قاعده ادرئوا الحدود بالشبهات-الحدود تدرآ بالشبهات
قاعده "الحدود تدرآ بالشبهات" یکی از قواعد باب حدود میباشد که از اهمیت ویژه ای در فقه و حقوق جزا برخوردار بوده و فقها در موارد متعددی بدان استناد کرده اند. این قاعده متخذاز روایتی است که شیخ صدوق، آن را از پیامبر اکرم و همچنین از امام علی (ع ) نقل کرده است که عبارت است: از "ادرئوا الحدود بالشبهات" یعنی: در موارد شبهه مجازاتها را ساقط کنید. چون قبل از ورود به هر موضوعی، اثبات آن موضوع لازم است، دراین تحقیق دلائل و مدارک قاعده مورد بررسی قرار گرفته و میزان دلالت قاعده بحث گردیده است. همچنین درباره موضوعاتی از قبیل: مفردات قاعده، ضابطه شبهه دارئه و ملاک در عروض شبهه بحث شده است. نظر مشهور اینست که قاعده در مورد همه شبهات، اعم از شبهات موضوعیه و حکمیه و شبه اکراه و عدم اختیار و اضطرار جاری میشود. همچنین در نظر مشهور فقها، در ملاک شبهه ادارئه، مطلق ظن و شک و وهم، کفایت میکند و در مورد ملاک در عروض شبهه نیز، نظر فقها بر اینست که شبهه هم در نژو متهم معتبر است و هم در نزد قاضی، و نیز دراین پایان نامه بحث شده که آیا قاعده مذکور شامل قصاص نیز میشود؟ و آیا تعزیرات را نیز در برمیگیرد؟ آنچه از متون فقهی برمی آید، اینست که فقها در مواردی، قاعده مذکور را در خصوص قصاص و تعزیرات نیز جاری کرده اند در پایان موارد کاربرد قاعده در فتاوای فقهی معاصرین و قوانین و مقررات جزائی ایران ذکر شده است.
راهنمای آزمون ارشد و دکتری رشته علوم قرآن و حدیث+مطالب آموزنده قرآنی و حدیثی+علایق شخصی