشد که: انبياء و رسل فرستاده نشدند که فجار را از مشركين و كفار و فسقه حفظ فرمايند و جلوگيري كنند فقط وظيفه آنها ابلاغ و اتمام حجت است که مي فرمايد: فَهَل عَلَي الرُّسُل‌ِ إِلَّا البَلاغ‌ُ المُبِين‌ُ نحل: 35. و مي فرمايد: إِن تَحرِص عَلي هُداهُم فَإِن‌َّ اللّه‌َ لا يَهدِي مَن يُضِل‌ُّ وَ ما لَهُم مِن ناصِرِين‌َ نحل آيه 37. و مي فرمايد: لَيس‌َ عَلَيك‌َ هُداهُم وَ لكِن‌َّ اللّه‌َ يَهدِي مَن يَشاءُ بقره آيه 272. و مي فرمايد: فَاعلَمُوا أَنَّما عَلي رَسُولِنَا البَلاغ‌ُ المُبِين‌ُ مائده آيه 92 و غير اينها از آيات بسيار و اللّه اعلم بمراده.
تفسیر المیزان
"وَ إِذا رَأَوْهُمْ قالُوا إِنَّ هؤُلاءِ لَضالُّونَ" يعنى وقتى مجرمين مؤمنين و ابرار را مىبينند به عنوان شهادت و يا قضاوت به يكديگر مىگويند: اينها گمراهانند، البته احتمال دومى كه قضاء و داورى باشد به ذهن نزديكتر است.
" وَ ما أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حافِظِينَ" يعنى خداى تعالى اين مجرمين را نفرستاده تا مؤمنين را حفظ نموده، هر چه در باره آنان داورى كردند بپذيرد، و اين تعبير كه به زبان فارسى مى گويند: "فضولى موقوف" نوعى مسخره كردنِ مسخره كنندگان مجرم است.
تفسیر نمونه
چهارمين عكس العمل شرارت آميز آنها در برابر مؤمنان اين بود كه" وقتى آنها را مىديدند مى‌گفتند اينها گمراهانند" (وَ إِذا رَأَوْهُمْ قالُوا إِنَّ هؤُلاءِ لَضالُّونَ).
چرا كه راه و رسم بت پرستى و خرافاتى را كه در ميان آنها رائج بود و هدايتش مىپنداشتند رها كرده، و به سوى ايمان به خدا و توحيد خالص بازگشته و به گمان آنها لذت نقد دنيا را به نعمتهاى نسيه آخرت فروخته بودند.
ممكن است اين تعبير در مراحلى باشد كه مطلب از مرحله استهزاء گذشته بود و خود را ناچار مىديدند كه شدت عمل بيشترى نشان دهند، زيرا هميشه هنگام ظهور پيامبران بزرگ و آئين هاى تازه عكس العمل دشمنان و مخالفان در آغاز از طريق استهزا و به شوخى گرفتن ظاهر مىشد، گويى آئين تازه را كمتر از آن مىديدند كه به طور جدى با آن برخورد كنند، ولى هنگامى كه آئين الهى در قلوب افراد آماده نفوذ مىكرد، و پيروان بيشترى براى آن پيدا مىشد، آنها احساس خطر كرده، آن را جدى گرفته و مبارزه را شدت مى بخشيدند، سپس مرحله به مرحله آن را تشديد مىكردند، و آيه فوق نخستين مرحله برخورد جدى آنها است، كه در مراحل بعد حتى منجر به جنگهاى خونين و نبرد مسلحانه شد.
و از آنجا كه مؤمنان غالبا از افرادى بودند كه موقعيت اجتماعى و ثروت قابل توجهى در اختيار نداشتند، و به همين دليل كفار به آنها با چشم حقارت مى نگريستند، و ايمانشان را بىارزش شمرده، و آئينشان را به باد مسخره مى گرفتند، قرآن در آيه بعد مى گويد:" اين گروه كفار هرگز حافظ و نگهبان و متكفل زندگى آنها نبودند" (وَ ما أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حافِظِينَ). پس به چه حقى، و مطابق كدام منطقى بر آنها خرده مى گيرند؟! در آيه 27 سوره هود مىخوانيم كه ثروتمندان و مستكبران قوم نوح به او مى‌گفتند: وَ ما نَراكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِيَ الرَّأْيِ: " ما كسانى را كه از تو پيروى كرده اند جز گروهى اراذل ساده لوح نمىبينيم".
و او در جواب مىگفت: وَ لا أَقُولُ لِلَّذِينَ تَزْدَرِي أَعْيُنُكُمْ لَنْ يُؤْتِيَهُمُ اللَّهُ خَيْراً اللَّهُ أَعْلَمُ بِما فِي أَنْفُسِهِمْ:" من هرگز نمى گويم آنها كه در نظر شما خوار مى آيند خداوند خيرى بر آنها نخواهد داد، خدا از دل آنها آگاه تر است" (هود 31).
اين در حقيقت جوابى است به اين افراد خودخواه و پرادعا كه به شما چه مربوط كه مؤمنان از كدام گروهند؟! شما در متن دعوت و محتواى آئين پيامبر اسلام ص بنگريد.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی