علوم قرآن و حدیث

 قالوا ان هذان لساحران يريدان ان يخرجاكم من ارضكم بسحرهما و يذهبا بطريقتكم المثلى (63)

و جمله (قالوا ان هذان لساحران يريدان...) بيان همان گفتگوهاى سرى است كه در بين خود داشته اند كه توضيح معنايش گذشت، و جمله (ان هذان لساحران) در قرائت معروف به كسر همره و سكون نون مخفف از ان مشبهه به فعل قرائت شده و كلمه مذكور به خاطر همين كه مخفف شده از عمل ملغى گشته و نصب به اسم و رفع به خبر نداده است.

تفسیر اثنی عشری

قالُوا إِنْ هذانِ لَساحِرانِ يُرِيدانِ أَنْ يُخْرِجاكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ بِسِحْرِهِما وَ يَذْهَبا بِطَرِيقَتِكُمُ الْمُثْلى‌ (63)

قالُوا إِنْ هذانِ لَساحِرانِ‌: گفتند سحره: نيستند اين هر دو يعنى موسى و هارون مگر جادوگران. در تفسير لوامع- مروى است كه فرعون از غرفه مى‌ديد كه سحره با يكديگر سخنى مى‌گويند و مشورت مى‌نمايند، پرسيد اين سحره چه مى‌گويند. ايشان از ترس فرعون گفتند: اين هر دو ساحرند. نزد بعضى از مفسرين ضمير راجع به فرعون و قوم او (إِنْ هذانِ لَساحِرانِ) تفسير «أَسَرُّوا النَّجْوى‌» است، يعنى فرعون و كسان او مشورت كردند در تلفيق اين كلام كه‌ اسناد سحر است به ايشان به جهت ترس آنكه مبادا ايشان غالب شوند و مردم تابع آنها گردند. لكن قول اولى انسب باشد.

يُرِيدانِ أَنْ يُخْرِجاكُمْ‌: مى‌خواهند اين دو نفر اينكه بيرون كنند شما را.

مِنْ أَرْضِكُمْ بِسِحْرِهِما: از زمين شما به سبب سحر خودشان. وَ يَذْهَبا بِطَرِيقَتِكُمُ الْمُثْلى‌: و ببرند مذهب شما را كه افضل مذاهب است و دين و مذهب خود را ظاهر سازند، يا ببرند اشراف و اكابر شما را، يعنى روى دل ايشان را از شماها بگردانند و متوجه خود نمايند.

نكته ادبيه: قوله‌ (إِنْ هذانِ لَساحِرانِ) بنا به قرائت مشهور «ان» نافيه يا مخففه از مثقله، و خبر آن ملازم با لام است تا فرق باشد ميان ثقيله و نافيه.