لزوم توجه به سخنانی که بیان میکنیم (پرسش و پاسخ دکتر محمد حسین برومند)
پرسش: فرموده بودید: «لازم است نسبت به زبان حساس باشیم؛ زیرا ابزار انتقال افکار و احساسات است.» لطفاً بیشتر توضیح دهید.
پاسخ: آنکه سخنی بر زبان جاری میسازد، اگر ابزار قوی در اختیار نداشته باشد، شاید عوض آنچه مورد نظرش بوده معنای دیگری را منتقل سازد و در معاشرت سوءتفاهم بهبار آورد.
اختلافات بسیاری هنگام گفتگو پدید میآید که ناشی از ضعف در بیان و انتقال احساسات درون است.
از نقطهنظر اختلافات عاملی مهمتر از قدرت بیان هم وجود دارد که مرتبط با سوءاستفاده نیروهای منفی پنهان و تأثیر بر افکار است.
لذا فرمود:
«وَ قُل لِّعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوًّا مُّبِينًا»
آنچه میتواند عامل اختلاف شود با زبان مرتبط است؛اما نه قدرت بیان؛ بلکه نحوه انتخاب عبارات و کیفیت استخدام واژهها و الفاظ؛ یعنی اگر بتوانیم هنگام گفتگو بهترین عبارتها و الفاظ را بهکار بگیریم، زمینه بدبینسازی ازسوی شیاطین را از بین بردهایم؛ زیرا آنها میتوانند سطح معنی را یک درجه در نظر مخاطب کاهش دهند.
مثلا جمله (بفرمایید بنشینید) را تبدیل میکنند به (بنشین) یعنی مخاطب به خاطر تأثیر شیطان، خیال میکند گفته شده (بنشین).
اما اگر گفته شود (بنشین) به خاطر تأثیر شیاطین مخاطب تصور میکند به او توهین شده و با لحن تحقیرآمیز با او برخورد شده. وای بر وقتیکه تعابیر ما نسبت به مخاطب عادی توأم با تحقیر باشد. در این صورت جار و جنجالی بهپا میشود، شاید قابل مهار و کنترل نباشد.
چه میشود تمرین کنیم در رابطه با اطرافیان اگر پای اعتقادات درمیان نباشد، با بهترین لحن و بهترین الفاظ سخن بگوییم.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی